Η ανασκαφή αξιόλογων και διδακτικών αστυνομικών μυθιστορημάτων απαιτεί πάνω από όλα αισθητική – αυτό το θεωρώ απαραίτητο για κάθε τι που συμβαίνει στην λογοτεχνία – κριτική ματιά και λογοτεχνικό περισκόπιο, κριτήρια απαραίτητα για μία επένδυση χρονική και χρηματική σε ένα είδος που είναι σε ανάκαμψη.
Αυτό το μυθιστόρημα που ανήκει σε μία σχολή με καταδύσεις στο σήμερα, στην κοινωνία και τα προβλήματά της, είναι εύληπτο, επίκαιρο και εύστροφο γιατί αγγίζει ακριβώς ό,τι ο νοήμων και ανήσυχος άνθρωπος χρειάζεται, την πολιτική και την ιστορική διάσταση. Δεν φλυαρεί, δεν αναλώνεται σε εύκολα τεχνάσματα περιορισμένης ημερομηνίας λήξης και κυρίως σέβεται τον αναγνώστη προσφέροντάς του πληροφορίες για καίρια ερωτήματα, θέσεις και ζητήματα που απασχολούν τις ιδιαίτερα πολυπολιτισμικές κοινωνίες του σήμερα και βέβαια του αύριο.
Ο συγγραφέας, χάρη στην δουλειά του μεταφραστή, μπορεί και μας αφυπνίζει από την πολυτέλεια και την άνεση του καναπέ δημιουργώντας μας απορίες, σκέψεις και αγωνίες για μία Ευρώπη που συνεχώς μεταλλάσσεται και ψάχνει τα δημοκρατικά της πατήματα. Γιατί η Μέση Ανατολή, αυτή η πυριτιδαποθήκη του σύγχρονου κόσμου, αιματοκυλίζεται χωρίς σταματημό στο όνομα μίας αδυναμίας συνύπαρξης μεταξύ Ισραηλινών και Αράβων προκαλώντας κύματα πανικού και στην ευρωπαϊκή ήπειρο που δέχεται στα σπλάχνα της φυγάδες και υπηκόους από τις χώρες αυτές μεταφέρεται όλος ο πυρετός αυτός με καταστροφικές συνέπειες. Ποιος όμως ο λόγος η Γαλλία, μιας και η εικόνα αυτής σκιαγραφείται εδώ, να αναγκάζεται να συμπάσχει έντονα και να κοχλάζει ακατάπαυστα υπό τον φόβο ενός άνευ προηγουμένου νέου μακελειού στο όνομα μίας προπαγάνδας και ενός πολέμου που ουσιαστικά και εμμέσως πλην σαφώς δεν την αφορά;
Όλα αυτά τα επεξηγηματικά αναγκαία και επιβεβλημένα, μιας και όλη η υπόθεση εκτυλίσσεται σε ένα διαμέρισμα του Παρισιού, το 18ο, εκεί όπου βράζει ο τόπος από την ανταλλαγή ύβρεων και αλληλοκατηγοριών μεταξύ των μεταναστών κατοίκων της. Να σημειώσουμε πως το κέντρο του Παρισιού χωρίζεται σε 20 διαμερίσματα, τα περισσότερα σημεία αναφοράς για τον εκάστοτε επισκέπτη, άλλα πάλι όμως όπως το 18ο παραμένουν απαγορευμένες περιοχές, γκέτο αντιδραστικών στοιχείων και άνδρα τρομοκρατίας. Εκεί ο αστυνόμος Κερζενεάν, προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει πρόσωπα και πράγματα και να πλησιάσει όσο πιο κοντά γίνεται τον γρίφο που τον βασανίζει. Ένας αέναος καυγάς μεταξύ των δύο παροικιών Εβραίων και Μουσουλμάνων έχει οδηγήσει την ειρήνη σε μία κατάσταση ηφαιστειώδη και το Παρίσι έρμαιο των αντιδικιών. Γιατί όπως αναφέρει και ο συγγραφέας: “Το τείχος του μίσους κτίζεται με τις πέτρες της προσβολής”. Ποιοι κρύβονται πίσω από την επίθεση στον νεαρό μουσουλμάνο Ταρίκ και ποια είναι η αιτία που ο Νταβίντ Λεβί εξαφανίζεται ακριβώς την ίδια περίοδο που