Θεέ μου πόσο μπλε ξοδεύεις για να μην σε βλέπουμε, είχε γράψει ο Οδυσσέας Ελύτης επιχειρώντας να αποτυπώσει σε χαρτί την έκσταση και την λάβα που του προκαλούσε μέσα του το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Το βαθύ μπλε των ωκεανών και των μύθων που κρύβουν αυτοί ανέκαθεν σαγήνευε τον διψασμένο μα και βάρβαρο άνθρωπο, εκείνον που ποτέ δεν έπαψε να γοητεύεται από το άγνωστο, το απροσδιόριστο, το απρόβλεπτο, το μυστηριώδες, αυτό που κατοικεί στον Κάτω κόσμο, τον Άδη των Αρχαίων Ελλήνων. Πρόσφατα χάθηκαν άνθρωποι σε αποστολή με βαθυσκάφος που προσπάθησαν να πράξουν ακριβώς αυτό, να γίνουν και εκείνοι κοινωνοί των όσων συμβαίνουν σε ένα άλλο παράλληλο σύμπαν, εκείνο των βυθών, εκεί όπου κυριαρχεί μια άλλη ζωή. Πονήματα σαν και αυτό έρχονται με κάποιον τρόπο να ρίξουν φως στα όσα εκτυλίσσονται στον χώρο του Ποσειδώνα, στις θάλασσες και τους ωκεανούς που θαυμάζουμε, μα και φοβόμαστε.
Οι ωκεανοί και τα μυστήριά τους, η ύπαρξη τόσων πλασμάτων και το σπίτι όλων μας
Οι ωκεανοί είναι μέρος ενός ολόκληρου λειτουργικού συστήματος, ενός μηχανισμού που έχει ρυθμιστεί να λειτουργεί υπό ορισμένες συχνότητες και δρα έτσι δισεκατομμύρια χρόνια, πριν καν ο άνθρωπος σκεφτεί πως θα γίνει ένοικος του σύμπαντος. Οι ωκεανοί και όσα τους απαρτίζουν βρίσκονται στα βάθη για να μας θυμίζουν πόσο εφήμερο είναι το πέρασμά μας, πόσο ανόητοι είμαστε εμείς οι άνθρωποι που νομίζουμε έστω και στο ελάχιστο πως είμαστε κυρίαρχοι στην θάλασσα. Είναι αστείο σαν αντίληψη όταν φυσητήρες, δελφίνια, φάλαινες κάθε είδους και τόσα άλλα είδη βρίσκονται εκεί πριν την έλευσή μας και εμείς ως δήθεν δυνατοί και επιβλητικοί διανοούμαστε να τα καθυποτάξουμε και να τα κάνουμε κτήμα μας. Ο άνθρωπος είναι περαστικός και παροδική η παρουσία του, εκείνα απολαμβάνουν, όσο μπορούν πια, το περιβάλλον τους και εμείς αξίζει να μελετάμε αυτό το περιβάλλον για να γνωρίσουμε περισσότερα. Περαστικοί ήταν και όλοι αυτοί που περιγράφονται και άλλοι έβαλαν το λιθαράκι τους ενώ άλλοι έβλαψαν με την παρουσία τους.
Ο συγγραφέας Πάτρικ Σβένσον, με το βιβλίο αυτό, μας φέρνει πιο κοντά στον αστείρευτο θαλασσινό κόσμο και μας αφηγείται πρόσωπα και πράγματα άλλων εποχών, θαλασσοπόρων, βασανιστών και ευεργετών του σπιτιού όλων μας που ονομάζουμε θάλασσα. Γιατί το λάθος να σκεφτούμε και μόνο πως η θάλασσα μας ανήκει, είναι ό,τι πιο επικίνδυνο, ουτοπικό και ανεύθυνο μπορεί κάποιος να εκπέμψει ως μήνυμα. Μέσα στο βιβλίο, ο αναγνώστης θα βρει μοναδικές πληροφορίες για αιώνες προσπάθειας συνύπαρξης θάλασσας και ανθρώπου αλλά και σημαίνουσες προσωπικότητες που πάλεψαν για να σωθεί ό,τι σώζεται. Σήμερα, δυστυχώς τόνοι πλαστικού συσσωρεύονται καθημερινά στις θάλασσες μας, ψάρια πνίγονται από σακούλες που επιπλέουν στο βυθό, χελώνες βρίσκουν φρικτό θάνατο από δίχτυα ή πετονιές τυλιγμένες γύρω από το λαιμό τους και δεν της αφήνουν να αναπνεύσουν. Δυστυχώς, τα παραδείγματα ανά την παγκόσμια επικράτεια είναι πάρα πολλά. Πρόσφατα μάλιστα στην Αλόννησο, η γνωστή φώκια, ο Κωστής, βρήκε τραγικό θάνατο από ψαροντούφεκο, γιατί άραγε και σε τι έφταιξε είναι το ερώτημα που πλανάται.