Η Feelgood παρουσιάζει στους κινηματογράφους από τις 30 Ιουνίου 2016 την ταινία Το Παιχνίδι του Χρήματος (Money Monster) σε σκηνοθεσία της Jodie Foster, με τον George Clooney και την Julia Roberts.
Η Jodie Foster επιστρέφει στην σκηνοθετική καρέκλα με μια ταινία που ακροβατεί αψεγάδιαστα ανάμεσα σε υψηλών ταχυτήτων θρίλερ και σάτιρα των media και του χρηματοοικονομικού συστήματος. Το Παιχνίδι του Χρήματος «τρέχει» σε ρεαλιστικό χρόνο, παρασέρνοντας μαζί του το κοινό στη γεμάτη αγωνία πλοκή του. Ο George Clooney, παραγωγός της ταινίας και πρωταγωνιστής, αποτελεί με την Julia Roberts ένα κινηματογραφικά κομψό και διαχρονικό, αθεράπευτα γοητευτικό και ευφυές δίδυμο, ενώ το καστ συμπληρώνει ο νέος και ταλαντούχος Jack O’Connell, που προσδίδει στο ρόλο του την ένταση που απαιτεί ο απελπισμένος χαρακτήρας του. Σε αυτήν την ιστορία ενός καθημερινού ανθρώπου, του οποίου η ζωή διαλύθηκε με όρους χρηματιστηριακούς, οι ιδέες δεν κρύβονται πίσω από τις εντάσεις, αλλά το αποτέλεσμα είναι ένα εξαιρετικό, κλασικό και ταυτόχρονα σύγχρονο θρίλερ που κρατά το θεατή στην άκρη της καρέκλας του.
Σύνοψη:
Ο Lee Gates (George Clooney), είναι οικονομικός αναλυτής/τηλεοπτική περσόνα, που η άκρως δημοφιλής εκπομπή του τον έχει καταξιώσει ως έναν από τους γκουρού της Wall Street. Μετά τη λυσσαλέα προώθηση μιας μετοχής φούσκας, ένας οργισμένος επενδυτής (Jack O’Connell) εισβάλλει στο στούντιο και σε απευθείας live μετάδοση κρατάει όμηρους τον διάσημο αναλυτή και την Patty Fenn (Julia Roberts), παραγωγό της εκπομπής του. Καθώς ξεδιπλώνονται οι πτυχές μια τεράστιας οικονομικής απάτης, οι Gates και Fenn προσπαθούν παράλληλα να βρουν τρόπο να παραμείνουν ζωντανοί.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Διάρκεια: 95’
Οικονομική και υπαρξιακή κρίση
«Μου αρέσει αυτή η ταινία γιατί έχει δύο πράγματα που κάποιος μπορεί να θεωρήσει αντίθετα» λέει η Jodie Foster, που σκηνοθετεί την ταινία. «Από τη μια είναι ένα καταιγιστικό θρίλερ για το ευρύ κοινό. Από την άλλη, σε συγκινεί μια αληθινή ιστορία και αυτός είναι ο λόγος που πάμε σινεμά». Η σκηνοθέτης συνεχίζει: «Για μένα, το πιο συναρπαστικό κομμάτι της ιστορίας, εκτός από την αστυνομία, τα ελικόπτερα, τα όπλα, τις βόμβες και την αγωνία είναι το πώς αυτός ο άνθρωπος, ο Lee Gates τον οποίον υποδύεται ο George Clooney, αρχίζει ως επιφανειακός, κούφιος τύπος που είναι επιτυχημένος στη δουλειά του, και σε μια δύσκολη στιγμή, με τη βοήθεια της Julia, στέκεται στο ύψος των περιστάσεων, βρίσκει την ανθρωπιά του, ωριμάζει, εξελίσσεται και αλλάζει».
«Ο κόσμος του χρήματος έχει χάσει τον έλεγχο. Όταν τα πράγματα πάνε στραβά, δεν καταλαβαίνει τι ακριβώς πήγε λάθος και οι συνηθισμένοι άνθρωποι καταστρέφονται» λέει ο George Clooney, που πρωταγωνιστεί ως διάσημος παρουσιαστής σε ένα ενημερωτικό οικονομικό τηλεοπτικό πρόγραμμα και που έρχεται ενώπιος ενωπίω με έναν από τους συνηθισμένους ανθρώπους που είναι αποφασισμένος να τον τιμωρήσει.
