Στο Γέρασμα (1898) ο Ίταλο Σβέβο, με σκηνικό τη γενέθλια πόλη του, την Τεργέστη, αφηγείται την ιστορία ενός τριανταπεντάρη υπαλλήλου και επίδοξου συγγραφέα, του Εμίλιο, που ερωτεύεται παράφορα μια νεότερή του γυναίκα. Ο έρωτας αποδεικνύεται πολυκύμαντος· η Αντζολίνα είναι απρόβλεπτη, γεμάτη μυστικά. Μοιάζει να ανήκει σε έναν διαφορετικό κόσμο, πιο ελαφρό, χωρίς το αίσθημα του καθήκοντος που χαρακτηρίζει τον Εμίλιο. Στην πορεία δημιουργείται ένα «τετράγωνο», στο οποίο συμμετέχουν επίσης η ανύπαντρη αδελφή του Εμίλιο, Αμάλια, και ο καρδιοκατακτητής φίλος του, ο Στέφανο. Ο Ίταλο Σβέβο, περιγράφοντας μια ερωτική αποτυχία, ανατέμνει ένα πρόωρο γέρασμα του μυαλού και της ψυχής: ο Εμίλιο, χάνοντας τον έρωτα, περνά ξυστά από την εμπειρία της ζωής.
Ίταλο Σβέβο – Βιογραφικά στοιχεία:
Ο Ίταλο Σβέβο (ψευδώνυμο του Ααρών Έκτορ Σμιτς) γεννήθηκε το 1861 στην Τεργέστη και πέθανε το 1928 στη Μότα ντι Λιβέντσα σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Γιος πλούσιας εβραϊκής οικογένειας, ο Σβέβο ασπάστηκε τον καθολικισμό όταν παντρεύτηκε και ανέλαβε τη διεύθυνση των επιχειρήσεων του πεθερού του.Όμως, η πραγματική του αγάπη ήταν η λογοτεχνία. Το πρώτο του διήγημα, Ο φόνος της οδού Μπελπότζο, δημοσιεύτηκε το 1890 στην εφημερίδα L’ Indipendente της Τεργέστης. Tα δύο πρώτα του μυθιστορήματα, Μια ζωή και Το γέρασμα (Εκδόσεις Πατάκη, 2023), πέρασαν απαρατήρητα κι έτσι αποφάσισε να εγκαταλείψει τη λογοτεχνία. Τον μετέπεισε ο νεαρός τότε Τζέημς Τζόυς, που δίδασκε στη σχολή Berlitz της Τεργέστης, και παρέδιδε απογευματινά μαθήματα αγγλικών στον Σβέβο και στη γυναίκα του, Λίβια. Ο Σβέβο ακολούθησε τη συμβουλή του Τζόυς και συνέχισε τη συγγραφή μετά από διάλειμμα 25 ετών. Το 1923 εξέδωσε τη Συνείδηση του Ζήνωνα και ο Τζόυς, που είχε στο μεταξύ εγκατασταθεί στο Παρίσι, συνέστησε το βιβλίο στους κύκλους της γαλλικής διανόησης με αποτέλεσμα διθυραμβικά σχόλια. Ακολούθησε έντονη συζήτηση, η «υπόθεση Σβέβο», κατά την οποία Ιταλοί διανοούμενοι με επικεφαλής τον Εουτζένιο Μοντάλε ισχυρίζονταν ότι είχαν ανακαλύψει τον συγγραφέα πριν από τους Γάλλους. Στη συνέχεια, ο Σβέβο εξέδωσε τις νουβέλες Γενναιόδωρο κρασί και Μια επιτυχημένη φάρσα (1926).