Τραγούδια και Εύθραυστοι Ήχοι για Φωνή και Πιάνο: συναυλία με τον Θανάση Δρίτσα στο Ίδρυμα Β. και Μ. Θεοχαράκη

Ο Θανάσης Δρίτσας παρουσιάζει έναν κύκλο τραγουδιών του για φωνή και πιάνο σε στίχους Χρήστου Μπουλώτη, Οδυσσέα Ελύτη, Μίλτου Σαχτούρη, Κώστα Καρτελιά, Νίνας Ναχμία και Ελευθερίας Ζαμπετάκη-Δρίτσα.

Τα τραγούδια του κύκλου αυτού θεωρεί ο συνθέτης ότι είναι χαμηλόφωνες εξομολογήσεις, νυχτερινές επικλήσεις του έρωτα και των παραμυθιών, νοσταλγικοί ψίθυροι για την απώλεια της αθωότητας και της δημιουργικής παιδικότητας, μικρές προσευχές προκειμένου να μείνει το παράθυρο της ψυχής ανοιχτό στο όνειρο.

Τα τραγούδια του κύκλου ερμηνεύουν η υψίφωνος Αθηνά Δημητρακοπούλου και ο βαρύτονος Κύριλλος Παπαδόπουλος, τους δύο τραγουδιστές συνοδεύει στο πιάνο ο ίδιος ο συνθέτης.

Ο συνθέτης Θανάσης Δρίτσας αναφέρει τα εξής για το περιεχόμενο των έργων της συναυλίας αυτής:

«Επιθυμούσα έντονα-ήταν εσωτερική παρόρμηση-να κάνω μια συναυλία αναδρομής σε ότι έχω κάνει στη μορφή του τραγουδιού μέχρι σήμερα, ήθελα να παρουσιάσω και τα νέα ανέκδοτα-μη δισκογραφημένα μου τραγούδια. Το κοινό γνωρίζει κυρίως τα τραγούδια της συλλογής μου με τίτλο ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ που κυκλοφόρησε ως δίσκος το 2008. Διάλεξα την λιτή αλλά ιδιαίτερα προσφιλή μου μορφή παρουσίασης για φωνές και πιάνο, μια ιδιαίτερα μυσταγωγική προσέγγιση για την δική μου ψυχοσύνθεση, κάτι σαν νυχτερινή λειτουργία υπό το φως των κεριών. Εχει διατυπωθεί άλλωστε και στην επίσημη περιγραφή της συναυλίας ο χαρακτήρας αυτών των τραγουδιών: Τα τραγούδια του κύκλου αυτού είναι χαμηλόφωνες εξομολογήσεις, νυχτερινές επικλήσεις του έρωτα και των παραμυθιών, νοσταλγικοί ψίθυροι για την απώλεια της αθωότητας και της δημιουργικής παιδικότητας, μικρές προσευχές προκειμένου να μείνει το παράθυρο της ψυχής ανοιχτό στο όνειρο. Ο συναυλιακός χώρος του Ιδρύματος Θεοχαράκη ταιριάζει πολύ με αυτό το ύφος και αυτή την αισθητική προσέγγιση, είναι μια αίθουσα για όχι τόσο μεγάλο αριθμό ακροατών και με μια παράδοση σε ανάλογες εκδηλώσεις στις οποίες εντάσσεται και το ύφος της μουσικής μου.

Το τραγούδι είναι από αρχαιοτάτων χρόνων η πιο διαδεδομένη μορφή μουσικής έκφρασης όχι μόνο για τον ελληνικό κόσμο αλλά και παγκόσμια, με την έννοια της ισότιμης συνύπαρξης λόγου και μουσικής. Κυρίως βέβαια η μουσική γίνεται το όχημα του λόγου στο τραγούδι και έτσι προχωρούσε πάντα ιστορικά αυτή η υπόθεση.