ο Ταρίκ νοσηλεύεται στο νοσοκομείο; Στο παιχνίδι αυτό εμπλέκονται και οι υπόλοιπες μειονότητες όπως Αφρικανοί και Κινέζοι διαμορφώνοντας στην πόλη του φωτός έναν μανδύα φοβίας, ανασφάλειας και μόνιμης εστίας διαφθοράς οι λεκέδες της οποίας θα αργήσουν να καθαριστούν. Μέσα σε όλον αυτό τον οχετό και την ασυδοσία, ο αστυνόμος καλείται να επιδείξει σύνεση και διπλωματικές ικανότητες έτσι ώστε να φτάσει νωρίτερα στην εξιχνίαση των κατά μόνας υπόγειων διαβουλεύσεων των δύο πλευρών και να τιμήσει την γαλλική αστυνομία με την αποκάλυψη του απαγωγέα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο συγγραφέας στήνει ένα κινηματογραφικό σκηνικό που σε πρώτο πλάνο έχει την πάλη και την μάχη στους κόλπους της ίδιας της αστυνομίας που πρώτη οφείλει να επισπεύσει την αυτοκάθαρσή της για να δώσει ύστερα το παράδειγμα και τα φώτα της στην κοινωνία που την περιμένει στο απόσπασμα λόγω μίας παλαιότερης αποτυχημένης απόπειρας διαλεύκανσης και εντοπισμού των υπόπτων. Είναι η έσχατη ευκαιρία για μία αστυνομία που έχει στιγματιστεί από διεφθαρμένους αξιωματούχους και από μία ανικανότητα αντιμετώπισης παρόμοιων υποθέσεων. Ποια άραγε θα είναι η εξέλιξη και τι θα επιφέρει σαν αποτέλεσμα ο αστυνόμος που αναλαμβάνει τα ηνία της υπόθεσης αυτής? Παράλληλα, ο αστυνόμος, ως γνήσιος άντρας, μπλέκεται στα δίχτυα μίας νεαρής φιλολόγου ο ρόλος της οποίας παραμένει μυστήριο τρένο που πηγαινοέρχεται στις ράγες της σαγήνης που νιώθει για εκείνη. Αδυνατεί να την ψυχολογήσει λόγω της έλξης που του προκαλεί αλλά με την βοήθεια των συνεργατών του προσπαθεί να συλλέξει πληροφορίες για την ταυτότητά της. Και σημειώνει: “Γιατί δεν φτάνει ο έρωτας μόνο, αυτό που μετράει είναι οι αποδείξεις του έρωτα”.
Ο συγγραφέας πλάθει ένα σύνολο από υπόγειους διαδρόμους τους οποίους σιγά σιγά και όσο αφηγείται συνδέει ευρηματικά για να συνδράμει στην λύση του αινίγματος που μοιάζει τελματωμένη. Σε αυτό ο πρωταγωνιστής του είναι συμπαραστάτης του και συνήγορός του μιας και έχει την ανθρώπινη διάσταση ενός καθημερινού αστυνόμου που δεν είναι ξένος στην κοινωνία. Όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς να γίνεται γραφικός, προβλέψιμος ή επιτηδευμένα περίπλοκος απλά για να γίνει. Ο αναγνώστης δεν πνίγεται από μία ανούσια βιαιότητα και έναν καταιγισμό άσκοπων λεπτομερειών που συνήθως ανακαλύπτει σε κορυφαία(;) κατά τα άλλα αστυνομικά μυθιστορήματα, εδώ υπάρχει ένα πάθημα που θέλει να γίνει μάθημα και μία έμμεση ανοιχτή επιστολή για παύση εχθροπραξιών που καθιστούν την ειρήνη ένα αιματοβαμμένο περιστέρι που όλο και τρεκλίζει.
“Αν τα φύλλα των ονείρων μας πρέπει να αγγίζουν τον παράδεισο, καλύτερα οι ρίζες των πράξεών μας να φτάνουν ως την κόλαση”
Το βιβλίο του Gilles Martin-Chauffier, Το Παρίσι εν καιρώ ειρήνης κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.