Το ΦΚΘ στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Στη μεγάλη γιορτή του βιβλίου, τη 17η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, η οποία πραγματοποιείται διαδικτυακά, συμμετέχει και φέτος το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με μια online συζήτηση με τίτλο «Προφητείες από έναν άλλο κόσμο». Η συζήτηση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 22 Νοεμβρίου στις 14:30.

Με αφορμή τις ειδικές εκδόσεις του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το αφιέρωμα «Προφητείες από έναν άλλο κόσμο: Sci-fi και Cli-fi (1950 – 1990)» που διοργάνωσε το 61ο ΦΚΘ, ο Ορέστης Ανδρεαδάκης (διευθυντής Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης), ο Αριστείδης Αντονάς (αρχιτέκτων, συγγραφέας), ο Νικήτας Σινιόσογλου (συγγραφέας, εντεταλμένος ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών) και η Συραγώ Τσιάρα (ιστορικός τέχνης, αναπληρώτρια διευθύντρια MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης) θα συνομιλήσουν για τη λογοτεχνία, την τέχνη, τον κινηματογράφο και την πανδημία.

Οι συνομιλητές θα εξετάσουν το πώς, πλάι στη λογοτεχνία, το σινεμά του φανταστικού, οι εικαστικές τέχνες και η καλλιτεχνική πρωτοπορία αφουγκράστηκαν τις βασικές προκλήσεις της εποχής μας, την κλιματική αλλαγή και την πανδημία.

Ταυτόχρονα, θα συζητηθεί το πώς το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης προσέγγισε αυτά τα θέματα στο πρόγραμμά του και στις πρόσφατες ειδικές εκδόσεις του (Α-Κατάλογοι, Ανθρωπόκαινος, Επιστημονική Φαντασία). Ο Ορέστης Ανδρεαδάκης θα παρουσιάσει, επίσης, το νέο στίγμα των εκδόσεων του ΦΚΘ.

Η συζήτηση εντάσσεται στη θεματική της ΔΕΒΘ με τίτλο «Ο πλανήτης σε πανδημία και ο ιός της γραφής» και θα μεταδοθεί ζωντανά από την ιστοσελίδα της 17ης ΔΕΒΘ www.thessalonikibookfair.gr.

Οι νέες εκδόσεις του Φεστιβάλ

Η 184 σελίδων δίγλωσση (σε ελληνικά και αγγλικά) ειδική έκδοση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την επιστημονική φαντασία, περιλαμβάνει κείμενα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Κείμενα στην ειδική έκδοση γράφουν οι: Ορέστης Ανδρεαδάκης (καλλιτεχνικός διευθυντής του ΦΚΘ), Δημήτρης Βανέλλης (συγγραφέας και σεναριογράφος), Γιάννης Βεσλεμές (σκηνοθέτης), Φοίβος Καλλίτσης (αρχιτέκτονας και επίκουρος καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου του Portsmouth), Δημήτρης Κερκινός (υπεύθυνος του τμήματος «Ματιές στα Βαλκάνια» και επικεφαλής των αφιερωμάτων του ΦΚΘ και του ΦΝΘ), Τάσος Μελεμενίδης (κριτικός κινηματογράφου, επιμελητής προγράμματος του Cinobo), Ιωάννα Μπουραζοπούλου (συγγραφέας), Σωτήρης Τριαντάφυλλος (διδάκτορας ιστορίας του πανεπιστημίου της Οξφόρδης), Νικόλας Χρηστάκης (καθηγητής κοινωνικής ψυχολογίας του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ).

Αν το σινεμά είναι από καταβολής του ένας μηχανισμός ενσυναίσθησης, ένα εργαστήριο δοκιμών για τη διεύρυνση της ανθρώπινης αντίληψης για την πραγματικότητα, το σινεμά της επιστημονικής φαντασίας συνοψίζει όσο καμία άλλη καλλιτεχνική έκφραση την ανάγκη του ανθρώπου να διαπραγματευτεί και να επινοήσει εκ νέου –χωρίς κανέναν φραγμό– τα όρια μιας συλλογικής εμπειρίας. Ένα είδος που γεννήθηκε σχεδόν ταυτόχρονα με τον ίδιο τον κινηματογράφο, μεσουράνησε την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, μεταφέροντας στο εξώτερο Διάστημα τις ορατές και αόρατες επίγειες συγκρούσεις ενός διχασμένου κόσμου, αλλά και τον φόβο του αφανισμού.