Ο Clooney δίνει φωνασκώντας επενδυτικές συμβουλές, τονίζοντας τα επιχειρήματα του με ηλίθια ηχητικά εφέ και σκηνικά αντικείμενα που εμφανίζει στην εκπομπή. «Η εκπομπή είναι γελοία» λέει η Foster. «Είναι οικονομικού περιεχομένου, αλλά έχει πολλά σκηνικά αντικείμενα, κλιπάκια από ταινίες, καμπάνες, σφυρίγματα και μαξιλάρια που κάνουν χυδαίους ήχους, τα οποία επιστρατεύει για να εξηγήσει τη χρηματιστηριακή αγορά. Τραγουδάει και χορεύει με πανέμορφα κορίτσια, φοράει διαφορετικά καπέλα, προκειμένου να πει πληροφορίες για διάφορες μετοχές, αλλά λυπάται τον ίδιο του τον εαυτό. Η ιστορία του δίνει μια αναπάντεχη ευκαιρία να εξιλεωθεί».
Η Julia Roberts ξανασυναντά τον George Clooney, υποδυόμενη την Patty Fenn, μια ψύχραιμη, ακλόνητη και βετεράνο παραγωγό της εκπομπής. «Η Patty Fenn είναι υπερ-παραγωγός. Μπορεί να χειρίζεται πολλά πράγματα μαζί, όπως κανείς άλλος στη δουλειά. Είναι καταπληκτική» λέει η Foster. «Ελέγχει όλα τα νήματα στην εκπομπή και μιλάει στο αυτί του Lee Gates για να του πει ποια είναι η επόμενη του κίνηση. Ο Gates μπορεί να τεμπελιάσει. Δεν μαθαίνει τις ατάκες του. Λέει ό,τι του έρθει και εκείνη εξασφαλίζει ότι η εκπομπή θα έχει ροή. Ξέρει πώς να τον χειριστεί».
Ο Clooney επισημαίνει ότι αυτή η επίδειξη κρύβει μια καλά κρυμμένη απαξίωση για το κοινό της εκπομπής. «Υπάρχει πολύς κυνισμός σ’ αυτές τις εκπομπές» λέει ο Clooney. «Βλέπεις αυτούς τους τύπους πίσω από τα γραφεία τους να σου λένε πού να βάλεις τα λεφτά σου, το κάνεις και χάνεις και σου λένε ότι αυτά συμβαίνουν». Όμως, ο ηθοποιός επισημαίνει: «Η ταινία ασχολείται περισσότερο με τρεις χαρακτήρες και τι περνάνε, ειδικά με τον άντρα που υποδύεται ο Jack O’ Connell».
Όταν μια από τις προβλέψεις του Gates πέφτει τελείως έξω, ο Kyle Budwell (O’ Connell), ένας απεγνωσμένος επενδυτής, τον κρατάει όμηρο στην εκπομπή. Έτσι πυροδοτείται μια κρίση που εκτυλίσσεται σε ζωντανή αναμετάδοση.
Χαρακτήρες
Για να αποδώσει τον χαρακτήρα του Lee Gates, ο Clooney έχει δημιουργήσει έναν θρασύ, τρελό και πληθωρικό χαρακτήρα. «Ο Gates είναι σόουμαν» λέει η Foster. «Ήταν η ιδέα του George να ανοίγει η εκπομπή με έναν χορό. Όταν αρχίσαμε τις πρόβες μας είπε ότι χρειάζεται μόνο μισή ώρα για να σκεφτεί έναν χορό και εγώ του απάντησα ότι ίσως να χρειαστεί λίγο παραπάνω. Έτσι, καλέσαμε έναν χορογράφο».
«Ο Clooney έβαλε τα δυνατά του για να φανεί κάθαρμα», τονίζει η σκηνοθέτης. «Μου αρέσει αυτό πάνω του. Είναι εντελώς παράλογο να βλέπεις αυτόν τον μεσήλικα λευκό τύπο να χορεύει χιπ χοπ. Δεν μπορούσα να κρατήσω τα γέλια μου».
Η ιδέα ότι όλη η κρίση ξετυλίγεται σε ζωντανή τηλεοπτική αναμετάδοση ήταν κάτι που συνεπήρε τον Clooney. «Μεγάλωσα με τη ζωντανή τηλεόραση – κάθε μέρα της ζωής μου για τα πρώτα 16 μου χρόνια ήταν ζωντανή τηλεόραση, γιατί ο πατέρας μου είχε ένα ψυχαγωγικό σόου και έλεγε και τις ειδήσεις ζωντανά», λέει ο ηθοποιός. «Αργότερα σχεδόν ανάγκασα το NBC να κάνει μια ζωντανή αναμετάδοση του ER. Αυτό πριν τα υπόλοιπα σόου κάνουν κάτι ριψοκίνδυνο. Νομίζω ότι το μόνο πράγμα που η τηλεόραση μπορούσε να κάνει και που δεν μπορούσαν οι ταινίες ήταν η ζωντανή αναμετάδοση. Είναι σαν να πετάς χωρίς αλεξίπτωτο, είναι συναρπαστικό».
