Τσιγγάνοι στο Βυζαντινό Μουσείο: Ημερίδα

Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, με αφορμή την Διεθνή Ημέρα των Ρομά, οργανώνει ημερίδα με θέμα «Τσιγγάνοι στο Βυζαντινό Μουσείο. Ιστορικές …

διαδρομές και σημερινές αναζητήσεις», την Παρασκευή 8 Απριλίου 2011. Πρόκειται για την πρώτη δημόσια εκδήλωση στην Ελλάδα του Ευρωπαϊκού Έργου συνεργασίας με τίτλο “Roma Routes” («Οι δρόμοι των Ρομά»), στο οποίο συμμετέχουν, εκτός από το ΒΧΜ, το Συμβούλιο της Κομιτείας του Surrey (Βρετανία), το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πολιτισμού των Γερμανών Σίντι και Ρομά, το Εθνογραφικό Μουσείο της Σλοβενίας και ο Οργανισμός Maramures της Ρουμανίας.

Το Έργο, που πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Προγράμματος ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 2007-2013 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα επιχειρήσει, κατά την επόμενη διετία, να προβάλει πλευρές του πολιτισμού των Ρομά ανά την Ευρώπη, μέσα από δράσεις συνεργασίας των πολιτιστικών φορέων που συμμετέχουν με τις ίδιες τις κοινότητες των Ρομά.

Η συμμετοχή του Βυζαντινού Μουσείο στην προσπάθεια αυτή έχει διπλό στόχο: αφενός να προβάλει ευρύτερα την ιστορία και τον πολιτισμό μιας παραγνωρισμένης και συχνά παρεξηγημένης πληθυσμιακής ομάδας και αφετέρου να δώσει τη δυνατότητα στους Έλληνες Ρομά να «εισέλθουν» στο Βυζαντινό Μουσείο, όχι μόνο ως επισκέπτες αλλά και ως συνδιοργανωτές μουσειακών και άλλων πολιτιστικών δράσεων.

Η επιλογή του ΒΧΜ να συμμετάσχει στο “Roma Routes” εντάσσεται στην σταθερή του επιδίωξη να ανιχνεύει τους τρόπους που διευκολύνουν την πρόσβαση στην μουσειακή εμπειρία όλων των επιμέρους ομάδων πληθυσμού, με έμφαση στις ομάδες που αντιμετωπίζουν εντονότερα προβλήματα κοινωνικού αποκλεισμού.
Πέρα όμως από αυτό, η συμμετοχή του ΒΧΜ στο συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει και έναν ιδιαίτερο συμβολισμό, που συνδέεται με την ιστορική διαδρομή των Ρομά, δεδομένου ότι η πρώτη παρουσία τους σε ευρωπαϊκό έδαφος καταγράφεται στον ελλαδικό χώρο κατά την βυζαντινή περίοδο. Στον ίδιο, άλλωστε, γεωγραφικό χώρο και την ίδια περίοδο φαίνεται πως δημιουργούνται οι όροι Τσιγγάνοι και Γύφτοι, που έμελλε να χρησιμοποιηθούν ευρύτερα στις ευρωπαϊκές γλώσσες ως προσδιοριστικό της ταυτότητας πληθυσμών Ρομά που εγκαταστάθηκαν στον ευρωπαϊκό χώρο.

Η Ημερίδα αποτελείται από τρεις επιμέρους συζητήσεις, με τη συμμετοχή ερευνητών, πανεπιστημιακών, Ελλήνων Ρομά και εκπροσώπων φορέων που δραστηριοποιούνται στην αντιμετώπιση προβλημάτων που βιώνουν οι Ρομά. Η πρώτη θα επικεντρωθεί στην παρουσία των Ρομά στον ελλαδικό χώρο κατά τους βυζαντινούς και πρώτους μεταβυζαντινούς χρόνους, η δεύτερη στην συμβολή των Ρομά στην παραδοσιακή μουσική και η τρίτη σε τρέχοντα ζητήματα περιθωριοποίησης των Ρομά στην Ελλάδα, με έμφαση σε θέματα που άπτονται του πολιτισμού, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της εκπαίδευσης.

Με την φιλοδοξία πως η εκδήλωση της 8ης Απριλίου θα αποτελέσει το έναυσμα για έναν ευρύτερο προβληματισμό, το Βυζαντινό Μουσείο, στο πλαίσιο της συμμετοχής του στο έργο “Roma Routes”, σχεδιάζει παράλληλα την υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων, ενώ για την περίοδο Μαΐου-Ιουνίου 2011 προγραμματίζει πολύπλευρες εκδηλώσεις (εκθέσεις, προβολές, συζητήσεις, εργαστήρια, μουσικές εκδηλώσεις).