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, η έννοια περιβαλλοντική συνείδηση απουσιάζει για διάφορους λόγους που δεν είναι της παρούσης και επιπλέον η διαχείριση των απορριμμάτων σε πολλές από αυτές τις χώρες όπως η δική μας δεν έχει ακόμα λυθεί, η θαλάσσια ρύπανση δε έχει αναχθεί σε μείζον ζήτημα με νησιά πλαστικών να μαστίζουν τις επιφάνειες και τους βυθούς. Αν κοιτάξουμε σε άλλες ηπείρους λιγότερο ανεπτυγμένες και σε χώρες που δεν έχουν ακόμα επιστρατεύσει την πολύ σημαντική λύση της ανακύκλωσης πλαστικών και άλλων συσκευασιών ή τον ενάλιο καθαρισμό, το πρόβλημα είναι εξαιρετικά οξυμένο, είναι ένα πρόβλημα που απειλεί τα ζώα και τον ίδιο τον άνθρωπο και που οφείλει επειγόντως να μας προβληματίσει και να μας κινητοποιήσει όλους μαζί και καθέναν ξεχωριστά στην καθημερινότητά μας. Είμαστε υπεύθυνοι όλοι, το κράτος, οι πολίτες, οι επιχειρήσεις, οι οργανώσεις και έχουμε σοβαρούς λόγους να αναλάβουμε δράση και να αναλάβουμε πρωτοβουλίες.
Ο πλανήτης απειλείται και μάλιστα τα σημάδια των απειλών ήδη επηρεάζουν τις ζωές μας. Από τα έντονα καιρικά φαινόμενα που καταστρέφουν περιουσίες και στα οποία ο άνθρωπος μοιάζει πραγματικά αδύναμος και απροστάτευτος, από τις θάλασσες και τα διάφορα είδη που βρίσκουν φρικτό θάνατο καθώς τα πλαστικά έχουν πνίξει τους ωκεανούς μέχρι την υπερθέρμανση του πλανήτη και το λιώσιμο των πάγων, ο πλανήτης μοιάζει να βρίσκεται σε απόλυτο χάος και οι λύσεις για την αναστροφή της καταστροφής είναι επιτακτικές. Οι ιστορίες που διαβάζουμε στο βιβλίο αυτό, όπως για παράδειγμα την ασυδοσία του κυνηγιού και την σφαγή τόσων αθώων πλασμάτων εις το όνομα του κέρδους, δεν είναι απλά θέμα ψυχαγωγίας με την έννοια πως διαβάσαμε άλλο ένα βιβλίο. Τουναντίον, είναι η θέσπιση μέσα μας της άμεσης ανάγκης να προβληματιστούμε και να γίνουμε μέρος του προβλήματος.
«Όλη η ζωή, όλα τα φυτά, τα ζώα, ακόμα και οι μονοκύτταροι οργανισμοί, έχουν ένα εσωτερικό ρολόι που ρυθμίζει τις περιόδους δραστηριότητας και ανάπαυσης, καθώς και ένα ευρύ φάσμα βιολογικών διεργασιών. Είμαστε όλοι συνδεδεμένοι μαζί του, μέσω αυτού του χρονικού διαστήματος που καθορίζεται από τις περιστροφές της Γης. Κάτι λέει στο λουλούδι, το ζώο ή τον μικροοργανισμό πότε είναι ώρα να είναι δραστήριο ή παθητικό, να ξυπνήσει ή να κοιμηθεί. Κάτι που, φυσικά, δεν μπορεί να ονομαστεί συνείδηση, αλλά ούτε πρόκειται για απλά μηχανική αντίδραση» γράφει ο συγγραφέας εξηγώντας περιληπτικά τον τρόπο λειτουργίας μιας πολύ καλά κουρδισμένης μηχανής φτιαγμένης με τα καλύτερα υλικά, η οποία όμως σήμερα όσο ποτέ κινδυνεύει. Βιβλία σαν και αυτό είναι μια ευκαιρία να αφυπνιστούμε για να προλάβουμε άλλες μελλοντικές ασυδοσίες».
Αποσπάσματα από το βιβλίο
«{…} Και ποιος ήταν ο πρώτος οργανισμός που αναπαράχθηκε σεξουαλικά, το πλάσμα που στην πραγματικότητα εφηύρε το σεξ; Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα, δεν υπάρχουν τεκμήρια και μόνο πρόσφατα, στη σύγχρονη εποχή και με την ανάπτυξη της γενετικής μηχανικής, καταφέραμε να προσεγγίσουμε σε μια βαθύτερη κατανόηση της διαδικασίας».
Διαβάστε επίσης:
Πάτρικ Σβένσον – Βαθύ μπλε: Ένα βιβλίο για τη θάλασσα, τα βάθη της και την αναζήτηση του αγνώστου