Η Roberts περιγράφει τη σχέση της Fenn με τον Gates ως σχέση αγάπης-μίσους. «Είναι το δυνατό της χαρτί και προσπαθεί να κρατήσει το χάος υπό έλεγχο. Δεν ξέρει ποτέ τι θα κάνει εκείνος», εξηγεί η Roberts. «Συνεργάζονται καλά, αλλά από την άλλη είναι κουρασμένη και θα προτιμούσε να δουλέψει σε ένα μέρος που έχει νόημα για αυτήν. Την ίδια στιγμή, βρίσκει μεγάλη χαρά γιατί είναι αντίθετοι και όποτε βρίσκεις το αντίθετο σου, σε ιντριγκάρει».
Η φιλία των δυο τους στην πραγματική ζωή βοήθησε στην κινηματογραφική τους χημεία. «Ο George Clooney και η Julia Roberts ξέρουν ο ένας τον άλλον πολύ καλά και έχουν αυτή την αυτόματη, ενδιαφέρουσα χημεία – δεν χρειαζόταν να κάνω πολλά εγώ. Απλώς υπάρχει» εξηγεί η Foster. «Οι δυο τους αισθάνθηκαν απίστευτα κοντά ο ένας στον άλλον. Έχουν αυτή την ένταση, τη σύνδεση και την επικοινωνία που προκύπτει από την οργανική οικειότητα ανάμεσα σε φίλους».
«Ο George κι εγώ είμαστε καλοί φίλοι και καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλο πολύ καλά» προσθέτει η Roberts. «Βρήκαμε την τέλεια ισορροπία ανάμεσα στο να τον υποστηρίζω και να στήνουμε μαζί τις σκηνές και να καταλαβαίνουμε την αύρα και τον ρυθμό και πώς θέλουμε να δημιουργήσουμε μαζί αυτούς τους χαρακτήρες».
Η Roberts ενθουσιάστηκε με το στοιχείο της αγωνίας που έβγαζε το σενάριο. «Είναι φοβερή περιπέτεια να ξέρεις ότι δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο» λέει η ηθοποιός. «Έχει να κάνει με την επίλυση προβλημάτων και την ευστροφία στην αντιμετώπιση μιας εντελώς μη προβλέψιμης κατάστασης».
Τον ρόλο του Kyle Budwell, του απλού ανθρώπου που πήρε δραστικά μέτρα για να αντιμετωπίσει το οικονομικό φιάσκο που του κόστισε τις οικονομίες μιας ζωής, ενσαρκώνει ο Jack O’ Connell. O ηθοποιός έγινε γνωστός ως πρωταγωνιστής του Unbroken της Angelina Jolie και αυτή τη φορά υποδύεται έναν καλό, αξιοπρεπή, σκληρά εργαζόμενο άντρα που υποκύπτει στην πίεση της οικονομικής καταστροφής. «Ο Kyle είναι ένας τύπος της εργατικής τάξης που πίστεψε ότι έκανε το σωστό και δούλεψε σκληρά, ότι με κάποιο τρόπο θα μπορούσε να έχει κάνει κάτι στη ζωή του» εξηγεί η Foster. «Κληρονομεί κάποια χρήματα και προσπαθεί να τα επενδύσει όσο πιο έξυπνα μπορεί, αλλά καταλήγει να τα χάνει από κάτι που είναι ανεξέλεγκτο. Το μόνο πράγμα που έχει στον κόσμο ξαφνικά εξατμίζεται και δεν ξέρει πώς έγινε αυτό. Δεν μπορεί να δεχτεί ότι δεν έκανε κάτι σωστά και όμως υποτίθεται ότι πρέπει να υποχωρήσει. Ο Kyle αρνείται να αποδεχτεί την αποτυχία και αντί για αυτό αντιδρά». «Συμπάσχω μαζί του» λέει ο O’Connell. «Νομίζω ότι αυτή η δυσάρεστη κατάσταση είναι κάπως οικεία και ότι πολλοί άνθρωποι μπορούν να συνδεθούν με αυτήν».
