Είναι γνωστό πια πως οι μείζονες κεντροευρωπαίοι συγγραφείς εμφορούνται από ένα μητροπολιτικό ιδίωμα το οποίο εκφράζει την μοίρα της ίδιας της Ευρώπης. Λαοί πολύπαθοι από τα καπρίτσια της Ιστορίας δεν θα μπορούσαν παρά να αναδείξουν διχασμένους αφηγητές που επιχειρούν με διαρκή γεωγραφική διακειμενικότητα να γεφυρώσουν το χάσμα Δύσης και Ανατολής, Βορρά και Νότου. Κατασκευάζοντας εκτενείς μυθιστορηματικές πλατφόρμες επιτρέπουν στους ήρωες να περιηγούνται στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις, πόλεις-μνήμες, όπου το παρελθόν αποτελεί συλλογική υπόθεση.
Από τον Δημήτρη Στεφανάκη
Ο Άνταλ Σερμπ, αυτός ο μεγαλοφυής Ούγγρος μυθιστοριογράφος, δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Στο κορυφαίο του έργο «Ταξιδιώτης και Φεγγαρόφωτο» επινοεί ως αφηγηματικό του πρόσχημα το ταξίδι του μέλιτος προκειμένου να καταστήσει όχημά του την ίδια τη γεωγραφία. Η μεταπήδηση των ηρώων από τόπο σε τόπο στο δαντικό κολαστήριο της Ευρώπης της δεκαετίας του τριάντα γίνεται τρόπος με τον οποίο ο Σερμπ στοχάζεται πάνω στα μείζονα ανθρώπινα ζητήματα –τη ζωή που ποθεί τον θάνατο, τον άντρα που επιθυμεί τη γυναίκα, την ωριμότητα που νοσταλγεί τη νεότητα. Ο αιθεροβάμων Μίχαγι και η παρορμητική Έρζι συνθέτουν το αρχικό ζευγάρι που γρήγορα αποχωρίζεται σχεδόν θρυμματίζεται σε ετερόκλιτα κομμάτια. Ασυνήθιστοι χαρακτήρες που θα έλεγε κανείς πως γεννιούνται από τον ψυχισμό των πρωταγωνιστών, εξωπραγματικές αντανακλάσεις της ίδιας της ζωής, γίνονται ο απατεώνας Γιάνος, ο αυτόχειρος Τάμας, η μοιραία Εύα, ο ποιητής Έρβιν που ασκητεύει. Ο ριψοκίνδυνος Μίχαγι φλερτάρει με την ιδέα του θανάτου και ακολουθεί παντού τη μάγισσα Εύα ωσάν το ερωτικό του πεπρωμένο. Η Έρζι εγκαταλελειμμένη παλινωδεί ανάμεσα στην προοπτική να ζήσει τη ζωή της αλλάζοντας εραστές σαν τα πουκάμισα και σε αυτό το κάτι «που χρειάζεται μια γυναίκα για να τη συγκρατήσει». Το δράμα δεν θα λυθεί σε κανένα από τους προορισμούς που επιλέγουν οι ήρωες. Κι αν μένει κάτι στο τέλος είναι η ευχάριστη επωδός που διαβάζουμε στη σελ. 287 « Ο έρωτας διαφυλάσσει μέχρι τέλους τη στιγμή που γεννήθηκε κι αυτή που αγαπιέται δεν γερνάει ποτέ…» Αν την παραλλάξουμε θα μπορούσαμε να πούμε ότι η μεγάλη λογοτεχνία διαφυλάσσει μέχρι τέλους το δημιούργημά της και αυτό δεν γερνάει ποτέ. Αυτό ισχύει απόλυτα για το μυθιστόρημα του Άνταλ Σερμπ. Απολαύστε το σε μια εξαιρετική μετάφραση από την Μανουέλα Μπέρκι.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το Βιβλίο του Άνταλ Σερμπ, με τίτλο Ταξιδιώτης και Φεγγαρόφωτο, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΧΙΛΩΝ.