ο ενδιάμεσος χρόνος: από τη στιγμή που ένας ήχος
δημιουργείται
μέχρι τη στιγμή που επιστρέφει σε ηχώ
κανείς δεν ξέρει αν ακούστηκε
πότε ακούστηκε
πότε θα ακουστεί
αν ποτέ
μα συνεχίζει ξανά και ξανά και ξανά
ίσως και χιλιάδες χρόνια

κάποιας η μνήμη
ιστορία
θρύλος
ποίημα
όνειρο

Theresa Hak Kyung Cha, Ηχώ, 1977

Η έκθεση «Το Ποίημα Επιστρέφει σε Ηχώ: Διάλογοι με την Theresa Hak Kyung Cha (1951-1982)» παρουσιάζει μέρος του πολυσχιδούς, πειραματικού και σημαντικού έργου της πρωτοποριακής Κορεατοαμερικανίδας εικαστικού και ποιήτριας, Theresa Hak Kyung Cha, σε διάλογο με Ελληνίδες καλλιτέχνιδες για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Με αφετηρία τη χρήση αρχαιοελληνικών αναφορών στη διαμόρφωση μιας φεμινιστικής και αντιαποικιακής ποιητικής στο εμβληματικό της βιβλίο Dictée (1982), η έκθεση διερευνά πώς το έργο της Cha μπορεί να συνομιλήσει με έργα νεότερων καλλιτεχνών και τεκμήρια από τη συλλογή αρχείου του ΙΣΕΤ, ανιχνεύοντας τις αντηχήσεις του στο εντόπιο χθες και το σήμερα.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Η Theresa Hak Kyung Cha γεννήθηκε στη Νότια Κορέα το 1951 και μετανάστευσε αρκετές φορές με την οικογένειά της κατά τη διάρκεια των χρόνων της κατοχής και του πολέμου στην Κορέα, προτού εγκατασταθεί μόνιμα στις ΗΠΑ το 1963. Σπούδασε συγκριτική λογοτεχνία και τέχνη στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ και κινηματογράφο στο Παρίσι. Το 1980 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη όπου δυο χρόνια αργότερα βιάστηκε και δολοφονήθηκε στην ηλικία των 31 ετών. Χρησιμοποιώντας στοιχεία αλληγορίας, αφαίρεσης, αποσπασματικότητας και επανάληψης, η Cha ασχολήθηκε εκτενώς με τη γλώσσα και τη σχέση αυτής με τη μνήμη, το πολιτικό τραύμα και το βίωμα της εξορίας. Μόλις μέσα σε μια δεκαετία δημιούργησε μια πλούσια καλλιτεχνική κληρονομιά που αποτελείται από φιλμ, κειμενικά έργα, artist’s books, περφόρμανς και ήχο, και που χαρακτηρίζεται από πυκνή ποιητικότητα και την εξερεύνηση της σιωπής, της απουσίας και της εξωφωνίας ως εργαλεία επανοικειοποίησης του παρελθόντος και τόπους έκφρασης της υβριδικής ταυτότητας.

ΔΕΣ 3 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Στην έκθεση παρουσιάζονται βίντεο, σλάιντ, φωτογραφίες και κείμενα που χρονολογούνται από το 1975 μέχρι το 1982, στα οποία διαφαίνεται η θεματική και υφολογική πληθώρα του έργου της καλλιτέχνιδας. Μέσα από θέματα όπως είναι η οικειοποίηση της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας από φεμινιστική και υβριδική σκοπιά, η αυτοδιάθεση στην αναπαράσταση της απώλειας και του βιώματος της διασποράς, η έκφραση του πολιτικού οράματος μέσω του πειραματισμού, και η αμφισβήτηση του συμβατικού τρόπου αναπαράστασης της προσωπικής και συλλογικής μνήμης, το έργο και η ζωή της Theresa Hak Kyung Cha γίνεται ο φορέας ανάδειξης αλληλένδετων αφηγήσεων, που στο σημερινό κοινωνικοπολιτικό συγκείμενο των εθνικών ταυτοτήτων, της αύξησης πολλαπλών μορφών βίας, των συνεχιζόμενων πολέμων και των συνόρων, διανοίγει νέες διεπιστημονικές και διαπολιτισμικές προσεγγίσεις στη σχέση ανάμεσα στην εικαστική πράξη και το προσωπικό βίωμα. Η έκθεση, μαζί με το δημόσιο πρόγραμμα που τη συνοδεύει, επιχειρεί να ενώσει ένα σύνολο εγχώριων και διασυνοριακών φωνών με το έργο της Cha, αναδεικνύοντας την καίρια σύνδεσή του με τη σύγχρονη τέχνη στην Ελλάδα και διευρύνοντας κατά αυτόν τον τρόπο τις έννοιες της εντοπιότητας και της ιστορικότητας γύρω από την αφήγηση, τη μνήμη, την απώλεια, την αντίσταση και το τραύμα.

Συντελεστές:

  • Σύλληψη – Επιμέλεια: Κατερίνα Στάμου
  • Στην έκθεση συμμετέχουν: Theresa Hak Kyung Cha, Δήμητρα Ιωάννου, Sujin Lee, Κλωνάρη-Θωμαδάκη (αρχείο ΙΣΕΤ), Κωνστάντζα Καψάλη, Αθηνά Κουμπαρούλη, Καρολίνα Κρασούλη, Μπία Ντάβου (αρχείο ΙΣΕΤ), Μυρτώ Ξανθοπούλου, Λήδα Παπακωνσταντίνου (αρχείο ΙΣΕΤ), Άσπα Στασινοπούλου (αρχείο ΙΣΕΤ), Μαρία Χριστοφορίδου, WordMord {Komminuτέρας tentacle}
  • Στο δημόσιο πρόγραμμα συμμετέχουν: Υπατία Βουρλούμη, Σταματίνα Δημακοπούλου, Δήμητρα Ιωάννου, Νάγια Μαγαλιού, Μυρτώ Ξανθοπούλου, Έλενα Χαμαλίδη
  • Συντονίστρια παραγωγής: Νατάσα Τσαροπούλου
  • Επιμέλεια μεταφράσεων: Sarah Nasar
  • Με την ευγενική παραχώρηση του Berkeley Art Museum and Pacific Film Archive του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, και του Electronic Arts Intermix.
  • Με την υποστήριξη της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Sujin Lee, Theresa Hak Kyung Cha Project, 2015, HD βίντεο, 23:58