Εδώ και λίγες ημέρες εκτυλίσσεται μια κωμικοτραγική θα μπορούσε να πεί κανείς ιστορία. Με επιστολή του Πρέσβη μας στην Ελβετία 7 ελληνικές μικρού μήκους ταινίες αποσύρονται απο το νεοσύστατο φεστιβάλ στο Λουγκάνο (έχει μόλις τρία χρόνια ζωής), επειδή έχει συμμετάσχει ταινία απο τη “Δημοκρατία της Μακεδονίας”.
Εμείς βρήκαμε τον σκηνοθέτη και παραγωγό Βασίλη Μαζωμένο, ο οποίος μας μίλησε αναλυτικά για το τι συμβαίνει. Δύο ταινίες της δικιάς του εταιρίας παραγωγής Horme Pictures, ήταν ανάμεσα στις ταινίες μικρού μήκους που αποσύρθηκαν απο το OtherMovie Fest. Πάμε να δούμε τι έχει να μας πει.
Συνέντευξη Ελένη Τσόκα
Culturenow.gr: Θέλετε να μας πείτε τί έγινε ακριβώς; Πώς προέκυψε το ζήτημα;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Βασίλης Μαζωμένος: Όλα ξεκίνησαν την Παρασκευή το βράδυ, οταν πήραμε ενα email απο το Λουγκάνο της Ελβετίας, το φεστιβάλ στο οποίο συμμετείχαν δύο απο τις ταινίες της hORME Pictures, το οποίο μας έλεγε οτι οι ταινίες οι δικές μας και οι υπόλοιπες ελληνικές και κυπριακές συμμετοχές δεν θα προβληθούν κατόπιν απαίτησης της ελληνικής κυβέρνησης και οτι λυπούνται πολύ που η πολιτική εμπλέκεται στον κινηματογράφο. Επισυναπτόμενο έγγραφο στο email ήταν το γράμμα του πρέσβη μας στην Ελβετία, του κου Χαράλαμπου Μάνεση, ο οποίος ζητούσε απ’ το φεστιβάλ να αποσύρει τις ταινίες επειδή συμμετέχει σκοπιανή ταινία, η οποία κατεβαίνει με το όνομα “Δημοκρατία της Μακεδονίας”. Υπενθυμίζω οτι αυτό το πράγμα τα τελευταία χρόνια συμβαίνει συνέχεια σε όλα τα μεγάλα φεστιβάλ: στις Κάννες, στο Βερολίνο, στη Βενετία κι αλλού. Και στα Όσκαρ αυτή τη στιγμή που κατεβαίνει ο Βούλγαρης με την “Μικρά Αγγλία” η FYROM κατεβαινεί ως Republic of Macedonia.
Cul.N: Ποια ήταν η πρώτη σας αντίδραση;
Β.Μ: Η πρώτη αντίδραση ήταν σοκ. Κι αυτό γιατί δεν μπορούμε να καταλάβουμε πως εμπλέκεται η πολιτική και μάλιστα η πολιτική του Υπουργείου Εξωτερικών στον κινηματογράφο. Κατ’ αρχάς στείλαμε ένα γράμμα άμεσα στο φεστιβάλ και του είπαμε πως δεν συμφωνούμε με αυτή την απόφαση. Οι ταινίες δεν είναι του ελληνικού κράτους αλλά είναι δικές μας. Δεν τους ανήκουν. Και αυτό δεν είναι κάτι που το λέω σχηματικά. Το λέω ουσιαστικά. Δηλαδή οταν υπογράφουμε ένα συμβόλαιο με το Κέντρο Ελληνιικού Κινηματογράφου, αυτοί δεν έχουν ουτε πνευματικό ουτε συγγενικό δικαίωμα πάνω στο έργο. Συμμετέχουν μόνο ως προς τα έσοδα. Αυτά προκύπτουν βάσει της νέας νομοθεσίας. Το κέντρο εμπλέκεται μόνο ως προς τη γέφυρα που δημιούργησε ανάμεσα στον εαυτό του και το φεστιβάλ του Λουγκάνο, όταν ήρθαν πρώτη φορά σε επικοινωνία.
