Ο πατέρας πεθαίνει, μια κληρονομιά, μια επιχείρηση που αναζητά ηγέτη, ο γιός κατασκοπεύει, η νύφη απατά, η Μάνα μηχανορραφεί, ο θείος κλέβει, η σύζυγος απατά. Μια δυναστεία που καταρρέει. Στο επίκεντρο του έργου η Αγία Οικογένεια σε σήψη. Το έργο ακροβατεί ανάμεσα στο δράμα και τη μαύρη κωμωδία. Ο Γκόρκι γράφει το 1910 την πρώτη εκδοχή της «Βάσσα Ζελεσνόβα», την ιστορία μιας σκληρής γυναίκας που, τώρα που πεθαίνει ο σύζυγός της, αναλαμβάνει τα ηνία της οικογένειας αλλά και της οικογενειακής τους επιχείρησης.
‘Όλες οι μάνες είναι αμαρτωλές” λέει η Βάσσα.
Οι ήρωες του Γκόρκι δεν έχουν χρόνο να φιλοσοφούν περί ζωής και τέχνης· πρέπει να εργάζονται, να λογομαχούν και να ενεργούν. Το έργο παρακολουθεί την αγροτική οικογένεια των Ζελεσνώφ που κατάφερε ν’ ανέλθει κοινωνικά αποκτώντας σταδιακά οικονομική δύναμη, αλλά τώρα καταρρέει επειδή αργοπεθαίνει ο Ζαχάρ, ο άνθρωπος που στάθηκε η κινητήριος δύναμη της οικογένειας. Έτσι η σύζυγός του, η Βάσσα, αναλαμβάνει τα ηνία της οικογενειακής επιχείρησης που καταρρέει , είναι πρόθυμη να θυσιάσει τα πάντα –ακόμη και τα ίδια της τα παιδιά– φτάνει να επέλθει η σωτηρία. Το έργο, τοποθετεί στο μικροσκόπιο την σκληρή αλλά γεμάτη χιούμορ και ευφυΐα Βάσσα – που αν και αγαπάει υπερβολικά τα παιδιά της- βλέπει πως εκείνα πρόδωσαν κάθε προσδοκία που έτρεφε μέσα της γι’ αυτά. Αντί να γίνουν άξιοι συνεχιστές της επιχείρησης αυτά παλεύουν να πάρουν το μερίδιό τους και ν’ αποχωρίσουν.
Στο έργο αυτό ο Γκόρκι ωσάν να είχε διαβάσει την «Αγία οικογένεια» του Μαρξ, με τα πρόσωπα και το μύθο του συνθέτει μια σαρκαστική μικρογραφία της «Αγίας οικογένειας», με αρχηγό τη μάνα, που για να κρατήσει τον πλούτο στα χέρια της, ανενδοίαστα, χωρίς φραγμό, είναι ικανή για τα πάντα, και με το κάθε ισχυρό μέλος της να «τρώει» το αδύναμο. ο θεσμός της οικογένειας έχει μπει στην τροχιά του ιστορικού και οι άνθρωποι, αβοήθητοι μέσα σε ένα εχθρικό περιβάλλον, και αφού δε βρήκαν (όσοι δε βρήκαν) με τι να αντικαταστήσουν το θεσμό της οικογένειας, βουλιάζουν στη μοναξιά και το συμφέρον τους, έχοντας μια διαστρεβλωμένη αίσθηση ικανοποίησης και αμαρτίας ακόμη και με τη δολοφονία των ανθρώπων δίπλα τους.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Σκηνοθετικό Σημείωμα
Η Οικογένεια στο σφυρί, όλα λεηλατούνται αφήνοντας πίσω ανυπολόγιστες ζημιές, σχέσεις. Δεσμοί αίματος στο βωμό του χρήματος, στην έλλειψη αγάπης, πατριαρχικές κοινωνίες που ευνουχίζουν τα μέλη χωρίς έλεος, αρσενικά που κλαψουρίζουν και ονειρεύονται πλούτη και αξιώσεις χωρίς καμία ”αιδώ”, γυναίκες που ανεξέλεγκτα δρουν για χάρη μιας ιδανικής και χωρίς κόπο ονειρεμένης ζωής. Οι ήρωες του έργου δεν αποσκοπούν στην αγάπη διότι δεν την έμαθαν, δεν θέλουν να εργαστούν διότι δεν μόχθησαν, περιφέρονται και αναζητούν την δική τους ταυτότητα σε ένα κόσμο χωρίς ηνία, υποταγμένοι και ανένταχτοι ταυτόχρονα ψάχνουν σανίδα σωτηρίας. Οι σκηνές του έργου ακροβατούν στον απόλυτο κυνισμό ,στη τρέλα, στο μελό, από το χυδαίο στην απόλυτη σιωπή και στην αγιότητα της ανθρώπινης ψυχής της λαβωμένης έπο την περιρρέουσα κοινωνική συνθήκη που την περιβάλλει κάθε φορά. (Ένκε Φεζολλάρι)
Συντελεστές
Μετάφραση: Αλέξανδρος Κοέν
Διασκευή -Σκηνοθεσία: Ένκε Φεζολλάρι
Δραματουργικοί Σύμβουλοι: Ναταλί Μηνιώτη ,Κάτια Σωτηρίου
Σκηνικός χώρος-κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης, Madamme Pelagie
Art direction : Μαριάνθη Γραμματικού
Βοηθός σκηνοθέτη: Φανή Παρλή
Φωτογραφίες-Trailer : Ελπίδα Μουμουλίδου
Επικοινωνία: Μαρία Κωνσταντοπούλου
Παίζουν:
Αθηνά Τσιλύρα
Χρήστος Μουστάκας
Μαρία Καρακίτσου
Βασίλης Τσιγκριστάρης
Νικόλας Φραγκιουδάκης
Λία Τσάνα
Ορνέλα Λούτη
Αντα Γιαννουκάκη
100 λεπτά με διάλειμμα