To Van Baerle Piano Trio για μία συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Το Μέγαρο καλωσορίζει την Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου (ώρα: 20.30) στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος τους πολλά υποσχόμενους μουσικούς του Van Baerle Piano Trio από την Ολλανδία, που απέσπασαν πρόσφατα διπλό βραβείο στον Διεθνή Μουσικό Διαγωνισμό ARD.

Οι Χάννες Μίνναρ (πιάνο), Μαρία Μίλσταϊν (βιολί) και Γκίντεον ντεν Χέρντερ (βιολοντσέλο) εμφανίζονται στην Αθήνα στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Σειράς Rising Stars-Aνατέλλοντες αστέρες και αποτελούν πρόταση των συμφωνικών αιθουσών Κονσέρτχεμπαου του Άμστερνταμ και BOZAR των Βρυξελλών, οι οποίες συμμετέχουν στον ECHO, τον φορέα που υποστηρίζει και προβάλλει νεαρούς προικισμένους καλλιτέχνες. Το Τρίο Βαν Μπάρλε θα παρουσιάσει στους φίλους της μουσικής δωματίου έργα Μέντελσον, Μπετόβεν και Jeths.

Τα μέλη του Τρίο Βαν Μπάρλε φοιτούσαν ακόμη στο Ωδείο του Άμστερνταμ, όταν αποφάσισαν να συνεργαστούν. Μελέτησαν με τον Ντμίτρι Φέρσχτμαν και αργότερα συμμετείχαν σε σεμινάρια τελειοποίησης με τους Μπρονς, Τσουματσένκο, Λουμπότσκυ, καθώς και με το Κουαρτέτο Parkanyi. Εξέχουσας σημασίας για τη μετέπειτα καλλιτεχνική τους εξέλιξη ήταν η γνωριμία τους με τον Μεναχέμ Πρέσλερ, με τον οποίο συνεχίζουν να κάνουν μαθήματα. Στις πρόσφατες μεγάλες επιτυχίες του Tρίο Βαν Μπάρλε περιλαμβάνεται η απονομή του Δεύτερου Βραβείου και του Βραβείου Κοινού στον εγνωσμένου κύρους 62ο Διεθνή Μουσικό Διαγωνισμό ARD, στον οποίο έχουν βραβευθεί στο παρελθόν διάσημοι καλλιτέχνες, όπως η σοπράνο Τζέσσυ Νόρμαν, ο βιολίστας Γιούρι Μπασμέτ, η πιανίστα Μιτσούκο Ουτσίντα και ο μπασοβαρύτονος Τόμας Κβάστχοφ.

Τα μέλη του Τρίο έχουν επίσης βραβευθεί σε καλλιτεχνικές διοργανώσεις στην Ολλανδία και το εξωτερικό (Διεθνής Διαγωνισμός Μουσικής Δωματίου της Λυόν, Vriendenkrans, Ταλέντα της Χρονιάς από το Radio 4, Βραβείο Kersjes, κ.ά.). Πριν από τρία χρόνια, η περιοδεία τους στην Ολλανδία ενθουσίασε κοινό και κριτικούς, όπως άλλωστε και το ντεμπούτο τους στο Κονσέρτχεμπαου, τον Μάρτιο του 2011. Έχουν εμφανιστεί επίσης σε διεθνή φεστιβάλ σε διάφορες χώρες και έχουν λάβει μέρος σε παραγωγές της Ολλανδικής Ραδιοφωνίας, καθώς και του γαλλικού ραδιοφωνικού σταθμού France Musique. Η πρώτη τους δισκογραφική δουλειά με έργα Γάλλων, Βέλγων και Ολλανδών συνθετών τιμήθηκε με το βραβείο Edison 2013.

Ποιοί είναι

Ο πιανίστας Χάννες Μίνναρ αποφοίτησε με διάκριση το 2009 από την τάξη του Γιαν Βέιν στο Ωδείο του Άμστερνταμ. Είναι αποδέκτης του Δεύτερου και Τρίτου Βραβείου στους Διαγωνισμούς της Γενεύης και «Βασίλισσα Ελισάβετ» των Βρυξελλών, καθώς και της υποτροφίας Μπαρλέττι-Μπουιτόνι. Έχει ήδη εμφανιστεί ως σολίστ πλαισιωμένος από γνωστές ευρωπαϊκές ορχήστρες υπό τη διεύθυνση καταξιωμένων μαέστρων (Άλσοπ, ντε Βάαρτ, Μπρύγκεν, κ.ά.). Έχει εκδώσει δύο δίσκους ακτίνας που απέσπασαν τα  εγκωμιαστικά σχόλια του διεθνούς Τύπου.

