Το «Έχει φως η σκιά;» είναι μια παράσταση εμπνευσμένη από το έργο του Αλμπέρ Καμύ, «Ο Ξένος» σε σκηνοθεσία της Αλεξάνδρας Καζάζου. Είναι η δεύτερη παράσταση της ομάδας Transatlantic Group της οποίας έχω την τεράστια χαρά να είμαι μέλος. Η καλλιτεχνική ομάδα Transatlantic δημιουργήθηκε την άνοιξη του 2020 από τον φωτογράφο, φωτιστή και δραματολόγο του θεάτρου Karol Jarek και από την ηθοποιό σκηνοθέτη και παιδαγωγό του θεάτρου Αλεξάνδρα Καζάζου. Η δραστηριότητα της ομάδας είναι καλλιτεχνικού, εκπαιδευτικού, ερευνητικού, και κοινωνικού χαρακτήρα. Σ’ αυτή την παράσταση λοιπόν, παρέα με τον Σπύρο Δέτσικα καλούμαστε να αφηγηθούμε την ιστορία του Ξένου.
Αντιμέτωποι με έναν άδειο χώρο, με το φως, με τη σκιά και με το βλέμμα. Βουτάμε με τα σώματά μας σε ένα παιχνίδι αισθήσεων και αναμνήσεων που μπλέκονται η μία μέσα στην άλλη και συνθέτουν τις αποχρώσεις και τις θερμοκρασίες αυτής της ιστορίας. Μιας ιστορίας που το μέγεθός της ξεπερνάει κατά πολύ τις 140 σελίδες του βιβλίου, μια ιστορία τεράστια, που κουβαλάει μέσα της τόσα πολλά ερωτήματα για τον άνθρωπο, για τη ζωή και τον θάνατο, για την απώλεια και το πένθος, για το τι είναι δίκαιο και τι άδικο, για το φως και το σκοτάδι, για την πίστη και την έλλειψή της.
Αρχίζει και τελειώνει με τον θάνατο. Αυτός ο κύκλος του θανάτου δεν είναι μόνο έννοια, είναι μια πραγματικότητα. Που τόσο την έχουμε απομακρύνει από τις ζωές μας. Ενώ είναι κάτι τόσο ανθρώπινο. Όλα είναι απώλεια. Από τη στιγμή που γεννιόμαστε όλα είναι μια εξάσκηση στο να μάθουμε να χάνουμε, τόπους και πρόσωπα που αγαπήσαμε και σπίτια που ζήσαμε και πράγματα που αγγίξαμε. Κι από την άλλη, δεν έχουμε καν την πολυτέλεια του χρόνου να πενθήσουμε για τα χαμένα μας.
Παλεύοντας να βρούμε τρόπο να διαχειριστούμε αυτή την απώλεια και έχουμε την ανάγκη να πιστεύουμε σε κάτι. Το κείμενο μας ωθεί να αναρωτηθούμε για το ζήτημα της πίστης. Σε τι πιστεύουμε; Και γιατί; Όμως άλλο η θρησκεία και άλλο η πίστη. Η πίστη χρειάζεται στον άνθρωπο για να του δίνει κίνητρο, κουράγιο. Είναι αντίσταση στην παραίτηση. Η θρησκεία είναι μια κατασκευή. Που δημιουργήθηκε από την ανάγκη του ανθρώπου να πιστεύει σε κάτι. Όμως δεν έμεινε εκεί. Ξέφυγε και μετατράπηκε σε δόγμα. Κι εκεί ξεκινάνε τα προβλήματα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Μερσώ επαναστατεί απέναντι στην κοινωνία επειδή επιλέγει να μη συμπεριφερθεί κατά τον τρόπο που ορίζει η κοινωνία και οι κανόνες της. Επιλέγει να μην ακολουθήσει την πεπατημένη. Πάει κόντρα όμως όχι από αντίδραση αλλά από ανάγκη. Όχι για να γίνει ήρωας, αλλά για να υπερασπιστεί την αλήθεια όπως αυτός την αντιλαμβάνεται. Κανείς όμως δεν θέλει να τον ακούσει και έτσι η σιωπή του γίνεται η πιο ηχηρή απάντηση απέναντι στην παρανοϊκότητα του κόσμου. Δεν απαιτεί καμία συμπόνια ούτε ζητάει συγχώρεση γιατί αντιλαμβάνεται τη ματαιότητα της ύπαρξης.
Μεταξύ των ανθρώπων υπάρχει μια αγεφύρωτη απόσταση. Όσο και να θες να κατανοήσεις, να αγαπήσεις, να χωρέσεις τον άλλον, πάντα θα υπάρχει ένα κενό. Όλοι ξένοι μεταξύ μας δεν είμαστε; Κι όμως, τόσο όμοιοι ταυτόχρονα. Γνώρισε ποτέ κανείς πραγματικά κανέναν; Μα αυτός είναι και ο λόγος που έχουμε τόσο ανάγκη τη συνάντηση. Γιατί όσο κι αν φαινομενικά βλέπουμε τον άλλον σαν ξένο κατά βάθος ο άλλος δεν είναι παρά μια άλλη εκδοχή μας. Μια σειρά επιλογών ελάχιστα ή πολύ διαφορετικών που μας έφερε εδώ που είμαστε τώρα.
Διαβάστε επίσης:
«Έχει φως η σκιά;», σε σκηνοθεσία Αλεξάνδρας Καζάζου στο θέατρο Θησείον