Cul.N: Ποια ήταν η συνέχεια;
Β.Μ: Στη συνέχεια ήρθε η συνέντευξη στο flix, όπου εγω είπα όσα είχα να πώ και μετά όλος αυτός ο χαμός στα social media. Χαρακτηριστική ήταν μάλιστα και η πρόσφατη παρέμβαση του προέδρου της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, κου Κατσούφη, ο οποίος ουσιαστικά ταυτίστηκε με την θέση του Πρέσβεως. Χωρίς να έχει ενημερώσει τα υπόλοιπα μέλη του Δοιηκητικού Συμβουλίου γι’αυτήν του την τοποθέτηση- δύο μέρες το Δ.Σ προσπαθούσε να πάρει απόφαση και δεν είχε καταλήξει-, ο κος Κατσούφης πήρε μόνος του την πρωτοβουλία να μιλήσει και να πάρει αυτήν την θέση. Ο κος Καραντινάκης δε, απελθείς διεθυντής του Κέντρου, είπε οτι η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος είναι σεβαστή απο το Κέντρο, πράγμα που μας δείχνει ξεκάθαρα την ταύτιση του Κέντρου με την κυβερνηση. Επίσης πριν λίγες μέρες, στην τελετή λήξης του 27ου Πανοράματος Ευρωπαικού Κινηματογράφου, μίλησα με τον Πέτρο Μάρκαρη, που είναι ο Πρόεδρος του Δ.Σ του Κέντρου και την υφυπουργό Πολιτισμού κα Άντζελα Γκερέκου. Και οι δύο μου εξέφρασαν την έντονη δυσαρέσκεια τους γι’αυτήν την πράξη του πρεσβευτή.
Επομένως, εδώ υπάρχει ένα ερωτηματικό που πρέπει άμεσα να να απαντήσει το Υπουργείο Εξωτερικών. Ενήργησε μόνος του ο Πρέσβης; Γιατι μάθαμε οτι υπήρξε μια επικοινωνία του υπουργείου Εξωτερικών με το Κέντρο Κινηματογράφου, που του ζήτησε να αποσύρει άμεσα τις ταινίες. Αν αυτό αληθεύει θα πρέπει πλέον ο κος Βενιζέλος, ως υπέυθυνος υπουργός Εξωτερικών να απαντήσει αν καλύπτει τον Πρεσβευτή του, αν συμφωνεί με την πράξη αυτήν, αν όντως εμπλέκεται η πολιτική στον κινηματογράφο, την στιγμή που εκπροσωπούμε τον ελληνικό πολιτισμό στο εξωτερικό. Υποτίθεται οτι πρέπει η χώρα μας να είναι ευχαριστημένη και οχι γι’αυτό να μας τιμωρεί. Να μας πει για ποιόν λόγο τότε εφ’οσον κάνει κάτι τέτοιο, δεν γίνεται αυτό και σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις. Να μας πεί αν πιστεύει οτι όλη αυτή η τακτική, το να αποσύρονται οι ελληνικές ταινίες, είναι τελικά υπέρ της ελληνικής πολιτικής. Γιατί αν συνεχίσουμε με αυτήν την λογική, τότε πρέπει να αποσύρουμε όλες μας τις ταινίες επειδή παντού θα υπάρχει μια που να προέρχεται απο τα Σκόπια. Εμείς είχαμε 7 – 8 ταινίες και αυτοί είχανε μια. Και τέλος, με ποια αρμοδιότητα ο Πρέσβης απέσυρε και τις κυπριακές ταινίες; Η Κύπρος είναι ανεξάρτητο κράτος. Ρώτησε το υπουργείο Εξωτερικών της Κύρου γι’αυτό που έκανε; Δηλαδή εδώ μιλάμε για κωμικοτραγικές καταστάσεις.
