Ένας απλός και ορμητικός αφηγητής του πόνου του ή ένας ένθερμος και ακούραστος ψυχολόγος του εαυτού του; Το ερώτημα αυτό πλανάται πάνω από αυτή την απόπειρα εξωτερίκευσης και ομολογίας της τρέλας που έπνιγε όπως ένα σχοινί τον κρεμασμένο, τον Γκάρσιν.
Γιατί όλη του η ζωή ήταν ένα συνεχές κυνήγι του εαυτού του και η θλίψη ήταν αυτή που κατατρόπωνε και κατέτρεχε τη ζωή του και την συνείδησή του. Είναι φορές που η ανάγκη να φωνάξεις τα πάθη σου και τις ανησυχίες που σε αφήνουν ξάγρυπνο είναι τόσο ισχυρή που η αποτύπωση των σκέψεων σε μία κόλλα χαρτί και η μεταμόρφωσή τους σε λέξεις είναι ένα καταφύγιο και μία διέξοδος. Μία θεραπεία που μπορεί να λειτουργήσει κατασταλτικά μιας και η πρόληψη είναι ένα τρένο που χάθηκε πρόωρα χωρίς να το αντιληφθείς.
Ο Γκάρσιν, αυτός ο βασανισμένος και τρομαγμένος από τα ίδια του τα βιώματα ιππότης, σφράγισε με την προσωπικότητα του και την γραφή του την ευλογημένη λογοτεχνική γενιά του 1870 και είναι αυτός – άγνωστο σε πολλούς – που προανήγγειλε και ανακοίνωσε τον ερχομό του Άντον Τσέχωφ. Ο Γκάρσιν μας μυεί στον δικό του κόσμο, σε έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος που περιγράφει στο σύντομο αυτό διήγημα, υποφέρει έτσι όπως ακριβώς υπέφερε ο ίδιος ο Χριστός πάνω στο σταυρό. Τέτοιο Γολγοθά, τέτοια ανηφόρα καλείται να ανέβει μήπως και κατά τύχη δει ένα κεράκι αναμμένο που θα φωτίσει την πελεκημένη του ψυχή. Μία ψυχή που μέσα στην αρρώστια και στον φιλάσθενο ψυχισμό του αναζητά στηρίγματα, δρόμους εναλλακτικούς για να κατευνάσει την πάλη με το εγώ του. Το “κόκκινο λουλούδι” είναι ένα συγκοινωνούν δοχείο με τον “Θάλαμο 6” του Τσέχωφ και από αυτό το διήγημα ο Τσέχωφ αντλεί και εμπνέεται το κείμενό του. Απόδειξη αναμφισβήτητη και τρανή πως τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται και επιχειρούν έναν ανοιχτό διάλογο που δεν έχει όρια και δεν χωράει αναβολή.
Ο πρωταγωνιστής του Γκάρσιν είναι ένα ανδρείκελο σε αποσύνθεση, ένας είδωλο μέσα από το οποίο βλέπει την δική του κατάσταση, είναι ένα φύλλο που κινείται ανάμεσα στην φθορά και την αφθαρσία, το στέρεο και το ασταθές, είναι ο ίδιος ο συγγραφέας που μέσα από το σπαρακτικό αυτό διήγημα παραληρεί για να σωθεί από τις παλινδρομήσεις της ανισορροπίας που τον διακατέχει. Φοβάται για την ζωή του αλλά πιο πολύ φοβάται για τις ζωές των άλλων, τρομάζει μπροστά στην ιδέα της παρουσίας των γύρω του, είναι ένα φάντασμα που εκλιπαρεί για σωτηρία που κανένας δεν μπορεί να του την προσφέρει. Μοναδική του σανίδα σωτηρίας η εξόντωση του κόκκινου λουλουδιού, του κινδύνου που διαφαίνεται στον ορίζοντα και που μόνο αυτός γνωρίζει τις συνέπειες ύπαρξής του. Ευχή και κατάρα του να καταφέρει να το εξαφανίσει για να πάρει μαζί του και να σηκώσει στους ώμους του κάθε αμαρτία που καταστρέφει. Το κόκκινο του αίματος; Η παπαρούνα της διαφθοράς και της σήψης; Τελικά ποιο είναι αυτό το άνθος που είναι έτοιμο να μολύνει τα πάντα και αυτός σαν από μηχανής θεός ήρθε να απομακρύνει; Νίκη του είναι να αντιμετωπίσει το θηρίο και να κυριεύσει το κακό, να εξαλείψει όποια πιθανότητα το λουλούδι αυτό να σπείρει τον θάνατο και ας θυσιαστεί ο ίδιος. Μόνο αυτός είναι ικανός να οδηγήσει στην λύτρωση, για αυτό και η αποστολή την οποία από μόνος του έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας έχει χαραγμένο το όνομά του και ζητάει με σθένος και ζήλο να μείνει μακριά ο οποιοσδήποτε άλλος. Μοιάζει να είναι εντεταλμένος Μωυσής σε ένα όρος Σινά γιατί μέσα του η τρέλα του γεννά άγιες ψευδαισθήσεις που για τους άλλους είναι ακατανόητες βουτιές στην παραφροσύνη. Βυθισμένος στα οράματά του και τις ενέργειες του μυαλού του θα κομίσει την ελπίδα όπως αυτός την αντιλαμβάνεται μακριά από δειλίες που μπορεί να στοιχίσουν το μέλλον.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Γκάρσιν με διαύγεια πνεύματος που μοιάζει να αναζωογονείται από την μάχη με το είναι του και τον μπλεγμένο στα δίχτυα νου του, κινείται στα όρια μίας φύσης που μυρίζει παραφύση. Η φράση του Νταλί: “Η διαφορά μου με έναν τρελό είναι ότι εγώ δεν είμαι καθόλου τρελός” κουμπώνει σαν το γάντι που ψάχνει το ιδανικό χέρι και εδώ ιχνηλατεί τα μονοπάτια της ψυχής του, το πρόσωπό του έχει πολλά εκμαγεία και ένα από αυτά είναι αυτό που δραματικά μας παρουσιάζει εδώ. Ένα κύκνειο άσμα ενός ήρωα που χάθηκε στα τριάντα τρία του χρόνια πελαγωμένος σε μία θάλασσα φουρτουνιασμένη που χρεώθηκε να ζήσει και να επιζήσει. Τα κύματα που άφησε πίσω του είναι αυτά που εμείς απολαμβάνουμε καθώς βρεχόμαστε από την αλμύρα που μας άφησε κληρονομιά.
“Ο ασθενής ένιωσε ότι από το λουλούδι, μακριά, το κακό χύνεται ρυάκια όμοια με φίδια”
Το βιβλίο του Β.Μ. Γκάρσιν, Το κόκκινο λουλούδι, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις. Διαβάστε πληροφορίες για το βιβλίο, εδώ.