Η δική μου έμπνευση και λογική σύνθεσης εμπνέεται αρχικά από το στίχο, ξεκινάω από έναν στίχο που θα με αγγίξει και θα ξύσει κάτι στην ψυχή μου. Στο δικό μου συνθετικό σχέδιο ο λόγος προυπάρχει και πυροδοτεί τη γένεση της μουσικής και όχι αντίστροφα (δηλ. πρώτα η μουσική και πάνω εκεί γράφεται στη συνέχεια ο στίχος) μια μέθοδο που επίσης εφαρμόζουν αρκετοί τραγουδοποιοί.  Διάβαζα και αναζητούσα πάντα, από τα χρόνια της εφηβείας μου, την ποίηση που θα ταίριαζε στο μουσικό μου μυαλό.

Θα ήθελα να αναφέρω τους στιχουργούς-ποιητές που έγραψαν τους στίχους των τραγουδιών τα οποία θα παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια της συναυλίας αυτής. Ο Χρήστος Μπουλώτης, ο Κώστας Καρτελιάς, η Νίνα Ναχμία που γνώρισα πρόσφατα και βέβαια η Ελευθερία Ζαμπετάκη η οποία αποτελεί το πολύτιμο έτερον μου ήμισυ και σταθερή πηγή της έμπνευσης μου στη ζωή και στην τέχνη. Με τον Χρήστο Μπουλώτη, έναν σοφό άνθρωπο, ποιητή και συγγραφέα μας συνδέει μια καθαρή φιλία και εκτίμηση. Η συλλογή τραγουδιών μου ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ βασίζεται κυρίως σε στίχους από το ποιητικό έργο του Μπουλώτη με τίτλο «Του Έρωτα και των Παραμυθιών». Ο Μπουλώτης έχει καταφέρει να εισάγει το παραμυθένιο στοιχείο όχι μόνον στη μουσική μας συνεργασία αλλά γενικότερα στη ζωή και την οικογένεια μου.

Με τον χαρισματικό Κώστα Καρτελιά συνεργαζόμαστε από την εποχή που είχε το ποιοτικό Θέατρο «Άλεκτον» στον Κεραμεικό. Η Νίνα Ναχμία με ξάφνιασε πρόσφατα με την ποιότητα και την ευαισθησία των στίχων που μου έστειλε, έχει μεγάλη στιχουργική προιστορία στη χώρα μας και οι στίχοι της διατηρούν πάντα φρεσκάδα και τρυφερότητα που ταιριάζουν στο ύφος μου.

Καταλυτική ήταν για τη μουσική μου δημιουργία και την καλλιτεχνική μου κοσμοθεωρία η ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη του οποίου θα παρουσιάσω επίσης μελοποιημένους στίχους. Θα ήθελα να αναφέρω ότι ο υπερ-ρεαλισμός του Μίλτου Σαχτούρη υπήρξε «θεραπευτική ποίηση» για την αντιμετώπιση του υπαρξιακού άγχους της εφηβείας και μετεφηβείας μου. Νοιώθω ότι με τον Σαχτούρη με συνδέει ένας κοινός δημιουργικός πυρετός και μια παρόμοια κοσμοθεωρία εικονοπλασίας και ηχοπλασίας. Θα παρουσιάσω και ένα τραγούδι σε στίχους Οδυσσέα Ελύτη από το έργο του Μαρία Νεφέλη. Με δέος, σεβασμό και αίσθηση του ιερού προσέγγισα τον Ελύτη ο οποίος έχει μελοποιηθεί από συνθέτες ιερά τέρατα. Το τραγούδι της Μαρίας Νεφέλης υπήρξε όμως μεγάλο βίωμα για εμένα.

Τέλος είναι πολύ μεγάλη η χαρά μου να ξαναβρεθώ επι σκηνής με τους σταθερούς και αγαπημένους ερμηνευτές των τραγουδιών μου Αθηνά Δημητρακοπούλου και Κύριλλο Παπαδόπουλο. Με αυτούς τους δύο νοιώθω ότι είμαστε πλέον πνευματικά αδέλφια και τους θεωρώ καλούς μου φίλους σε μια εποχή που η ειλικρινής φιλία υποφέρει. Η Αθηνά διαθέτει χαρισματική φωνή με μεγάλη εκφραστικότητα και θεατρικότητα, αποτελεί αυθεντικά καλλιτεχνική ψυχή που δραστηριοποιείται τελευταία και στο χώρο του θεάτρου. Τραγούδησε πρόσφατα με μεγάλη επιτυχία και έλαβε μέρος ως ηθοποιός στην παράσταση της «Λυσιστράτης» του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία Μαρμαρινού στην Επίδαυρο (2016).

