Οι μελωδίες του Σούμπερτ, αγαπημένου συνθέτη πλειάδας διάσημων σκηνοθετών, έχουν επενδύσει σκηνές πολλών ταινιών (Μπάρρυ Λύντον του Κιούμπρικ, Η δασκάλα του πιάνου του Χάνεκε, Αίμα και πάθος και Crimson Tide του Σκοτ κ.ά.) αλλά και τηλεοπτικών σειρών.
Ένα από τα πιο προσφιλή μουσικά θέματα είναι εκείνο του δεύτερου μέρους από το Τρίο για πιάνο, έργο 100. Μ’ αυτό «έντυσε» ο Στάνλεϋ Κιούμπρικ τον επίλογο του βραβευμένου με όσκαρ φιλμ εποχής Μπάρρυ Λύντον (1975), που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ουίλλιαμ Μέικπης Θάκερυ. Ένα μνημειώδες κινηματογραφικό έργο επικών διαστάσεων, λοιπόν, δανείζει τον τίτλο του σε μια ξεχωριστή μουσική βραδιά αφιερωμένη στον Φραντς Σούμπερτ, κατά την οποία το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει ολόκληρο το Τρίο για πιάνο σε μι ύφεση μείζονα, έργο 100 καθώς και το Τρίο σε σι ύφεση μείζονα, έργο 99. Ερμηνεύει το νεανικό σχήμα μουσικής δωματίου Trio 92, που απαρτίζεται από τους Nitzan Bartana [Νιτσάν Μπαρτάνα] (βιολί), Λουκία Λουλάκη (βιολοντσέλο) και Maciej Skarbek [Μάτσεϊ Σκάρμπεκ] (πιάνο).
To ρεσιτάλ εντάσσεται στο πλαίσιο του ετήσιου Κύκλου Σούμπερτ και πραγματοποιείται στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος την Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2016 στις 8:30 το βράδυ. Προλογίζει ο πιανίστας Νίκος Λαάρης.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δύο αριστουργηματικά τρίο για πιάνο του Φραντς Σούμπερτ (1797-1828).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Στο πρώτο μέρος θα ακουστεί το Τρίο αρ. 1 για πιάνο, βιολί και τσέλο σε σι ύφεση μείζονα, έργο 99 (D. 898). Πρόκειται για μια τετραμερή σύνθεση ασυνήθιστης διάρκειας για τα έργα μουσικής δωματίου της ρομαντικής εποχής –διαρκεί περίπου 40 λεπτά. Ο σπουδαίος αυστριακός μουσουργός άρχισε να το γράφει στα μέσα του 1827, έτος που σηματοδοτεί τη θριαμβευτική επιστροφή του στη συγκεκριμένη φόρμα την οποία είχε εγκαταλείψει 15 χρόνια πριν. Το ολοκλήρωσε το 1828, έτος θανάτου του. Το Πρώτο Τρίο για πιάνο εκδόθηκε οκτώ χρόνια αργότερα (1836). Σύμφωνα με τους μελετητές του έργου του Σούμπερτ, το Τρίο για πιάνο σε σι ύφεση μείζονα θεωρείται μια ευρηματικότατη και μεγαλειώδης σύνθεση, αντάξια του ανυπέρβλητου έως τότε Τρίο του Αρχιδούκα που είχε συνθέσει ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν στα 1811.
Το Trio 92 επέλεξε να ερμηνεύσει στη δεύτερη ενότητα του ρεσιτάλ του στο Μέγαρο το Τρίο αρ. 2 για πιάνο, βιολί και τσέλο σε μι ύφεση μείζονα, έργο 100 (D. 929). Αποτελείται και αυτό από τέσσερα μέρη, με γνωστότερο το δεύτερο (andante con moto). Λέγεται ότι ο Σούμπερτ εμπνεύστηκε το βασικό θέμα αυτού του μέρους από μια παραδοσιακή μελωδία που είχε ακούσει από έναν σουηδό τραγουδιστή. Το Τρίο αρ. 2 γράφτηκε μέσα σε λίγες μόλις εβδομάδες την ίδια χρονιά με το Τρίο αρ. 1 (1827) και πρωτοπαίχθηκε σε εορταστική συγκέντρωση για τον επικείμενο γάμο του παιδικού φίλου του Σούμπερτ, Γιόζεφ φον Σπάουν. Υπήρξε μία από τις ελάχιστες δημιουργίες του τελευταίου χρόνου της ζωής του κορυφαίου ρομαντικού συνθέτη που ο ίδιος πρόλαβε να ακούσει το 1828, λίγο πριν πεθάνει. Μάλιστα τη θεωρούσε ανώτερη από το Πρώτο του Τρίο. Αν και αμφότερα τα έργα είναι μεγάλης διάρκειας –το Τρίο αρ. 2 ξεπερνά συνήθως τα 45 λεπτά–, το Δεύτερο Τρίο είναι περισσότερο συμπαγές από συνθετικής άποψης, ενώ χαρακτηρίζεται από υποβλητική δραματικότητα που αγγίζει τα όρια της τραγικότητας, από συγκινητικές εξάρσεις, από κλιμακούμενη ένταση και πάθος καθώς και από αναπάντεχες αντιθέσεις οι οποίες μάλλον θα ξάφνιαζαν έναν ακαδημαϊκό συνθέτη του 18ου αιώνα.
