Το έργο είναι ευρέως γνωστό από τις τρεις κινηματογραφικές του εκδοχές και κυρίως από την ερμηνεία του μεγάλου ηθοποιού Fernandel.
Με αφορμή την ιστορία μύησης ενός δασκάλου στη διαφθορά του δημόσιου βίου, ο Πανιόλ δημιούργησε τον υποδειγματικό τύπο ενός καιροσκόπου παρά τη θέλησή του. Καιροσκόπος παρά τη θέλησή του θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ο υπότιτλος του έργου. Ο Τοπάζ είναι μια μεταφορά στην οποία καταδεικνύεται αριστοτεχνικά η εξέλιξη του ανερμάτιστου, αγόμενου και φερόμενου, έρμαιου των περιστάσεων, ασήμαντου άνδρα, ο οποίος οδηγείται στην εξουσία και χρησιμοποιείται από την εξουσία. Μια ιδιοφυής μεταφορά που ανταποκρίνεται πλήρως στις σταδιοδρομίες ασήμαντων κυρίως πολιτικών προσώπων, όταν το ηθικό πλεονέκτημα, το δήθεν ηθικό πλεονέκτημα της, ούτως ή άλλως, εξοφλημένης ιδεολογίας τους κονιορτοποιείται, όταν η μιζέρια της αφάνειας μεταβάλλεται σε μιζέρια της εξουσίας.
Με καταφύγιο στο γέλιο, ο Πανιόλ έγραψε μια κωμωδία για κλάματα.
Ο συγγραφέας
Ο Μαρσέλ Πανιόλ (Ομπάν 1895-Παρίσι 1974) υπήρξε Γάλλος συγγραφέας, σεναριογράφος, παραγωγός και σκηνοθέτης του κινηματογράφου. Το πρώτο έργο του που ανέβηκε στη σκηνή ήταν Οι έμποροι της δόξας, για να ακολουθήσει το Τζαζ και το Τοπάζ, το οποίο τον καθιέρωσε ως θεατρικό συγγραφέα. Το Τοπάζ παίχτηκε για δύο χρόνια στο Παρίσι και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Μπρόντγουεϊ και στον κινηματογράφο.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το 1933, οικονομικά ευκατάστατος χάρη στη μεταφορά των έργων του στον κινηματογράφο, ίδρυσε τη δική του εταιρεία παραγωγής και στούντιο, άρχισε να σκηνοθετεί ο ίδιος και συνεργάστηκε με τους σπουδαιότερους ηθοποιούς εκείνης της εποχής σε ηθογραφικές ταινίες μεγάλης λαϊκής απήχησης, διακρινόμενες από σφιχτοδεμένη δομή και ρεαλιστικό διάλογο. Ανάμεσά τους, η Γυναίκα του Φούρναρη, ταινία που ο Όρσον Ουέλς θεωρούσε μια από τις κορυφαίες ταινίες όλων των εποχών. Το 1946 υπήρξε ο πρώτος κινηματογραφιστής που εκλέχτηκε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Από το 1956 και ύστερα, απομακρύνθηκε από το σινεμά και το θέατρο και στράφηκε στη συγγραφή αυτοβιογραφικών έργων με φόντο την αγαπημένη του Προβηγκία.
Ο μεταφραστής
Ο Νεκτάριος-Γεώργιος Κωνσταντινίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1981. Είναι αριστούχος διδάκτωρ του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (υπότροφος ΙΚΥ), κριτικός θεάτρου, μεταφραστής και καθηγητής γαλλικών. Εκπονεί, από το 2016, μεταδιδακτορική έρευνα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, με θέμα «Το γαλλόφωνο θέατρο στην ελληνική σκηνή του 21ου αιώνα».
Κείμενά του δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά, εφημερίδες, και διαδικτυακές σελίδες που σχετίζονται με το θέατρο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μεταφράσεις του γαλλόφωνων θεατρικών έργων έχουν εκδοθεί και παρουσιαστεί από ελληνικούς θιάσους. Είναι μέλος του Κέντρου Σημειολογίας του Θεάτρου και της Επιστημονικής Επιτροπής του περιοδικού Θεατρογραφίες.