Θα συνοδεύσω τους δύο τραγουδιστές ο ίδιος στο πιάνο και έτσι εκτός από συνθέτης της βραδυάς θα έχω την ευχαρίστηση να είμαι και μάχιμος μουσικός performer κατά τη διάρκεια της συναυλίας αυτής».

ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΡΙΤΣΑΣ

Ο Θανάσης Δρίτσας γεννήθηκε στην Αθήνα. Τελείωσε το Λύκειο στη Βαρβάκειο Πρότυπο Σχολή. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύθηκε στην καρδιολογία στα πανεπιστημιακά νοσοκομεία Guy’s & Hammersmith Hospital, RPMS, London, UK. Παράλληλα με τις ιατρικές του σπουδές μελέτησε ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση με τους Κώστα Κυδωνιάτη και Γιάννη Ιωαννίδη και παρακολούθησε σεμινάρια σύνθεσης στην Royal Academy of Music, London, UK. Εχει ιδρύσει και διετέλεσε πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Ποιότητας Ζωής & Ψυχοκοινωνικής Καρδιολογίας της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Αποτελεί διακεκριμένο μέλος της Ευρωπαικής Καρδιολογικής Εταιρείας (FESC) και ενεργό μέλος του European Association of Cardiovascular Prevention and Rehabilitation (EACPR) της Ευρωπαικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ESC). Είναι Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Εργοσπιρομετρίας Άσκησης και Αποκατάστασης (ΕΛΕΕΡΓΑ). Εργάζεται στο Ωνάσειο ΚΚ ως Καρδιολόγος, Αναπληρωτής Διευθυντής στο Τμήμα Αναιμάκτων Διαγνωστικών Τεχνικών του Καρδιολογικού τομέα.

Εχει αναγνωρισθεί διεθνώς ως πρωτοπόρος για την κλινική  και ερευνητική του δραστηριότητα στη χρήση της μουσικής ως θεραπευτικού μέσου (music medicine) και αποτελεί διακεκριμένο μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Μουσικής στην Ιατρική (ISMM). Αποτελεί επίτιμο μέλος του Ελληνικού Συλλόγου Πτυχιούχων Επαγγελματιών Μουσικοθεραπευτών (ΕΣΠΕΜ). Παραγωγός της εκπομπής Μαγικός Αυλός του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (1999-2001). Η μουσική του χρησιμοποιήθηκε από την χορογραφική ομάδα διεθνούς φήμης Gelabert-Azzopardi Companya de Danca στο Edinburgh International Art Festival 2004, Arthur’s Feet σε μία πρωτοποριακή παράσταση την οποία παρουσίασαν ως χορευτές άτομα με αναπηρίες. Το 2008 προσκλήθηκε τιμητικά από τον Prof. Ronald Haas, πρύτανη του Mozarteum University of Austria, να δώσει κεντρική διάλεξη στο πρώτο παγκόσμιο συνέδριο για τις κλινικές εφαρμογές της μουσικής (Mozart & Science, Vienna 2008). Το 2013 τιμήθηκε για την προσφορά του στον τομέα της μουσικής στην ιατρική με το Διεθνές Βραβείο Fontane Di Roma. Πρόσφατα στο σημαντικό συνέδριο EUROPREVENT 2014 της Ευρωπαικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ESC) βραβεύτηκε η επιστημονική του εργασία με θέμα: Η εφαρμογή της μουσικής για την αντιμετώπιση του πόνου και του άγχους κατά τη διάρκεια ηλεκτροφυσιολογικών επεμβάσεων. Εχουν κυκλοφορήσει σε δίσκους (CD) τα έργα του: String Images (MUSICA VIVA 2002), Υδατογραφίες (PROTASIS MUSIC 2004), Δύο Μουσικά Παραμύθια (LYRA 2005), Μορφέας-Θεραπευτικό CD που χρησιμοποιεί εμβρυικούς ήχους  για εισαγωγή ύπνου σε συνεργασία με τον αμερικανό αναισθησιολόγο Fred Schwartz (INFO HEALTH 2004), Θεραπευτικοί ήχοι απ’ όλο τον κόσμο (εκδ. Ελευθεροτυπία /Ε-Ιατρικά 2004), CD με συλλογή τραγουδιών πάνω σε ελληνική ποίηση με τίτλο Στην άκρη των παραμυθιών, τραγούδια και eύθραυστοι ήχοι για φωνή και πιάνο (PROTASIS MUSIC 2008), CD Εικόνες-Κύκλος Ελληνικός (Protasis Music 2015). Επίσης είναι συγγραφέας των βιβλίων: Η Μουσική ως Φάρμακο (ΙΝFO HEALTH 2003), Κωδικός Μπλε-ιστορίες στα όρια ζωής και θανάτου (εκδ. Μπαρτζουλιάνος 2008),  Το όνειρο της Αθηνούλας-παραμυθένιες ιστορίες για μικρά και μεγάλα παιδιά (εκδ. Μπαρτζουλιάνος 2009), Η ασθένεια της Υγείας (εκδ. Παπαζήση 2010). Επίσης με Χορηγία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Ωνάσης είχε την εκδοτική επιμέλεια των βιβλίων Μουσικοκινητικά Δρώμενα ως Θεραπευτική Αγωγή (εκδ. Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών 2003) και η Τέχνη ως Μέσον Θεραπευτικής Αγωγής (εκδ. Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών 2004). Τα μουσικά του έργα έχουν παρουσιαστεί συχνά στην Ελλάδα και το εξωτερικό σε πολλές συναυλίες βλ. Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (ΜΜΑ) και Θεσσαλονίκης (ΜΜΘ), Ιδρυμα Θεοχαράκη, Αίθουσα Συναυλιών Φίλιππος Νάκας, Συνεδριακό Κέντρο Πανεπ. Πάτρας, Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, Θέατρο Άλεκτον, Θέατρο Κολεγίου Αθηνών κ.α.