Γεννημένη στη Μόσχα, η βιολονίστα Μαρία Μίλσταϊν μεγάλωσε στη Γαλλία. Σπούδασε στο Άμστερνταμ με τον Ίλια Γκρούμπερτ και στο Λονδίνο με τον Ντέηβιντ Τακένο. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη μουσική με διάκριση (Ma & Ba). Της έχουν απονεμηθεί Δεύτερα Βραβεία στους Διεθνείς Διαγωνισμούς της πόλης της Μπρέσα και «Ροντόλφο Λίπιτσερ» (και Ειδικό Βραβείο). Παίζει με βιολί «Κάρλο Μπεργκόντσι» του 1729 που της έχει παραχωρηθεί από ιδιωτικό φορέα.

Ο τσελίστας Γκίντεον ντεν Χέρντερ μελέτησε τσέλο στο Άμστερνταμ με την Μονίκ Μπάρτελς και με τον Κλέμενς Χάγκεν στο Σάλτσμπουργκ, όπου έλαβε τίτλο μεταπτυχιακών σπουδών (Ma) με διάκριση. Ολοκλήρωσε τη μουσική του εκπαίδευση στη Ζυρίχη με τον Τόμας Γκρόσσενμπαχερ (δίπλωμα σολίστ). Έχει επίσης μελετήσει μπαρόκ βιολοντσέλο με τους Γιάαπ τερ Λίντεν και Ρουλ Ντίλτιενς. Ως μέλος του Trio Otono κέρδισε, προ πενταετίας, το βραβείο «À Tre» στον Διαγωνισμό Παλαιάς Μουσικής του Τρόσσινγκεν (Γερμανία). Το 2003, τιμήθηκε με τη διάκριση «Νεαρό Μουσικό Ταλέντο της Χρονιάς». Παίζει με βιολοντσέλο «Τζουζέππε νταλ’ Άλιο» του 1800 (παραχώρηση του Εθνικού Ιδρύματος Μουσικών Οργάνων της Ολλανδίας).

Τι θα παίξουν

Στο πρώτο μέρος του προγράμματός του, το Τρίο Βαν Μπάρλε θα ερμηνεύσει τη σύνθεση Chiasmos του σύγχρονου Ολλανδού δημιουργού Willem Jeths (γεν. 1959), ο οποίος σπούδασε πιάνο, ανώτερα θεωρητικά, σύνθεση και μουσικολογία στην πατρίδα του. Στη συνέχεια, εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα την Ολλανδή συνθέτιδα Ελίσαμπετ Κάουπερ (1877-1953). Ο πολυβραβευμένος συνθέτης έχει εστιάσει το ενδιαφέρον του κυρίως στην ορχηστρική μουσική, αλλά έχει γράψει και πολλά έργα μουσικής δωματίου. Το έργο Chiasmos είναι ένα τρίο για πιάνο, βιολί και τσέλο που δημιουργήθηκε από τον συνθέτη, το 2000, κατόπιν παραγγελίας του Osiris Trio.

Αμέσως μετά, θα ακουστεί το Τρίο για βιολί, τσέλο και πιάνο αρ. 1 σε ρε ελάσσονα, έργο 49 του Φέλιξ Μέντελσον (1809-1847). Ο Γερμανός συνθέτης, πιανίστας, οργανίστας,  μαέστρος, μουσικοπαιδαγωγός και συγγραφέας, που ήταν εγγονός του εβραϊκής καταγωγής φιλοσόφου Μωυσή Μέντελσον, έδωσε από πολύ μικρή ηλικία δείγματα του πρώιμου ταλέντου του. Έγινε γρήγορα γνωστός και ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στη Μεγάλη Βρετανία, όπου παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά πολλά από τα έργα του. Η συμβολή του στη μουσική εκπαίδευση της Γερμανίας είναι πολύτιμη, καθώς υπήρξε ιδρυτής του Ωδείου -και μετέπειτα Πανεπιστημίου Μουσικής και Θεάτρου- της Λειψίας. Πολλοί σύγχρονοί του χαρακτήρισαν τον τρόπο γραφής του ακαδημαϊκό, συντηρητικό και άτολμο. Ασχολήθηκε σχεδόν με όλα τα είδη και όλες τις φόρμες σύνθεσης. Η παρακαταθήκη του σε έργα μουσικής δωματίου, πολλά από τα οποία ερμήνευαν συχνά ο ίδιος και η αδελφή του Φάννυ που ήταν πιανίστα, είναι πλουσιότατη.

Συνέθεσε πολυάριθμα κουαρτέτα και κουιντέτα για έγχορδα, σονάτες για κλαρινέτο, τσέλο, βιόλα και βιολί, καθώς και δύο τρίο για πιάνο. Για το Τρίο αρ. 1 σε ρε ελάσσονα (1839), το οποίο θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του Μέντελσον και ένα από τα διαμάντια της μουσικής δωματίου της Ρομαντικής Εποχής, ο πολυτάλαντος μουσουργός συμβουλεύθηκε, αν και δεν το συνήθιζε, τον ομότεχνό του Φέρντιναντ Χίλλερ. Στην αναθεωρημένη, λοιπόν, εκδοχή της παρτιτούρας του Τρίο αρ. 1, ο «Μότσαρτ του 19ου αιώνα», όπως τον αποκαλούσε ο Σούμαν, αναβάθμισε τον ρόλο του πιάνου αποδίδοντάς του μέρη μεγαλύτερης διάρκειας, γραμμένα σε ένα διάφανο και λεπτεπίλεπτο ρομαντικό ύφος.

Το δεύτερο μέρος της συναυλίας του Τρίο Βαν Μπάρλε είναι αφιερωμένο στον Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827). Το τετραμερές Τρίο για βιολί, τσέλο και πιάνο σε σι ύφεση μείζονα, έργο 97 ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 1811 και φέρει αφιέρωση στον Αρχιδούκα Ροδόλφο της Αυστρίας, που ήταν φίλος του Μπετόβεν, ερασιτέχνης πιανίστας και μελετούσε μαζί του σύνθεση. Γι’ αυτό και το έργο επονομάζεται «Τρίο του Αρχιδούκα». Ανήκει στη μέση περίοδο του συνθέτη και πρωτοπαρουσιάστηκε στα 1814 στη Βιέννη με τον ίδιο στο πιάνο. Ο Μπετόβεν μάλιστα, παρά τα επιδεινούμενα προβλήματα της ακοής του, είχε επιμείνει τότε να ερμηνεύσει ο ίδιος τα πιανιστικά μέρη. Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό. Έκτοτε, δεν ξαναεμφανίστηκε ποτέ δημοσίως με την ιδιότητα του πιανίστα. Γλαφυρή είναι η ακόλουθη μαρτυρία του βιολονίστα και συνθέτη Λούις Σπορ που ήταν παρών στην πρώτη εκτέλεση του «Τρίο του Αρχιδούκα»: «Ο άμοιρος ο άνθρωπος, καθώς ήταν κωφός, “σφυροκοπούσε” τα πλήκτρα στα forte περάσματα […], ενώ στα piano έπαιζε τόσο απαλά που παραλείπονταν ολόκληρες ομάδες από νότες!».

Ο ECHO

Η Σειρά Rising Stars-Aνατέλλοντες αστέρες πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Προγράμματος «Πολιτισμός» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Κέντρων Συμφωνικής Μουσικής (ECHO), ενός δικτύου διεθνών συνεργασιών μεταξύ ευρωπαϊκών αιθουσών μουσικής, το οποίο στοχεύει στην προώθηση των πολιτιστικών ανταλλαγών, στην ανάδειξη και διάδοση της καλλιτεχνικής δημιουργίας και στην προβολή ανερχόμενων νέων ερμηνευτών ή μικρών σχημάτων από την Ευρώπη και τις Η.Π.Α.. Κάθε χρόνο, ο ECHO επιλέγει έξι καλλιτέχνες με εξαιρετική επίδοση, οι οποίοι ως Rising Stars δίνουν συναυλίες στις αίθουσες-μέλη του ECHO. Από το 1995, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Κέντρων Συμφωνικής Μουσικής μέσω του θεσμού των Rising Stars έχει συμβάλει στην ανάδειξη γνωστών, πλέον, καλλιτεχνών της παγκόσμιας μουσικής σκηνής. Μέσα από τις συναυλίες αυτές, νεαροί και διακεκριμένοι μουσικοί έρχονται σε επαφή με καινούργια ακροατήρια και έτσι τους δίνεται η ευκαιρία να παρουσιάσουν στις μεγαλύτερες αίθουσες της Ευρώπης προγράμματα που έχουν επιλέξει οι ίδιοι. Είναι όλοι εξαιρετικοί στο είδος τους και αυστηρά επιλεγμένοι από τους Καλλιτεχνικούς Διευθυντές των αιθουσών-μελών.