Είναι απεγνωσμένος και στρέφεται στη βία για να βρει το δίκιο του. Ο Kyle βάζει στο μάτι τον Lee Gates και τον Walt Gamby, τον CEO της Ibis Clear Capital «Ο Kyle πάει στο σόου αποφασισμένος ότι θα δει τους δύο ένοχους για την καταστροφή του. Επιμένει να κάνει δύσκολες ερωτήσεις που κανείς άλλος δεν κάνει» λέει η Foster. «Αρνείται να κάνει τα στραβά μάτια. Ξέρει ότι δεν θα του επιστρέψουν τα χρήματα του, αλλά θα πάρει τις απαντήσεις με κάθε τρόπο».
Ο O’Connell βλέπει τον χαρακτήρα του ως θύμα ενός οικονομικού συστήματος, το οποίο δεν έχει ασφαλιστικούς μηχανισμούς για να προστατεύσει την αγορά από ύπουλους χειρισμούς. «Είναι εύκολο κάποιος να θεωρήσει τον Kyle κακό. Είναι ακραίο να απειλείς ανθρώπινες ζωές, αλλά νιώθω ότι ωθήθηκε στην έκρηξη» εξηγεί ο ηθοποιός. «Αυτό που κάνει είναι απεγνωσμένο και ελπίζω να τον υποδύομαι με τέτοιο τρόπο που να καταλαβαίνει το κοινό τι τον οδήγησε σε αυτό το σημείο, παρ’ όλο που το τίμημα θα είναι μεγάλο».
Στη ροή της ιστορίας, ο Kyle θα λειτουργήσει καταλυτικά για την αλλαγή στάσης του Gates. «Η πρώτη αντίδραση του Gates σε αυτήν την απειλή είναι να χειραγωγήσει τον Kyle» εξηγεί η Foster. «Όταν καταλαβαίνει ότι τα κόλπα του δεν πιάνουν, αναγκάζεται να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι τον έπιασαν στον ύπνο και ότι δεν τον παίρνει να είναι συνένοχος σε αυτή την απάτη».
Για να ενσαρκώσει τον Kyle Budwell, ο O’Connell απευθύνθηκε στα ωμά του ένστικτα. «Ο Kyle είναι γεμάτος συναισθήματα. Παίρνει σπασμωδικές αποφάσεις» εξηγεί η Foster. «Μερικές φορές είναι ασταθής και δύστροπος. Αλλά έχει στιγμές που είναι ένα μικρό παιδί και θέλεις να τον αγκαλιάσεις και να του πεις ότι όλα θα πάνε καλά. Και ο Jack έπρεπε να δημιουργήσει τον Kyle βασισμένος σε μια σειρά από αντικρουόμενα συναισθήματα».
Η Foster θεωρεί ότι η αφοσίωση του O’Connell στην τέχνη του είναι αξιοθαύμαστη. «Ο Jack είναι ένα δώρο» λέει η σκηνοθέτης. «Μακάρι να είχα προσεγγίσει την υποκριτική έτσι όταν ήμουν νέα, με τέτοια απίστευτη αφοσίωση και πάθος. Μου αρέσει αυτό πάνω του. Είναι ικανός να τα δώσει όλα. Δεν σταματάει να δίνει».
Η Caitriona Balfe (Outlander TV series) υποδύεται την υπεύθυνη του Τμήματος Επικοινωνίας της Ibids Clear Capital, Diane Lester και σύμφωνα με το σενάριο έχει κληθεί να εκπροσωπήσει την εταιρεία σε αυτή την πρωτοφανή οικονομική κρίση. «Η Diane είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Είναι αρκετά φιλόδοξη και η δουλειά της είναι πολύ σημαντική για την ίδια, αλλά είναι ακέραιος άνθρωπος» λέει η Balfe. «Πιστεύει στην εταιρεία για την οποία δουλεύει και αισθάνεται ότι κάνουν καλό. Δεν έχει λόγο να αμφισβητήσει αυτό που της λένε. Αλλά με το που αρχίζει να καταλαβαίνει τη βαρύτητα των συνεπειών της δουλειάς της και πώς επηρεάζει τους άλλους, πολύ γρήγορα θα αναζητήσει την αλήθεια».
Το καστ συμπληρώνεται με τον Giancarlo Esposito (Breaking Bad TV series) που ενσαρκώνει τον Marcus Powell, τον αξιωματικό της αστυνομίας που προσπαθεί να εκτονώσει την κρίση. Ο Dominic West (The Wire TV series) υποδύεται τον Walt Camby, τον CEO της Ibis Clear Capital, της εταιρείας που η ξαφνική πτώση των μετοχών προκάλεσε την άγρια αντίδραση του Kyle.