Αθηνά Δημητρακοπούλου

Η υψίφωνος και ηθοποιός Αθηνά Δημητρακοπούλου είναι διπλωματούχος της σχολής Μονωδίας του Μαιάνδριου Ωδείου (Άριστα Παμψηφεί και Α΄ Βραβείο) και απόφοιτη της δραματικής σχολής Βεάκη.  Έχει λάβει μέρος σε masterclasses με τους Montserat Caballé,  Edda Moser,  Jannette Pilou,  Cheryl Studer,  Birgit Nickl και Neil Semer.  Το 2014 παρακολούθησε το εργαστήριο υποκριτικής του Θοδωρή Τερζόπουλου και το 2016 το εργαστήριο performing της ομάδας Complicite (Simon Mc Burney). Παρακολούθησε εργαστήρια υποκριτικής με τις: Νικαίτη Κοντούρη, Έρση Πήττα και Ρούλα Πατεράκη.

Το καλοκαίρι του 2016 συμμετείχε στην θεατρική παράσταση του Εθνικού θεάτρου “Λυσιστράτη” σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού που παρουσιάστηκε στο Αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, στο Ηρώδειο, (καθώς επίσης: Άνδρο, Καβάλα Θεσσαλονίκη, Αρχαία Ολυμπία, Δίον, Πάτρα, Ελευσίνα κ.α.). Το  2014 έλαβε μέρος στην παράσταση “Πελοποννησιακός πόλεμος” σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη, που παρουσιάστηκε στο μικρό θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου και στο θέατρο Βράχων του Δήμου Βύρωνα.  Τον Φεβρουάριο του 2013 και τον Μάϊο του 2012, πρωταγωνίστησε στην όπερα «ΤΑ 7 ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΑΣΤΩΝ» (B.Brecht – Κ.Weill) που παρουσιάστηκε σε σκηνοθεσία  Ίλιας Κοντού και διεύθυνση ορχήστρας του Ανδρέα Τσελίκα (2012) και Νίνας Πατρικίδου (2013).  Το 2008 ερμήνευσε GILDA από την όπερα «RIGOLETTO» (G.Verdi) και CRISTINE από το musical «THE PHANTOM OF THE OPERA» (A.L.Webber) που παρουσιάστηκαν στο Θέατρο «Περοκέ». Το 2005-2006 συμμετείχε στις μουσικοθεατρικές παραστάσεις «ΧΟΡΙΚΑ – Αιωνία θητεία στο κάλλος» σε σκηνοθεσία του Σταμάτη Κραουνάκη, που παρουσιάστηκαν στο μικρό θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, στο θέατρο των Δελφών, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στην μουσική σκηνή «Αθηναΐς». Συνεργάστηκε με τους συνθέτες Σαράντη Κασσάρα, Θανάση Δρίτσα, Σταύρο Σοφιανόπουλο, και παρουσιάστηκε σε θεατρικές και μουσικές σκηνές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης / “Auditorio Palaco de Congresos” της Σαραγόσας της Ισπανίας / “Adnan Saygun” της Σμύρνη της Τουρκίας, κ.α.).  Οι επαγγελματικές της συνεργασίες ξεκίνησαν με σειρά συναυλιών αφιερωμένες στο έργο του Μίκη Θεοδωράκη, υπό την διεύθυνση του μαέστρου Στέφανου Ψαραδάκου και την Ορχήστρα της Νέας Ιωνίας με την οποία συνεργάζεται σταθερά από το 1995.

