Η Ελένη Πριοβόλου είναι μια συγγραφέας που επιλέγει τη θεματολογία της με τη βαθιά συναίσθηση πως κάθε της βιβλίο μπορεί να γίνει η αφορμή για να αναπτύξει και να εκφράσει τις προσωπικές ιδέες και θέσεις για τη ζωή, να φέρει στην επιφάνεια την πολιτική διάσταση και την κοινωνική αποστολή της λογοτεχνίας. Στο νέο της βιβλίο επιλέγει να στήσει έναν μεγάλο αφηγηματικό κόσμο, επικεντρωμένο γύρω από τη ζωή του Χριστόδουλου Παμπλέκη ή Χριστόδουλου του Ακαρνάνος μεταφέροντας έτσι τον αναγνώστη στην εποχή της αυγής του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, όταν δηλαδή ανατρέπεται ο σκοταδισμός των θεοκρατικών αντιλήψεων και δοξασιών, για να αναφανεί η ανάγκη για τεκμηριωμένη γνώση, εστιασμένη στον ορθό λόγο και στην ανθρώπινη αξία σε ιδεολογικό, φιλολογικό, γλωσσικό και φιλοσοφικό επίπεδο. Από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου διαφαίνεται η συγγραφική πορεία της Πριοβόλου μέσα από διακεκριμένες πηγές, τις οποίες έχει ανασύρει από τη λήθη και έχει μελετήσει σοβαρά και αναφέρονται στη ζωή και στο έργο του Παμπλέκη, του λόγιου που γεννήθηκε το 1733 και πέθανε το 1793, ενστερνιζόμενος τις νέες, ριζοσπαστικές ιδέες του Διαφωτισμού και αναζητώντας να ενστερνιστεί ο νέος κόσμος την ανατολή μιας νέας αυγής.
Το έργο είναι χωρισμένο σε οκτώ μέρη, σε οκτώ «βιβλία». Κάθε ένα έχει ως προμετωπίδα ένα απόσπασμα από το Περί Θεοκρατίας, έργο με το οποίο ο Παμπλέκης αμύνθηκε απέναντι στη δυσφήμηση που του έκαναν, το οποίο είναι έμπλεο των πολιτικών και θρησκευτικών αντιλήψεών του Παμπλέκη κι ένα απόσπασμα από το έργο για τον «αντίχριστο Χριστόδουλο» που γράφτηκε κατηγορώντας τον για αθεΐα.
Η Πριοβόλου φιλοτεχνεί με αδρά χρώματα τον ήρωά της. Από τη δύσκολη παιδική ηλικία με την ευλογιά και την ορφάνια να έχουν σημαδέψει τη ζωή και τη μοίρα του θα βρει αντιστύλι στη μελέτη, θα κλειστεί στο ναρθηκοσχολείο ενός μοναστηριού, για να ανακαλύψει εκεί το θάμβος της γνώσης και να ανακαλύψει έτσι την προσωπική του οδό διαφυγής. Ο θάνατος του κλεφταρματωλού πατέρα του μπροστά στα εμβρόντητα μάτια του και η μεταφορά του στο σκλαβοπάζαρο είναι έντονες δραματικές στιγμές που αγγίζουν την ανθρώπινη τραγωδία και ταυτόχρονα συνιστούν το ισχυρό αφηγηματικό οικοδόμημα του έργου. Ωστόσο, αυτός ο δρόμος θα γίνει μονόδρομος στη ζωή του που θα τον οδηγήσει στο μονοπάτι της απεριόριστης επιθυμίας για ελευθερία, γνώση, ορθολογισμό. Οραματιζόμενος έναν καλύτερο κόσμο σε μια εποχή κατά την οποία όλα έχουν αρχίσει να μεταμορφώνονται ενώ η Ελλάδα υπομένει ακόμα τον οθωμανικό ζυγό, θα εκκινήσει μια πορεία, γεμάτη ανατροπές. Από το Ξηρόμερο έως τη Βενετία και από το Λιτόχωρο ως τη Βιέννη και τους ενδιάμεσους σταθμούς ο Χριστόδουλος αναζητά να κατανοήσει και να αμφισβητήσει το κατεστημένο των θεοκρατικών αναχρονισμών και αναζητά τους τρόπους που το νέο φως θα καταυγάσει το μέλλον. Η σύγκρουση με το θεοκρατικό κατεστημένο θα επέλθει και είναι αναπόφευκτη. Η εκκλησία τον διώκει και τον αφορίζει εκείνος, όμως, αντιτασσόμενος στη μονοδιάστατη λογική τους θα αναδειχθεί σε κορυφαία μορφή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και θα εμπνεύσει μαθητές του προς την αναζήτηση νέων φιλοσοφικών πεποιθήσεων για την ατομική και συλλογική απολύτρωση.
Η Πριοβόλου ανασυστήνει με τον καλύτερο τρόπο μια ολόκληρη εποχή δίνοντας την ευκαιρία στον αναγνώστη της να εισχωρήσει σε αυτήν, να γνωρίσει τη ζωή στην Ελλάδα της Οθωμανοκρατίας και στην Ευρώπη της ίδιας εποχής, τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν, τον συντηρητισμό και τις νοοτροπίες που καθόριζαν τη ζωή των ανθρώπων. Επιλέγοντας να χρησιμοποιήσει τη μορφή των απομνημονευμάτων δίνει μια αμεσότητα στην αφήγησή της. Ο αναγνώστης παρακολουθεί τα γεγονότα με εξαιρετικό ενδιαφέρον, γεγονός που εντείνεται από τη χρήση των γλωσσικών οριζόντων της Πριοβόλου αλλά και τον σεβασμό που δείχνει η συγγραφέας τόσο στην ιστορική μορφή που αναδεικνύει στο έργο της όσο και στον μεγάλο αφηγηματικό κόσμο που δημιουργεί.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ένα μυθιστόρημα για την ελευθερία της γνώσης την εποχή που οι κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές άρχιζαν να σφυρηλατούν έναν νέο κόσμο.
Διαβάστε επίσης:
Ελένη Πριοβόλου – Βαθύ το σκοτάδι πριν την αυγή: Ένα βιβλίο μυθιστορηματικής αυτοβιογραφίας