Γύρισμα μέσα στο γύρισμα
Σε όλες τις μεγάλες ταινίες, ο σκηνοθέτης γυρίζει με μία ή παραπάνω κάμερες. Στη συγκεκριμένη ταινία, η Foster είχε μια νέα πρόκληση. «Η εκπομπή Money Monster από μόνη της γυρίζεται με τέσσερις τηλεοπτικές κάμερες, ενώ οι δικές μας κινηματογραφικές κάμερες ήταν επιπλέον».
Ακούγεται απλό, μόνο που οι κινηματογραφικές με τις τηλεοπτικές κάμερες δεν είναι συμβατές. Ενώ έγραφαν οι τηλεοπτικές κάμερες, οι κινηματογραφικές έπρεπε να τους αδειάσουν τη γωνιά. Η λύση επήλθε από τον προσεχτικό προγραμματισμό. «Η αναμετάδοση γίνεται ζωντανά σε διαφορετικά σημεία. Αν κάποιος μιλάει στην οθόνη, ο συνομιλητής του πρέπει να του απαντήσει με τον ίδιο ρυθμό» συνεχίζει η Foster. «Έτσι καθίσαμε με τον διευθυντή φωτογραφίας, τον Matt Libatique, και βάζαμε ανθρωπάκια σε διαφορετικά σημεία. Μετά από λίγο, γινόταν ενστικτωδώς και ξέραμε πότε θα είμαστε με τηλεοπτική κάμερα και πότε με κινηματογραφική».
Η χρήση δύο διαφορετικών τεχνολογιών δημιούργησε δύο διαφορετικές αισθητικές. «Η κινηματογραφική κάμερα δίνει μια σκοτεινή, βαριά αίσθηση που δεν μπορείς να πετύχεις αλλιώς και η τηλεοπτική κάμερα δίνει μια έντονη και πιο «ελαφριά» προοπτική», εξηγεί η σκηνοθέτης. «Όταν πηγαινοερχόμαστε ανάμεσα στις δύο κάμερες, υπάρχει μια ένταση και μια ενέργεια που έχει να κάνει με την προσπάθεια του κοινού να καταλάβει τι είναι αλήθεια και τι ψέμα».
Τελικά το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας -όλο το κομμάτι που διαδραματίζεται στο σετ της εκπομπής- γυρίστηκε δύο φορές, μία από την προοπτική της τηλεοπτικής κάμερας και μία από τη ματιά της κινηματογραφικής κάμερας. «9 γεμάτες σελίδες μονόλογου σε μια μέρα» λέει ο Clooney. «Το κάνεις όλο και μετά το ξανακάνεις για την άλλη κάμερα».
Η Foster έπρεπε να χειριστεί και τα τρισδιάστατα γραφικά της ίδιας της εκπομπής. «Είχαμε πέντε τεχνικούς που έκαναν όλα τα γραφικά και ο καθένας είχε την περιοχή του» λέει η Foster. «Ήταν απίστευτα ήρεμοι και συγκεντρωμένοι. Μπορούσαμε να βλέπουμε τα πάντα να συμβαίνουν στην οθόνη ακριβώς όπως θα συνέβαινε στην τηλεόραση».
Ένα βασικό σημείο στην πλοκή της ταινίας ήταν το control room του σόου, όπου η Patty διευθύνει την εκπομπή και προσπαθεί να κρατήσει τον Lee ζωντανό. «Γυρίσαμε στα studio του CBS» λέει η Foster για να τονίσει ότι είναι ένα πραγματικό control room που χρειάστηκε για τις ανάγκες της ταινίας. «Θέλαμε να κρατήσουμε ένα επίπεδο ρεαλισμού που βρίσκουμε στη ζωντανή τηλεόραση και να αιχμαλωτίσουμε την ένταση που προκύπτει επί τόπου».
Φυσικά, υπήρχαν προκλήσεις. «Ένα από τα πιο δύσκολα στοιχεία ήταν το πόσο μικρό ήταν το κοντρόλ. Ήταν πολύ δύσκολο να χωρέσουμε την κάμερα μας εκεί» συνεχίζει η Foster.
«Είχαμε έναν επαγγελματία σκηνοθέτη τηλεόρασης που έδειξε στην Julia πώς εργάζεται ένας τηλεοπτικός παραγωγός ζωντανής εκπομπής», προσθέτει η Foster. «Και πραγματικά φαίνεται ότι ξέρει τι κάνει!».
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Jodie Foster
Σενάριο: Jamie Linden, Alan DiFiore, Jim Kouf
Παίζουν: George Clooney, Julia Roberts, Jack O’Connell, Dominic West, Caitriona Balfe, Giancarlo Esposito
Διευθυντής Φωτογραφίας: Matthew Libatique, ASC
Μοντάζ: Matt Chessé ACE