Στη δισκογραφία εμφανίζεται με το CD «ΤΟ ΚΕΡΑΣΜΑ» (2006 – Ankh Productions).  Ακολούθησε το CD  «ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ» σε συνθέσεις του Θανάση Δρίτσα (2008 – Protasis Music). Ενώ η πιο πρόσφατη κυκλοφορία είναι το CD «ΑΝΑΠΝΟΕΣ» σε συνθέσεις του Νίκου Καρακώστα (2010 – Παρουσία).

Ως χορωδός, τον Δεκέμβριο του 2015 συμμετείχε στην οπερέτα «ΕΥΘΥΜΗ ΧΗΡΑ» (F.Lehár) που παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαϊδη και διεύθυνση ορχήστρας Μίλτου Λογιάδη. Τον Δεκέμβριο του 2014 συμμετείχε στις όπερες «RAVEN» (Κ.Κριτσωτάκη) και «MARIA DE BUENOS AIRES» (A.Piazzola) που παρουσιάστηκε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών σε σκηνοθεσία Marco Pelle και διεύθυνση ορχήστρας Ζωή Ζενιώδη. Επίσης συμμετείχε ως Χορωδός της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στην όπερα “Ο Ιπτάμενος Ολλανδός” (R.Wagner) που παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο 7, 9 και 11 Ιουνίου του 2013 σε σκηνοθεσία Γιάννη Κόκκου και διεύθυνση ορχήστρας Λουκά Καρυτινού.

Κύριλλος Παπαδόπουλος

Γεννήθηκε στο Βραχάτι της Κορινθίας. Σπούδασε ιατρική στο πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύθηκε στην πνευμονολογία-εντατικολογία. Παράλληλα μελέτησε κλασικό τραγούδι στο Απολλώνιο Ωδείο με τον Γ. Τοκμακίδη και συνέχισε τις μουσικές του σπουδές με υποτροφία στο Κρατικό Ωδείο της Σόφιας με τους καθηγητές Κ. Karapetrof  και J. Hajief. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια τραγουδιού με τον βαρύτονο J. Meternich και τον Κ. Πασχάλη και συμμετείχε σε ατομικά και ομαδικά ρεσιτάλ τραγουδιού.

Συνεργάζεται με τον Θανάση Δρίτσα από το 1981 και έχει τραγουδήσει τραγούδια του Θανάση Δρίτσα στα πλαίσια πολλών εκδηλώσεων (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 2007/2005, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης 2007, Αίθουσα Συναυλιών Φίλιππος Νάκας 2007, Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά 2006, Μουσείο Λαλαούνη 2006, Θέατρο Άλεκτον 2007). Εργάζεται ως πνευμονολόγος στην μονάδα εντατικής θεραπείας του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου.