Το μίσος είναι η μισή εκδίκηση – Αιμίλιος Σολωμού: Κριτική βιβλίου

«Το μίσος είναι η μισή εκδίκηση… το άλλο μισό είναι η πράξη», γράφει ο Αιμίλιος Σολωμού και καταθέτει τη δική του πράξη αντίδρασης στην τραγική πραγματικότητα της σημερινής εποχής μέσα από ένα αξιόλογο μυθιστόρημα που συνδυάζει στις σελίδες του τη λογοτεχνική αφήγηση με την κοινωνιολογική έρευνα, την ιστορική μελέτη με την αστυνομική πλοκή και, ταυτόχρονα, τονίζει τη διαχρονικότητα των καταστάσεων στο ιστορικό γίγνεσθαι της Ελλάδας.

Βραβευμένος το 2013 με το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για «το Ημερολόγιο μιας απιστίας», που επίσης κυκλοφορεί από τις εκδ. Ψυχογιός, σε τούτο το μυθιστόρημά του ο Σολωμού αφορμάται από μια σύγχρονη αστυνομική ιστορία, για να μιλήσει για τη σχέση του παρελθόντος με το παρόν. Στις 21 Απριλίου 2013 δύο τροϊκανοί βρίσκονται δολοφονημένοι και κατακρεουργημένοι σε ξενοδοχείο της Αθήνας. Την ίδια ημερομηνία το 1870 έγινε η Σφαγή του Δήλεσι από τους Αρβανιτάκηδες. “Οι ληστές κατέβηκαν απ’ τα βουνά και μπήκαν στα σαλόνια”, γράφει ο Σολωμού, για να τονίσει πόσο όμοιες μπορεί να είναι οι εποχές και πόσο ίδια τα αποτελέσματά τους μέσα στο χρόνο.

Στην πορεία της αφήγησης ο αναγνώστης θα καταλάβει τι σχέση που υπάρχει στα ιστορικά πρόσωπα της εποχής εκείνης με τον πρωταγωνιστή της σύγχρονης ιστορίας. Η συγγραφική του έρευνα φέρνει στις σελίδες του βιβλίου με διακριτικότητα και ενάργεια όλες εκείνες τις ιστορικές στιγμές που καθόρισαν τα γεγονότα για να φωτίσουν τελικά τη συνέχιση των πρακτικών εκείνων που σημάδεψαν τη σύγχρονη Ιστορία του τόπου. Η Ιστορία του 1870 είναι χαρακτηριστική. Γεμάτη ομοιότητες με το παρόν ανιχνεύει την παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας. Φέρνει στο φως εκείνους τους λόγους που οδήγησαν τη χώρα στα σημερινά πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα και λειτούργησαν ως τροχοπέδη στην εξέλιξή της μέσα στο χρόνο. Το μυθιστόρημα αυτό είναι το αποτέλεσμα της σκληρής δουλειάς και της οργισμένης αντίδρασης ενός συγγραφέα που αγωνιά για την τύχη του τόπου του και αναγνωρίζει μέσα στο παρελθόν τα αίτια και αιτιατά της μοίρας του. Η Ιστορία εμπλέκεται με τη μυθοπλασία, η φαντασία με την αλήθεια και το παρελθόν με το σήμερα σε ένα αξεδιάλυτο κουβάρι.

«Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μίσος. Απ’ αυτό γεννιούνται οι ιδέες», έγραφε ο Ζαν Ζενέ για να τονίσει την εξεγερτική δύναμη αυτού του συναισθήματος που καταδικάζει τον άνθρωπο όχι στην απραξία αλλά στη δράση και ο Αιμίλιος Σολωμού χαράζει ένα μονοπάτι στο συμπυκνωμένο μίσος που θέριεψε από την καταπίεση ετών και μέσα σ’ αυτό βαδίζουν οι ήρωές του προς τη λύτρωση.
Χαρακτηριστική είναι η πρωτότυπη δομή του μυθιστορήματος. Το κείμενο είναι χωρισμένο σε μικρά κεφάλαια, τα οποία ταξινομούνται με έναν ιδιαίτερο τρόπο, έτσι ώστε να μπορεί ο αναγνώστης να καταλαβαίνει με ποιο τρόπο συνεχίζεται η αφήγηση και σε ποιο χωροχρόνο κινείται.

Ένα σημαντικό βιβλίο, μια κριτική ματιά απέναντι στα γεγονότα που σημάδεψαν βαθιά το ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του έως σήμερα, που στηλιτεύει την ταλάντευση του ανθρώπου ανάμεσα στο μίσος και στην αγάπη, το προκαθορισμένο τέλος μιας κοινωνίας και στις αποφάσεις που ορίζουν την εξέγερση σ’ αυτό, γραμμένο με έναν εξαιρετικά καταιγιστικό τρόπο.

Το βιβλίο του Αιμίλιου Σολωμού, Το μίσος είναι η μισή εκδίκηση, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.