Ξαναβλέποντας ταινίες επιστημονικής φαντασίας την εποχή της πανδημίας, κι ενώ η ανθρωπότητα βαδίζει σε αχαρτογράφητες περιοχές, επιστρέφουμε στη «χρυσή εποχή» του είδους· όχι για να κυριεύσουμε νέους πλανήτες ή να σώσουμε τον δικό μας από μια επικείμενη καταστροφή, αλλά για να ανακαλύψουμε –σαν αρχαιολόγοι του μέλλοντος– αφηγήσεις κρυμμένες στη σκιά των μεγάλων στούντιο. Ταινίες φτιαγμένες από απρόσμενους συνδυασμούς τεχνικών και ταπεινών υλικών γίνονται όχημα για να εφεύρουμε νέους τρόπους να διακρίνουμε το άγνωστο που ξεπροβάλλει στον ορίζοντα. Μια παραγνωρισμένη πτυχή της παγκόσμιας παραγωγής του κινηματογράφου της επιστημονικής φαντασίας καθρεφτίζει τα όνειρα και τις επιθυμίες, τους εφιάλτες και τις ελπίδες μας – ό,τι δηλαδή σημαίνει σήμερα για την ανθρωπότητα το πρόσωπο του πραγματικού.

Στον 93 σελίδων δίγλωσσο (σε ελληνικά και αγγλικά) Α Κατάλογο του 61ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης γράφει για Το ιδιότυπο παρόν της αιωνιότητας και το θέμα που βρίσκεται πίσω από το φετινό Διεθνές Διαγωνιστικό, Οικειότητα Μια Σύγχρονη Τυραννία που εμπνέεται από το προφητικό βιβλίο του αμερικανού κοινωνιολόγου Ρίτσαρντ Σένετ Η τυραννία της οικειότητας (εκδ. Νεφέλη). Ο Α Κατάλογος παρουσιάζει τις ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού και τα πρωτότυπα έργα νέων ελλήνων καλλιτεχνών που εμπνεύστηκαν από αυτές.

Ο Βασίλης Βαμβακάς, αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας στο τμήμα Δημοσιογραφία και ΜΜΕ στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης γράφει για τον δημόσιο βίο της οικειότητας και κάνει μια αναδρομή στο έργο του Σένετ. Η μοντέζ, κριτικός κινηματογράφου και επιμελήτρια κινηματογραφικών προγραμμάτων Αναστασία Μελία Ελευθερίου αναφέρεται στη σχέση ανάμεσα στο γυναικείο βλέμμα και τον φεμινισμό στο έργο της Βέρα Χιτίλοβα. Η Νίνα Κολόζι, ιδρύτρια και διευθύντρια του Streaming Museum, γράφει για τη σχέση μας με τις εικαστικές τέχνες την περίοδο της καραντίνας και την κατανάλωση των πολιτιστικών προϊόντων μέσα το διαδίκτυο. Ο πεζογράφος και μεταφραστής Γιάννης Παλαβός γράφει για την πρωτοπόρο του Νορβηγικού σινεμά Άνια Μπρέιεν.

Ο Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος, καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας και πρόεδρος του τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου γράφει για τα κοινωνικά δίκτυα και την τυραννία της νέας οικειότητας που αυτά έχουν δημιουργήσει. Η ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια Συραγώ Τσιάρα γράφει για τη φλογερή συνάντηση της δημόσιας τέχνης με την ιστορία, ενώ η ιστορικός και θεωρητικός σύγχρονης τέχνης και ντιζάιν Εύα Φωτιάδη στο κείμενό της «Η υπόσχεση της δημόσιας τέχνης» αναφέρεται στην κληρονομιά που αφήνει η περίοδος της καραντίνας στον τρόπο δημιουργίας και έκθεσης της σύγχρονης τέχνης. Η σκηνοθέτις Ελίνα Ψύκου ρίχνει μια άλλη ματιά στο ελληνικό σινεμά, μέσα από το κείμενό της «Ο ελληνικός κινηματογράφος ως διεμφυλική εμπειρία».

Ο Α Κατάλογος και η ειδική έκδοση «Προφητείες από έναν άλλο κόσμο: Sci-fi και Cli-fi (1950-1990)» είναι διαθέσιμες στο e-shop του Φεστιβάλ, καθώς και σε όλα τα βιβλιοπωλεία, σε συνεργασία με τις εκδόσεις Νεφέλη.