Μια συγκλονιστική αφήγηση για την ιστορία επιβίωσης ενός εξάχρονου αγοριού «Το βαμμένο πουλί» είναι ένα βιβλίο, το οποίο, με τον πιο ανατρεπτικό τρόπο, καταδεικνύει τη φθορά μιας κοινωνίας μέσα στον πόλεμο.
Κυρίως όμως είναι ένα βιβλίο με το οποίο ο Κοζίνσκι πετυχαίνει να δείξει τον παραλογισμό ενός κόσμου μέσα στον οποίο ο άνθρωπος αναδεικνύει τη χειρότερη, την πιο σκοτεινή πλευρά της προσωπικότητάς του, την οποία, συχνά, χρησιμοποιεί με τον πιο δραματικό και αποτρόπαιο τρόπο.
Μοιάζει απίστευτο τι μπορεί να σκεφτεί ο νους του ανθρώπου για να δείξει τη δική του κυριαρχία σε ό,τι νομίζει πως ορίζει στη ζωή. Βιαιότητες, θηριωδίες και ένας τραγικός ευνουχισμός της ψυχής. Η ανθρώπινη διαφορετικότητα, ιδιαίτερα στον πόλεμο, γίνεται η αφορμή ακραίων και βάναυσων ωμοτήτων.
Το στοίχημα του Κοζίνσκι
Και ο Κοζίνσκι επιλέγει να παρουσιάσει τις επιπτώσεις όλων αυτών στη ζωή ενός πολύ ευάλωτου πλάσματος, ενός μικρού παιδιού, που βρίσκεται αντιμέτωπο με μια από τις χειρότερες καταστάσεις που αντιμετώπισε ποτέ η ανθρωπότητα, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και όσο προχωρά η αφήγηση ο αναγνώστης θα αναρωτηθεί πολλές φορές πώς είναι δυνατόν να επιζεί αυτό το παιδί, ύστερα από όλους αυτούς τους κινδύνους από τους οποίους περνάει.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Αυτό μοιάζει ωστόσο να είναι και το προσωπικό στοίχημα του Κοζίνσκι. Από τη μια ο άνθρωπος και από την άλλη η τραγικότητα. Η σχέση τους και η αποδόμησή της. Και τα μεγέθη δυσανάλογα. Ο άνθρωπος μικρός μπροστά στο τεράστιο μέγεθος της απανθρωπιάς, που εξελίσσεται σπαρακτικά. Ελάχιστος μέσα στη δίνη της Ιστορίας. Από τη μια η έκφραση της αθωότητας του κόσμου, η παρθενικότητά του στο πρόσωπο του εξάχρονου παιδιού και από την άλλη ο πόλεμος στην πιο εφιαλτική του διάσταση, ακριβώς για να τονιστεί μέσα από το τραγικό αυτό δίπολο η τεράστια αντιδιαστολή.
Ρεαλισμός και λογοτεχνικότητα
Ο Κοζίνσκι μέσα από έναν πολυπληθές θίασο ηρώων, οι οποίοι περνούν από τη ζωή του μικρού πρωταγωνιστή γράφει για σοκαριστικά γεγονότα που τον στιγματίζουν και τελικά προκαλούν την ωρίμανση της παιδικής του αφέλειας. Και περιγράφει με ασύλληπτο ρεαλισμό την αγριότητα της ιστορικής συγκυρίας. Η λογοτεχνικότητα του κειμένου ωστόσο δεν εκπίπτει ποτέ, απεναντίας γίνεται η αφορμή για μια προσωπική ενδοσκόπηση του αναγνώστη που ταυτόχρονα ωριμάζει και τον ίδιο, τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και σε αναγνωστικό.
Το βιβλίο αυτό από την πρώτη του εμφάνισή, το 1965, έγινε αντικείμενο πολλών συζητήσεων, προκαλώντας δυνατά και αντιφατικά συναισθήματα στους αναγνώστες και έκανε τον δημιουργό του αλλά και την οικογένειά του αντικείμενο βίαιων αντιδράσεων, τις οποίες, ίσως, ο ίδιος να μην κατάφερε να ξεπεράσει ποτέ. Για τον ίδιο και τη ζωή του κατατοπιστικός είναι ο πρόλογος του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη στην αρχή του βιβλίου.
Ένα βιβλίο για τον αγώνα της επιβίωσης ενάντια σε μια απάνθρωπη και βάναυση κοινωνία.
Διαβάστε επίσης:
Το βαμμένο πουλί – Γιέρζι Κοζίνσκι