Βιβλίο: Άπαντα τα Πεζά – Χ. Λ. Μπόρχες

Η επανέκδοση του έργου του μεγάλου αυτού συγγραφέα από τις εκδόσεις Πατάκη είναι από μόνη της ένα εκδοτικό γεγονός. Όταν μάλιστα πρόκειται για τη γνωστή και εξαιρετική μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη τότε αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς ο λόγος του Μπόρχες επιστρέφει με έναν εκπληκτικό συνδυασμό στην εκδοτική πραγματικότητα για να παραδοθεί και στις νεότερες γενιές.

Αν και δεν τιμήθηκε ποτέ με το βραβείο Νόμπελ ο Μπόρχες θεωρείται ένας από τους µεγαλύτερους συγγραφείς του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες το 1899 και πέθανε στη Γενεύη το 1986. Έζησε τυφλός τα περισσότερα χρόνια της ζωής του, γεγονός όπως έλεγε ο ίδιος που τον οδήγησε να ασχοληθεί ξανά με την Ποίηση με την οποία άλλωστε είχε αρχίσει να περιδιαβαίνει τους λογοτεχνικούς δρόμους. Από τις εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορεί κι ένας ακόμη τόμος με τα άπαντα του ποιητικού έργου του Μπόρχες  στη σπουδαία μετάφραση του Καλοκύρη.

Ο Μπόρχες ταξίδεψε και διάβασε πολύ. Παντρεύτηκε δύο φορές και υπήρξε διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Μπουένος Άιρες. Έγραψε ποιήματα, πεζά, διηγήματα και παραβολές, δοκίμια, σενάρια για τον κινηματογράφο. Δίδαξε και έδωσε διαλέξεις σε πανεπιστήμια της Αργεντινής και των ΗΠΑ. Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου.

Το πολυπρισματικό του έργο εκτείνεται με δαιδαλικό τρόπο και θεματολογικά καταπιάνεται με μείζονα θέματα, όπως η ζωή, ο θάνατος και οι αντανακλάσεις τους, η λήθη, η μνήμη, απαραίτητα ο χρόνος, ο φυσικός κόσμος, η ανθρώπινη ύπαρξη, το μυστήριο που περιβάλλει τον άνθρωπο, καθρέπτες και κάτοπτρα, αντικατοπτρισμοί, προσωπεία, σκιές, πρόσωπα  και οι  αέναες μεταμορφώσεις τους, η διεισδυτική θεώρηση του σύμπαντος μέσα στο ελάχιστο, και η ονειρική διάσταση της ζωής του ανθρώπου, θέματα  που εκτείνονται σε ένα μεγάλο αριθμό ιστοριών και συνοψίζουν τη σκέψη του μεγάλου αυτού δημιουργού σε ένα έργο πολυδιάστατο. Και μόνο η χαρτογράφηση αυτού του ηχηρού κόσμου αποτελεί ένα τολμηρό εγχείρημα, προϋποθέτοντας  μια εκ νέου ανάγνωση του κόσμου.

Η εισαγωγή του αναγνώστη στον συγγραφικό κόσμο του Μπόρχες μοιάζει χωρίς αμφιβολία με ένα ταξίδι σε έναν ιδιότυπο, μαγικό κόσμο, ένα «θαυμαστό λαβύρινθο», άπαξ και μπει κανείς μέσα δύσκολα μπορεί να ξεφύγει. Κάθε αναγνωστική προσέγγιση αυτού του λογοτεχνικού έργου απαιτεί από τον αναγνώστη του μια καταβύθιση στην σκοτεινιά ενός βυθού μέσα στον οποίο θα του αποκαλυφθεί η αφηγηματική μαγεία αλλά και το φως μιας ολόκληρης ζωής, η ολότητα ενός σπουδαίου κόσμου που υπάρχει παράλληλα με τον πραγματικό, η κίνηση και η σχέση των πραγμάτων μέσα σ’ αυτόν, οι λαβυρινθώδεις αντανακλάσεις της πραγματικότητας που καλείται να εισχωρήσει βαθιά μέσα της για να την ανακαλύψει και να αποζημιωθεί όταν δει μέσα της το φως μιας άηχης και αθέατης, ωστόσο εκρηκτικής αποκάλυψης.

Ο πρώτος τόμος των «Πεζών» περιλαμβάνει τις συλλογές «Παγκόσμια ιστορία της ατιμίας», «Μυθοπλασίες» και «Αλεφ» και συνοδεύεται από εγκυκλοπαιδικό λεξικό, γλωσσάριο όρων και ευρετήρια ελληνικών και ξένων ονομάτων και έργων. Ο δεύτερος, με τις εξαιρετικές σημειώσεις του Αχιλλέα Κυριακίδη, συγκεντρώνει τα αφηγήματα της «Αναφοράς του Μπρόουντι», του «Βιβλίου από άμμο» και της «Μνήμης του Σαίξπηρ», μια επιλογή μικρών πεζών, ονείρων και παραβολών από συλλογές δημοσιευμένες μεταξύ 1960-1985, καθώς και σημειώματα για τον ίδιο τον συγγραφέα που, όπως λέει ο Αχιλλέας Κυριακίδης είναι ένας δημιουργός «της λογοτεχνίας που φιλοσοφεί και όχι, ασφαλώς, της φιλοσοφίας που λογοτεχνίζει». Και στους δύο τόμους βρίσκει κανείς Λεξικό Κυρίων Ονομάτων, Τοπωνυμίων και Τίτλων Έργων και Γλωσσάριο. Ιδιαίτερης σημασίας είναι ο Πρόλογος του Μεταφραστή που υπάρχει στον πρώτο τόμο και το Μικρό Βιβλιογραφικό Σημείωμα του δεύτερου τόμου, ένα Εργοβιογραφικό Σημείωμα και ένα σημαντικό Ευρετήριο που χρησιμοποιείται και για τους δύο τόμους.

Στο σύνολό τους όμως και οι δύο αυτοί τόμοι αποτελούν μια  σπουδαία και διαχρονική παρακαταθήκη ιδεών, ένα κορυφαίο σύμπλεγμα λογοτεχνικής αισθητικής που παραμένει ένα διαχρονικά σημαντικό εκδοτικό επίτευγμα. Παράλληλα σηματοδοτεί και ένα έργο ζωής για τον Αχιλλέα Κυριακίδη, ο οποίος έχει πει: «Όταν διαβάζεις, μεταφράζεις, εκδίδεις τα Άπαντα του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, αυτού του μείζονος και, ασφαλώς, πιο οικουμενικού συγγραφέα του 20ού αιώνα, δεν επικοινωνείς απλώς µε ένα έργο ζωής, αλλά µε ένα έργο-ζωή».

Το βιβλίο Άπαντα τα πεζά του Χ. Λ. Μπόρχες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Διαβάστε πληροφορίες για τα βιβλία, εδώ.