Το Τrio 92, που δημιουργήθηκε στη Βιέννη τον Σεπτέμβριο του 2012, αποτελείται από τρεις νέους μουσικούς από τρεις διαφορετικές χώρες με ένα κοινό όνειρο: τον Πολωνό Maciej Skarbek [Μάτσεϊ Σκάρμπεκ] (πιάνο), την Ισραηλινή Nitzan Bartana [Νιτσάν Μπαρτάνα] (βιολί) και την Ελληνίδα Λουκία Λουλάκη (τσέλο). Η ονομασία Trio 92 παραπέμπει στην κοινή χρονιά γέννησης των ιδρυτικών μελών του σχήματος, οι διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές των οποίων συνδυάζονται με την εκφραστικότητα και την ερμηνευτική τους δύναμη.
Το Trio 92 έκανε το ντεμπούτο του τον Οκτώβριο του 2012 στο Μπιέλσκο-Μπιάλα της Πολωνίας. Από τότε δίνει τακτικά συναυλίες στην Αυστρία (Μουζίκφεραϊν και Χάυντνχαους της Βιέννης, Φεστιβάλ Χάυντν του Χάινμπουργκ) και στην Ελλάδα (Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός, Ωδείο Αθηνών, Φεστιβάλ Αιγαίου-Σύρος, Φεστιβάλ «Τζίνα Μπαχάουερ»-Κέρκυρα). Έχει συμμετάσχει επίσης σε διεθνή φεστιβάλ της Ιταλίας και της Νορβηγίας, ενώ έχει εμφανιστεί και στην Πορτογαλία. Από τις πρόσφατες εμφανίσεις του ξεχωρίζει η συναυλία του στο 11ο Διεθνές Φεστιβάλ Αιγαίου, με την ορχήστρα Paneuropean Philharmonia υπό τον αμερικανό μαέστρο Πήτερ Τιμπόρις, όπου τα μέλη του Trio 92 ερμήνευσαν το Τριπλό Κοντσέρτο του Μπετόβεν (Ιούλιος 2015, Θέατρο Απόλλων-Σύρος). Τα μελλοντικά τους σχέδια περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, συναυλίες στη Μουζίκφεραϊν της Βιέννης καθώς και περιοδείες στη Χιλή και την Κίνα.
Το νεανικό σχήμα μουσικής δωματίου έχει τιμηθεί με το πρώτο βραβείο στον 8ο Διεθνή Διαγωνισμό Μουσικής Δωματίου «Alpe Adria» (Ιταλία, Απρίλιος 2013) και με το τρίτο βραβείο στον 3ο Διεθνή Διαγωνισμό Μουσικής Δωματίου (Πορτογαλία, Οκτώβριος 2013). Επίσης, τον Δεκέμβριο του 2014, το Τρίο 92 απέσπασε το βραβείο μουσικής δωματίου του Διεθνούς Μουσικού Σωματείου «Τζίνα Μπαχάουερ».
Τα μέλη του Τρίο 92 μελετούν με τον Εβγκένυ Σινάισκι στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης (Konservatorium Wien Privatuniversität), ενώ έχουν συμμετάσχει σε σεμινάρια τελειοποίησης με τον «δικό μας» Λεωνίδα Καβάκο, την Νατάλια Γκούτμαν, τον Πάβελ Βέρνικοφ, τον Μεναχέμ Πρέσλερ (Beaux Arts Trio), τον Γιοχάννες Μάισλ (Artis Quartet), τον Στέφαν Βλάνταρ, την Μαριαλένα Φερνάντες κ.ά.