Η μουσική, το τραγούδι και ο χορός ως στοιχεία έκφρασης της κοινωνικής ταυτότητας μέσα από την αστική παράδοση του Ρεμπέτικου.

20:30 Ομιλία
Παρουσιάζει ο Γιώργος Μακρής
Μουσικός, ερευνητής του Ρεμπέτικου

20:45 Μουσική εκδήλωση

«Το ρεμπέτικο τραγούδι, μοναδικό είδος μουσικής έκφρασης, αν και έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της πορείας του νεοελληνικού τραγουδιού, κυνηγήθηκε δια- χρονικά για τα μηνύματά του και αμφισβητήθηκε ως προς την ποιότητα της πολιτιστικής του προσφοράς. Πέρασε μέσα από συμπληγάδες και βίωσε το βάναυσο «κυνήγι μαγισσών» με λογοκρισίες, ποινικές διώξεις των συντελεστών του και ποικίλους αφορισμούς.

«Τιμωρήθηκε», με τη δημιουργία στερεοτύπων – όχι μόνο για τον δήθεν αντιπατριωτικό του χαρακτήρα αλλά και σαν δημιούργημα της παραβατικότητας και της φυλακής… Μισές αλήθειες… Ναι! γιατί και η παραβατικότητα είναι μέρος της μεγάλης κοινωνικής εικόνας και παράγει κι αυτή καλλιτεχνικό έργο.

Το ρεμπέτικο είναι ένα μουσικό «ταξίδι» στο πέρασμα των χρόνων και «αποτυπώνει» με μοναδικό τρόπο γεγονότα και καταστάσεις. «Έπαινος» για τον έρωτα, τη φιλία, τη μπέσα,
«καταγγελία» για την προδοσία, τη μπαμπεσιά, την ξενιτιά.

Από τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα αρχίζει αυτό το μουσικό νταραβέρι και στην αποφράδα περίοδο του 1922 οι Σμυρνιοί μουσικοί, που η μοίρα τους οδηγεί στο μεγάλο λιμάνι του Πειραιά, ενώνουν τη μουσική τους αύρα και δεξιοσύνη με αυτή των ντόπιων μουσικών… Έτσι στον Πειραιά επωάστηκε το ρεμπέτικο μέσα από ποικίλες μουσικές επιρροές και ντοπιολαλιές, με το μπουζούκι διαμεσολαβητή να κεντά με νότες τα χίλια-μύρια βάσανα της ζωής… Με την ελπίδα των ανθρώπων, που με το τραγούδι και το χορό ξορκίζουν τις δυσκολίες είτε με τον ιδιαίτερο μυστικισμό του αγριεμένου ζεϊμπέκικου είτε με το ανάλαφρο μέρωμα του χασάπικου.

Σήμερα αφουγκραζόμαστε την παρουσία του μέσα στις δημιουργίες των νεότερων δημιουργών… Ξαναγεννιέται καθημερινά από τους νέους μουσικούς που καταφεύγουν σε αυτό για να ξεχαστούν από τις σημερινές δυσκολίες της ζωής και να εμπνευστούν από την διαχρονική αξία της μουσικής του».

Παίζει η μουσική ομάδα “Παραπεταμένοι”

Σπύρος Γκούμας: Μουσική επιμέλεια, μπουζούκι, τραγούδι
Σοφία Κονταράτου: τραγούδι, κρουστά
Δημήτρης Γκούμας: κιθάρα, τραγούδι
Γιώργος Μακρής: κιθάρα, τραγούδι
Κατερίνα-Μυρτώ Φατούρου: ακορντεόν
Φωτεινή Καράμπαμπα: μπαγλαμάς

Το μουσικό πρόγραμμα 

Το μινόρε του τεκέ
Οργανικό, Ιωάννης Χαλικιάς (Τζακ Γρηγορίου), 1932
Αθηναίισσα
Ανέστης Δελιάς, 1937
Η Κλωστηρού
Μάρκος Βαμβακάρης, 1933
Δυο μάγκες μες στη φυλακή
Κώστας Τζόβενος, 1934
Ο θερμαστής
Γιώργος Μπάτης, 1934
Κάτω στα λεμονάδικα (Λαχανάδες)
Βαγγέλης Παπάζογλου, 1934
Καπνουλούδες
Δημήτρης Γκόγκος (Μπαγιαντέρας), 1934
Σ’ ένα τεκέ σκαρώσανε
Βασίλης Τσιτσάνης – Δημήτρης Περδικόπουλος, 1936
Ο κόσμος πλούτη λαχταρά
Μουσική: Κώστας Σκαρβέλης Στίχοι: Στράτος Παγιουμτζής, 1939
Ντυμένη σαν αρχόντισσα
Στέλιος Κερομύτης, 1940
Μια όμορφη μελαχρινή
Μάρκος Βαμβακάρης, 1938
Φαληριώτισσα
Γιάννης Παπαϊωάννου, 1937
Ντουνιά ανακριτή
Μουσική: Απόστολος Χατζηχρήστος Στίχοι: Παρασκευή Κασαπάκη, 1949
Πειραιώτισσα
Μουσική: Γιάννης Παπαϊωάννου Στίχοι: Κώστας Μάνεσης, 1948
Ντερτιλίδικο (Ρομβία)
Οργανικό, Σπύρος Περιστέρης, 1933
Αραπίνες (Νύχτες μαγικές)
Βασίλης Τσιτσάνης, 1946
Καροτσέρη τράβα
Απόστολος Χατζηχρήστος, 1952
Ας μην ξημέρωνε ποτέ
Μουσική: Απόστολος Χατζηχρήστος Στίχοι: Κώστας Μάνεσης, 1949
Το κομπολογάκι
Γιώργος Μητσάκης, 1946
Το καφεδάκι
Μουσική: Μανώλης Χιώτης Στίχοι: Νίκος Ρούτσος, 1950
Πάμε στο Φάληρο
Απόστολος Χατζηχρήστος, 1948
Στα μπουζούκια να με πας
Γιώργος Μητσάκης, 1950
Πού με βρήκες, πού σε βρήκα
Γιάννης Παπαϊωάννου, 1950
Αλέγκρο Παπαϊωάννου
Οργανικό, Γιάννης Παπαϊωάννου, 1950

Διαβάστε επίσης: 

Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων: Το 2023 εξερευνά τη θεματική «Μουσική και κοινωνική ταυτότητα»