Ιστορικό Αρχείο Μουσείο Ύδρας

Μεγάλο αριθμό επισκεπτών Ελλήνων και ξένων δέχεται καθημερινά το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας (IAMY), στο οποίο εκτίθενται σπουδαία έργα ζωγραφικής του 19ου αιώνα και πλήθος αντικειμένων- κειμηλίων από τον Αγώνα του 1821, υδραίικες φορεσιές της εποχής, χάρτες, όργανα ναυσιπλοΐας, κανόνια, ξυλόγλυπτα ακρόπρωρα και ακροστόλια πλοίων, κατασκευαστικά ομοιώματα και λιθογραφίες πλοίων του Αγώνα κλπ. Στο εκθεσιακό χώρο του ΙΑΜΥ εκτίθενται επίσης αντιπροσωπευτικά δείγματα ιστορικών εγγράφων του 18ου-19ου αιώνα από τα 18.000 περίπου πρωτογενή αρχειακά τεκμήρια που ανήκουν στη συλλογή του καθώς και ένα εντυπωσιακό φωτογραφικό αρχείο του νησιού με τη μεγάλη ναυτική παράδοση και ιστορία, που συγκινεί τούς επισκέπτες και σήμερα.

Το Ιστορικό Αρχείο Μουσείο Ύδρας ιδρύθηκε στα 1918 και στεγάστηκε σε κτίριο που οικοδομήθηκε με δαπάνη του Υδραίου εφοπλιστή και ευεργέτη Γκίκα Ν. Κουλούρα. Ο Αντώνιος Δ. Λιγνός, γιατρός και Δήμαρχος Ύδρας, ανέλαβε με ακαταπόνητο ζήλο το έργο της ταξινόμησης και μεταγραφής των τεκμηρίων του Αρχείου της Κοινότητας Ύδρας (1798 – 1865), που είχε ο ίδιος ανακαλύψει σε κελί του Ιερού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, θέτοντας συγχρόνως και τις βάσεις για τη δημιουργία Μουσείου και Βιβλιοθήκης στο νησί. Το 1952 ο Γκίκας Κουλούρας δώρισε το κτίριο στο Κράτος. Έκτοτε το Ι.Α.Μ.Υ. λειτουργεί ως Δημόσια Υπηρεσία που υπάγεται διοικητικά στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και εποπτεύεται επιστημονικά από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Στα 1972, για κατασκευαστικούς λόγους, κατεδαφίστηκε το αρχικό κτίριο του Ι.Α.Μ.Υ. και στη θέση του οικοδομήθηκε το σημερινό, με την άοκνη φροντίδα του Σεβ. Μητροπολίτου τ. Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης κ.κ. Ιεροθέου. Στους επιβλητικούς του χώρους στεγάζει την πλήρως αναδιοργανωμένη Αρχειακή – Μουσειακή Υπηρεσία και τη Βιβλιοθήκη. Το νέο κτίριο εγκαινιάστηκε επίσημα τον Ιούλιο του 1996 και από τότε λειτουργεί σε καθημερινή βάση για τους ιστορικούς ερευνητές και το κοινό των πολυπληθών επισκεπτών του νησιού.