Το Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου στο 16ο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου

Το Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας με χαρά αποδέχθηκε την τιμητική πρόταση του Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου να παρουσιάσει μια επιλογή ταινιών στη φετινή διοργάνωση.

Στόχος της επιλογής είναι να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο ο γαλλόφωνος κινηματογράφος έχει συμβάλει στην διαμόρφωση, την εξέλιξη και την ανάδειξη της σχέσης του κινηματογράφου και της οπτικής ανθρωπολογίας, η οποία ενθαρρύνει τον διαπολιτισμικό διάλογο και προτείνει διαφορετικούς τρόπους να σκεφτόμαστε τον κόσμο.

Στην προσπάθεια μας να προβάλλουμε ένα ενδεικτικό και ταυτόχρονα ουσιαστικό πρόγραμμα, βρεθήκαμε μπροστά σε αυτονόητες επιλογές όπως θεωρούμε την παρουσία του Ζαν Ρους, το έργο του οποίου έχει ταυτιστεί με τον εθνογραφικό κινηματογράφο αλλά κατάφερε να ξεπεράσει τα όριά του και να επηρεάσει τελικά και άλλες εκφάνσεις της 7ης τέχνης. Η επιλογή, βέβαια, μιας ταινίας από την πλούσια και σημαντική φιλμογραφία του είναι πάντα δύσκολη, όμως η θέση που το «Εγώ, Ένας Μαύρος» κατέχει στο έργο του μεγάλου αυτού δημιουργού και το πόσο επίκαιρο φαίνεται να είναι ακόμα και σήμερα, μας οδήγησαν τελικά σε μια ευχάριστα «αναγκαστική» επιλογή.  

Ο γαλλόφωνος κινηματογράφος που σχετίζεται με τον εθνογραφικό κρύβει και εκπλήξεις όπως το άγνωστο σε πολλούς πειραματικό ντοκιμαντέρ «Ξενοδοχείο Monterey» της πρωτοπόρου δημιουργού Σαντάλ Άκερμαν, που γυρίστηκε το 1972, και το αριστουργηματικό «Χωρίς Ήλιο» του Κρις Μαρκέρ του 1983. Αυτές οι φαινομενικά ασύνδετες επιλογές με τον κλασικό εθνογραφικό κινηματογράφο, συμβολίζουν, μαζί με άλλα έργα των δυο αυτών περιόδων (πέρα από τα όρια του γαλλόφωνου κινηματογράφου) τις μεγάλες αλλαγές που πραγματοποιούνταν τόσο στον ακαδημαϊκό χώρο όσο και στον κινηματογραφικό.

Το τέλος της αποικιοκρατίας, τα κινήματα του φεμινισμού και της οικολογίας θα επηρεάσουν όλους τους τομείς των κοινωνικών επιστημών τη δεκαετία του ’70, φυσικά μαζί και την κοινωνική ανθρωπολογία, ενώ το κίνημα της «Πολιτισμικής Κριτικής» στην αμέσως επόμενη δεκαετία θα φέρει στο προσκήνιο πολλά θέματα όπως τη θέση του σώματος, του φύλου, της μνήμης στην κοινωνική έρευνα αλλά και στην απεικόνισή τους στο κινηματογράφο.

Το ντοκιμαντέρ επηρεάζεται φυσικά και αυτό, και έτσι παρατηρούμε πολλά έργα και δημιουργούς που προσπαθούν να σκεφτούν και να εφαρμόσουν νέες προσεγγίσεις πάνω σε αυτές τις ήδη γνωστές θεματικές. Είναι η περίοδος που ο κινηματογράφος της παρατήρησης θα πάρει νέο περιεχόμενο, ενώ θα αναγνωριστεί και επίσημα ο χώρος της οπτικής ανθρωπολογίας στο ακαδημαϊκό περιβάλλον.    

Φιλοδοξία μας, λοιπόν, ήταν να ταξιδέψουμε σε διάφορες πλευρές του εθνογραφικού κινηματογράφου και να φτάσουμε μέχρι και το ελπιδοφόρο μέλλον του που εκφράζεται με τις φοιτητικές ταινίες νέων ερευνητών. Αυτό είναι και το στοιχείο που κάθε χρόνο μέσα από το πρόγραμμα του Φεστιβάλ μας προσπαθούμε να αναδείξουμε περισσότερο.

Οι φοιτητικές ταινίες αποτελούν μια πολύ σημαντική αλλαγή των τελευταίων δεκαετιών αφού γεννιούνται μέσα σε ακαδημαϊκό περιβάλλον αποτελώντας τη διπλωματική εργασία των φοιτητών σε ειδικά μεταπτυχιακά προγράμματα. Η επιλογή μέσα από ένα πολύ μεγάλο αριθμό ταινιών ήταν φυσικά και εδώ δύσκολη, αλλά η απαραίτητη σύνδεση με το γαλλόφωνο κινηματογράφο μάς οδήγησαν στην απόφαση να περιοριστούμε και να επικεντρωθούμε στις αναπαραστάσεις μιας χώρας, του Καμερούν.

Κλείνοντας, θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον Olivier Descottes, την Élise Jalladeau και όλη την ομάδα του Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου για την εμπιστοσύνη τους και την άψογη συνεργασία μας φέτος αλλά και όλα τα χρόνια ύπαρξης του Φεστιβάλ.

Student Ethnographic Films: Focus on Cameroon | Φοιτητικές Εθνογραφικές

Ταινίες: Ματιά Στο Καμερούν

Europaland, του Balz Andrea Alter

Cameroon, Switzerland | Καμερούν, Ελβετία
English, French, Ewondo | Αγγλικά, Γαλλικά, Εγόντο
2010
30’
University of Basel

Προβολή: Σάββατο 21 Μαρτίου | 17:00 | Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος (Σίνα 31)

Noise That Brings Money | Θόρυβος που Φέρνει Χρήματα by Konrad Pilot

Norway | Νορβηγία
French, Fulfulde | Γαλλικά, Φούλα
2013
41′
University of Tromsø

Προβολή: Σάββατο 21 Μαρτίου | 17:00 | Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος (Σίνα 31)

Together as One | Μαζί Σαν Ένα, του Kilian Lamtur Tanlaka

Norway, Cameroon | Νορβηγία, Καμερούν
Lamnso/ Λάμνσο
2013
12’
University of Tromsø

Προβολή: Σάββατο 21 Μαρτίου | 17:00 | Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος (Σίνα 31)

Moi, Un Noir | Εγώ, Ένας Μαύρος, του Jean Rouch

France | Γαλλία
French | Γαλλικά
1958
73’

Προβολή: Σάββατο 21 Μαρτίου | 18:30 | Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος (Σίνα 31)

Hôtel Monterey | Ξενοδοχείο Monterey, της Chantal Akerman

Belgium, USA | Βέλγιο, ΗΠΑ
French | Γαλλικά
1972
65’

Προβολή: Σάββατο 21 Μαρτίου | 20:00 | Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος (Σίνα 31)

Sans Soleil | Χωρίς Ήλιο, του Chris Marker

France | Γαλλία
French, English, Japanese | Γαλλικά, Αγγλικά, Ιαπωνικά
1983
100’

Προβολή: Σάββατο 21 Μαρτίου | 21:30 | Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος (Σίνα 31)

Φωτό: Sans Soleil

Το 16ο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα από την Πέμπτη 19 Μαρτίου και στη Θεσσαλονίκη από την Πέμπτη 26 Μαρτίου 2015. Περισσότερες πληροφορίες.