Το "Μάτι" της λογοτεχνίας

Όταν η Ρώσικη πεζογραφική παράδοση διέφυγε στη Δύση, πήρε μαζί της όλα τα φετίχ με τα οποία σαγήνευσε το αναγνωστικό κοινό απανταχού της γης. Ζωντανή απόδειξη, ένας εξέχων εκπρόσωπός της, ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ. Ο διάσημος αυτός “γενίτσαρος”  δεν κατάφερε ποτέ να απαλλαχτεί από το άρωμα της μητρικής του γλώσσας. Αποδεικνύεται έτσι ότι οι λέξεις δεν είναι απλά δηλωτικά σύμβολα των ιδεών και των προθέσεών μας. Είναι πρωτίστως ζωντανά κύτταρα μιας λογοτεχνικής παράδοσης, αρμοί της αφηγηματικής κιβωτού κάθε έθνους. Στο “Μάτι” , το τέταρτο μυθιστόρημά του, ο Ναμπόκοφ ανασύρει από το σεντούκι του παρελθόντος τον ήρωα του Παλτού, την θανάσιμη ειρωνεία του Ίβάν Ίλιτς, τον ντοστογιεφσκικό αφηγητή από το Υπόγειο, την Τσεχοφική νοσταλγία της Γιάλτας από την Κυρία με το Σκυλάκι. Όλοι έχουμε κάποιο παρελθόν και κανείς δεν μπορεί να το αποφύγει. Ούτε εσείς κύριε Ναμπόκοφ!