Το κομμένο δάκτυλο (και άλλες παιδαγωγικές τεχνικές;)
Η μεταβίβαση της γνώσης αποτελεί μια διαδικασία η οποία ενέχει την αλληλεπίδραση ως βασική προϋπόθεση. Δεν αναφέρομαι στην απλή πληροφορία που πλέον η ψηφιακή εποχή την πρόσφερε απλόχερα και η μετα-ψηφιακή μετάβαση μας υπόσχεται ακόμη πιο πολυμορφικές εκδοχές της. Μιλώ για τη ζωντανή κατάσταση της μεταβίβασης στην οποία σε παρόντα χρόνο ένα υποκείμενο που υποτίθεται ότι γνωρίζει αλληλοεπιδρά με ένα ή πολλά υποκείμενα-δέκτες. Στο τέλος βέβαια όσο και αντικειμενική και αν είναι αυτή η γνώση υποκειμενοποιείται ως προς τη τροπική της πρόσληψής της. Ο δάσκαλος οφείλει απλώς να γνωρίζει; Ή οφείλει κυρίως να επινοεί τους τρόπους της μεταβίβασης καθώς και της έμπνευσης που θα προκαλέσει στο μαθητή.
Στον «Αδαή Δάσκαλο» του Ranciere η διερώτηση μετατοπίζεται μέσα από την αφήγηση του κειμένου στην έννοια της παρουσίας του δασκάλου ως ενός ανθρώπου που επιθυμεί αρχικά τη συνάντηση με τους μαθητές. Πρόκειται για τη συνάντηση με όρους αντίληψης, αναζήτησης της γνώσης αλλά και ψυχο-συναισθηματικής σύνδεσης. Μέσα στο ζωντανό χώρο με τα ζωντανά τους σώματα και όχι με τις ψηφιακές τους απεικονίσεις, όπως τόσο ευρέως συνέβη στην περίοδο της πανδημίας.
Η θεσμική διδασκαλία αποτελεί μια συνθήκη εξουσίας. Μιας εξουσίας που βασίζεται σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που στηρίζεται στον «ευνουχισμό» της ελεύθερης σχέσης μαθητή-δασκάλου. Κυρίως ο δάσκαλος κατευθύνει και δεν παρεμβαίνει δημιουργικά ώστε ο μαθητής να λειτουργήσει συμμετοχικά στη μεταβίβαση της γνώσης. Όπως έλεγε ο σπουδαίος ψυχοπαιδαγωγός M. Lobrot στην περίφημη μέθοδό του Μη-Κατευθυντική Παρεμβατική η διάδραση και μόνο αυτή εγγυάται μια παιδαγωγική της ελευθερίας. Και ίσως αυτή η δέσμευση για ελευθερία είναι η σπουδαιότερη γνώση.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η έκθεση αυτή μέσα από την διαμόρφωση ενός τοπίου από εγκαταστάσεις στο χώρο των δυο καλλιτεχνών επιθυμεί να παράγει μια διαδραστική σχέση με το θεατή και το παραγόμενο έργο στο βαθμό που αυτό θέτει το βασικό ερώτημα. Τι είναι η μάθηση χωρίς την «κομμένη» ελευθερία του τρόπου που θα την προσεγγίσει ο μαθητής. Ένα ερώτημα που διαπερνά το κοινωνικό και το πολιτικό και αφορά στο σύνολο των κοινωνικών δεσμών. Η θέση των Βασίλη Αλεξάνδρου και Δημήτρη Παλάντζα και του επιμελητή Γιάννη Μήτρου εγγράφεται ακριβώς στο τρόπο που αποδομείται η κυρίαρχη «παιδαγωγική» λογική και εμφανίζεται η σωκρατική διερώτηση για την αναζήτηση της γνώσης. Ειδικά στην εποχή της νέας βιοπολιτικής η οποία κατευθύνει τις ζωές μας μέσα από τις τεχνικές μιας metaverse προοπτικής της γνώσης ως καπιταλιστικού προϊόντος με στόχο τον έλεγχο και το κέρδος
Βασίλης Αλεξάνδρου
Ο Βασίλης Αλεξάνδρου γεννήθηκε το 1990 στη Θεσσαλονίκη. Το 2014 αποφοίτησε με άριστα από τη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Το 2019 ολοκλήρωσε Master «Οπτικοακουστικές Τέχνες στην ψηφιακή εποχή» με εστίαση στις Διαδραστικές Εγκαταστάσεις και τα Νέα Μέσα στην τέχνη στο τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Στο ενεργητικό του καταγράφονται μια μόνιμη εικαστική παρέμβαση σε δημόσιο χώρο «Με αφορμή το καμένο πιάνο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» (2015), έξι ατομικές εκθέσεις «Ψηφιακή Αποπλάνηση» Γκαλερί Λόλα Νικολάου (2020) «Βραχεια Μνημη» Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης (2020) «Μηχανές Ευδαιμονίας» παλαιό φρούριο, Κέρκυρα (2019), «διά βίας μάθηση» Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης (2017), «οbject’s origin, rejected» Πολιτιστικό Κέντρο Αλίμου, Αθήνα (2017) και «μητρική Γλώςσα» Γκαλερί χώρος 18, Θεσσαλονίκη (2014), καθώς και πάνω από εβδομήντα ομαδικές εκθέσεις. Το 2017 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Mediterranea 18 Young Artists Biennale “Home”, National Gallery of Tirana, στην Αλβανία και το 2019 στην 24η Biennial of Humor and Satire στην πόλη Gabrovo της Βουλγαρίας. Έχει παραδώσει μαθήματα σεμινάρια και εργαστήρια σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και από τον Μάρτιο του 2020 είναι υποψήφιος διδάκτωρ του Ιόνιου Πανεπιστημίου, στο τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας με θέμα την πολιτική τέχνη στην ψηφιακή εποχή. Το 2020 βραβεύθηκε από την ARTWORKS και είναι Fellow στο Πρόγραμμα Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Δημήτρης Παλάντζας