Cul.N: Ποιο είναι το νόημα όλων αυτών που έγιναν;
Β.Μ: Εμένα με ενδιαφέρει να τοποθετήσουμε το θέμα πέρα απο το κινηματογραφικο και πολιτικό επίπεδο. Για μένα πρόκειται για ζήτημα λογοκρισίας και για ένα πρόβλημα αντιδημοκρατικής συμπεριφοράς, που αν δεν αντιμετωπιστεί τώρα που συμβαίνει θα το βρούμε μπροστά μας ξανά και ξανά. Μπαίνουμε σε μια φάση που προσωπικά μου θυμίζει ράσο, μου θυμίζει τους μουλάδες του Ιράν. Αυτό το πράγμα δεν θέλω να το ζήσω στην χώρα μου και δεν θέλω ουτε τα παιδιά μου να το ζήσουν.
Cul.N: Ti είναι αυτό που πρέπει να γίνει κατα την γνώμη σας;
Β.Μ: Πρέπει να υπάρξει άμεση κινητοποίηση όλων των πνευματικών ανθρώπων και όλων των καλλιτεχνών. Πρέπει να χτυπηθεί το φαινόμενο στη ρίζα του. Αν είναι τυχαίο γεγονός οφείλει η κυβέρνηση να το καταδικάσει επίσημα και να τελειώσει εδώ το θέμα. Εαν όμως δεν το κάνει, σημαίνει οτι υιοθετεί τις πρακτικές του πρεσβευτή μας στην Ελβετία. Τότε τα πράγματα θα καταλάβουμε οτι έχουνε πάρει πια μια επικίνδυνη τροπή.
Cul.N: Εσείς τι πίστευετε οτι ισχύει στην πραγματικότητα;
Β.Μ: Εγώ δυστυχώς πιστεύω οτι η Ελλάδα λόγω των προβλημάτων της βρίσκεται σε μια φάση οπου αλλάζει η φύση της δημοκρατίας μας. Λυπάμαι πάρα πολύ αλλά αντιλαμβάνομαι ότι για να αντιμετωπιστούν τα κρίσιμα ζητήματα της οικονομίας γίνεται αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης, και μάλιστα με γελοίο τρόπο. Κάποιοι έχουν αποφασίσει να παίξουν με τα εθνικά θέματα και μάλιστα εις βάρος των αδυνάτων, όπως είναι οι σκηνοθέτες μικρού μήκους. Σκεφτείτε πόσο σημαντικό είναι για έναν νεαρό άνθρωπο που ξεκινά με φιλοδοξίες να κάνει μια ταινία μικρού μήκους να βρεθεί σε ένα διεθνές φεστιβάλ, και πόσο άδικο είναι ξαφνικά να βρίσκεται έτσι κρεμασμένος. Αυτό φυσικά δεν το σκέφτηκε ο πρέσβης και αυτοί που είναι απο πίσω του.
Εδώ, όμως, αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι να καταλάβουμε είναι ότι έχουμε δημιουργήσει ένα ολόκληρο θέμα για ένα φάντασμα στην πραγματικότητα. Και αυτό το λεώ γιατι εξ’οσων γνωρίζω ήδη διάφορα κέντρα απεργάζονται την διάλυση του κράτους των Σκοπιών και την ίδρυση της μεγάλης Αλβανίας. Μαλώνουμε δηλαδή για ένα κράτος που σε λίγο καιρό μπορεί να μην υπάρχει. Το κυριότερο βέβαια είναι ποιά είναι η σύγχρονη μυθολογία της Ελλάδας. Είναι η μυθολογία των φαντασμάτων του παρελθόντος; Ένα εθνικιστικό παραλήρυμα ή είναι μια μυθολογία που φτιάχνουν οι νέοι άνθρωποι για τους ευατούς τους τωρα; Δηλαδή γεννιέται τώρα η νέα μυθολογία με νέους όρους και με παιδιά ακομπλεξάριστα που βλέπουν το μέλλον παίρνοντας τα καλά και ωφελιμα στοιχεία του παρελθόντος και οχι τα φαντάσματα τους; Αυτό είναι το πράγμα που πρέπει να σκεφτεί η νέα πολιτική ελίτ της Ελλάδας αυτή τη στιγμή και οχι να κάνει παιχνιδάκια σε βάρος μας.