Ο Δημήτρης Παλάντζας γεννήθηκε στη Λάρισα το 1992.Το 2011 εισήχθη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στη Σχολή Καλών Τεχνών, με καθηγητή τον Γ. Τσακίρη. Το 2017 αποφοίτησε από το τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών με Άριστα. Ζει στη Λάρισα και εργάζεται ως Εκπαιδευτικός/Εικαστικός στην εκπαίδευση από το 2019.Στο έργο του καλλιτέχνη εντοπίζουμε ποικίλες ιδεολογικές και συμβολικές αναγνώσεις. Κεντρικός πυρήνας του έργου είναι η επανάχρηση του αντικειμένου, όπου έχει πάντα ταυτότητα, φθορά, ουσία και υλικότητα. Ο καλλιτέχνης δημιούργησε ένα άυλου αλφάβητου, όπου η ιδέα και έννοια υπερισχύουν για την ανάγνωση του έργου, εστιάζοντας στην ταυτότητα του αντικείμενου επιλέγει τα “απορριφθέντα αντικείμενα” όπου η ιστορία, η δυσλειτουργία και ο χρόνος γίνονται η πρωταρχική δομή της τέχνης του. Στο ενεργητικό του έχει ένα μόνιμο έργο στο Γαλλικό Ινστιτούτο από την έκθεση «Άγνωστο Αντικείμενο, οbjet in-connu»(2018), μια ατομική έκθεση «Object’ s origin, rejected», Πολιτιστικό κέντρο Αλίμου, Αθήνα (2018) και έχει συμμετάσχει σε μεγάλο αριθμό εκθέσεων, μεταξύ των οποίων: 2012- «INSPIRE», Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 2013- «ISPIRE», Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 2013- «Re Art», Ινστιτούτο Goethe, Θεσσαλονίκη, 2014- «Art Athina-REM-BRAND name project», Αθήνα, 2015 – «Ωδή στη θάλασσα», Αρχαιολογικό μουσείο Πειραιά, Αθήνα – «27η διεθνής έκθεση τέχνης», Κωνσταντινούπολη, 2016:- «Λόγος – Θόρυβος» Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2016- «Ωδή στη θάλασσα», Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, Οδησσός, Ουκρανία, 2016- «Vanishing point», Αλατζά Ιμαρέτ, Θεσσαλονίκη, 2017- «ex libris ΑΠΘ», Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2017- «Δια πυρός και σιδήρου», Γκαλερί Λόλα Νικολάου, Θεσσαλονίκη, 2018- «BRidges», Yedi koule, Θεσσαλονίκη, 2019- «Φαντασιακό vs Γεωμετρία», Lola Nikolaoy Gallery, Θεσσαλονίκη- «Generations 1960-2019», Μουσείο Σύγχρονης τέχνης, Ηράκλειο, 2021- «ΚΟΙΤΑ ΜΗΝ ΑΡΡΩΣΤΗΣΕΙΣ», Bensousan Han, Θεσσαλονίκη.
Γιάννης Μήτρου
O Ιωάννης Μήτρου γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Είναι visual-performance καλλιτέχνης, Σκηνοθέτης και Θεωρητικός της Σύγχρονης Τέχνης και Ψυχανάλυσης. Διδάσκει τα τελευταία τέσσερα χρόνια στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών. Ιδρύει το Διεθνές Εργαστήριο Έρευνας Παραστατικών Τεχνών-Alma Κalma, το οποίο διευθύνει μέχρι σήμερα και κατευθύνει τις έρευνες του.
H πλούσια θεωρητική εμπειρία του Ιωάννη Μήτρου καθώς και οι πολλαπλές διασταυρούμενες ερευνητικές του συνεργασίες, μαρτυρούν ένα πνεύμα διεπιστημονικότητας που αναζητά συνεχώς κάθε πιθανή αλληλεπίδραση ανάμεσα στα πεδία των Θετικών, των Κοινωνικών Επιστημών και της Τέχνης.
Οι κατευθύνσεις του μεταπτυχιακού του αφορούσαν στις φιλοσοφίες Τέχνης, Γλώσσας και Πολιτικής. Η εργασία του πάνω στην αισθητική είχε ως θέμα τη μεταμοντέρνα λογική του έργου τέχνης στον ύστερο καπιταλισμό και το ζήτημα της αυτονομίας του (βασισμένες στις φιλοσοφικές προσεγγίσεις του Fredric Jameson και του Alain Badiou). Η τελική του μεταπτυχιακή εργασία με τίτλο «Το τέλος της χειροπραξίας και η φαντασιακή ελευθερία του σύγχρονου ανθρώπου », πραγματεύεται την παραστατική ιδιότητα του ανθρώπου κατά Leroi-Gourhan καθώς και την “γλώσσα των μορφών” και πιο ειδικότερα το φαινόμενο της “ζωντανής τέχνης”.
Η μελέτη της απομάκρυνσης της σωματικής εμπειρίας και του άμεσου βιώματος ως συστατικά της επιστημονικό τεχνικής επικυριαρχίας παράγουν ένα φαντασιακό στον άνθρωπο που δίνει μια νέα σημασία στην έννοια της ελευθερίας του. Η έρευνα του Ιωάννη Μήτρου αφορά σε μια ιδιαίτερα διαφορετική προσέγγιση του ασυνείδητου, τη φαινομενολογική, γι’ αυτό και μελετά το φαινόμενο της τέχνης, της γλώσσας και της πολιτικής και της μεταξύ τους συνάφειας.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Δημήτρης Παλάντζας