Για την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου, το CultureNow προτείνει 4 εικαστικές εκθέσεις για βόλτα στην πόλη.
Οι εικαστικές εκθέσεις που προτείνουμε για βόλτα στην πόλη
Maja Djordjevic – Θέατρο της Μνήμης: Έκθεση στην γκαλερί Δύο Χωριά
8 ζωγραφικά έργα και 6 έργα βίντεο της καλλιτέχνιδας από τη Σερβία θα βρίσκονται στην γκαλερί στην Ακρόπολη, μεταξύ 04 Φεβρουαρίου και 14 Μαρτίου 2023. Με την ευκαιρία της έκθεσης, δημοσιεύεται κατάλογος που περιλαμβάνει πλούσια φωτογραφικό υλικό, καθώς και συνοδευτικό κείμενο της Ana Ereš.
Σύμφωνα με την τελευταία, στις πρόσφατες δημιουργίες της η Maja Djordjevic εξερευνά την έννοια της ευθραυστότητας, εκθέτοντας τις γυμνές φιγούρες της, επίμονους πρωταγωνιστές των ζωγραφικών της επινοήσεων, στη σκηνογραφία μιας φαντασιακής εικόνας που αναπτύσσεται σε σχέση με την ιδέα του θεάτρου της μνήμης. Ο Ιταλός φιλόσοφος Giulio Camillo σχεδίασε το έργο «Θέατρο της Μνήμης» τον 16ο αιώνα, ως ένα ιδεώδες αρχιτεκτόνημα που θα χωροθετούσε την ανθρώπινη γνώση όλου του κόσμου. Ο σχεδιασμός του αναπαράγει τη δομή του αρχαίου θεάτρου, αντιστρέφοντας όμως τη σχέση μεταξύ σκηνής και κοινού καθώς τοποθετεί τον θεατή επί σκηνής, εκτεθειμένο στη μνήμη της ανθρώπινης γνώσης που είναι τακτοποιημένη στο κατασκεύασμα του αμφιθεάτρου. Με εφαλτήριο αυτήν τη μετατόπιση στη σχέση έκθεσης μεταξύ υποκειμένου και αντικειμενοποιημένης μνήμης, η Maja Djordjevic τοποθετεί τις μορφές-alter ego της σε θεατρικές καταστάσεις όπου λειτουργούν τόσο ως ευάλωτα υποκείμενα όσο και ως αντικείμενα των ανακλήσεων στην προσωπική μνήμη της καλλιτέχνιδας.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Οι ζωγραφικές διαδικασίες της Maja Djordjevic συνδέονται με τις τεχνικές της δημιουργίας ψηφιακών εικόνων με ένα απλό λογισμικό σχεδίασης το οποίο ήταν εξαιρετικά δημοφιλές στα παιδιά κατά τη δεκαετία του 1990 και με το οποίο έπαιζε συχνά και η ίδια η καλλιτέχνιδα μεγαλώνοντας. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι οι πρώτες, διαπλαστικές εμπειρίες της στη ζωγραφική πηγάζουν από τα σκαριφήματα και τα σκίτσα που δημιουργούσε στο MS Paint ως μιας μορφής εικονογραφικό ημερολόγιο που κρατούσε ως μικρό κορίτσι, διατηρώντας ζωντανές τις ιδιωτικές αναμνήσεις της με τη μορφή αρχείων jpeg ή tiff. Η αμεσότητα της μεταφοράς πραγματικών καθημερινών βιωμάτων σε εφήμερες ψηφιακές εικόνες αποτέλεσε τη βάση μιας ιδιαίτερης αυτοβιογραφίας, η οποία επιτελείται μέσα από τους χαρακτήρες-σκαριφήματα των μικρών κοριτσιών και αγοριών που εμφανίζονται ως πρωταγωνιστές και αφηγητές στους πίνακες ζωγραφικής της. Ως εκ τούτου, το Θέατρο της Μνήμης που δημιουργεί μέσα στον εκθεσιακό χώρο δεν φαντάζει μόνο ως σκηνικό έκθεσης της ευθραυστότητας με όρους σύγχρονων σωματικών βιωμάτων, παραμορφωμένων και αποσυντεθειμένων μέσω τεχνολογικών διαμεσολαβήσεων, αλλά και ως ένα είδος δραματουργικής αντιπαράθεσης με προσωπικές μνήμες, φόβους και ελπίδες.
Καθώς η καλλιτέχνης επιμένει να ζωγραφίζει καμβάδες καμουφλαρισμένους με ράστερ γραφικών υπολογιστή και τοποθετημένους ως αντικείμενα στον εκθεσιακό χώρο, προκύπτει ένα παράδοξο μεταξύ της ψηφιακής και της υλικής εικόνας, το οποίο αμφισβητεί εκ νέου την έννοια της συγκεκριμενότητας του μέσου της ζωγραφικής. Φαντάζει ως αμφίσημος σχολιασμός της ζωγράφου σχετικά με το σύγχρονο κόσμο μας της ανεξέλεγκτης, ατελείωτης και συχνά χαοτικής κυκλοφορίας ψηφιακών εικόνων, όπου όλα έχουν ήδη ιδωθεί και υπάρχουν σε μια αιώνια κύλιση της οθόνης: αν η ζωγραφική δεν μπορεί να το νικήσει αυτό, τότε θα πρέπει να συμπαραταχθεί με αυτό. Σε έναν τέτοιο κόσμο-των-εικόνων, η ζωγραφική εκτίθεται στην πρόκληση να απορροφήσει και να οικειοποιηθεί το μηχανισμό αντίπαλων τρόπων παραγωγής εικόνας προκειμένου να διατηρήσει τη ζωτικότητά της. Η Maja Djordjevic βρίσκει στην ευθραυστότητα την αντίσταση της ζωγραφικής προς αποκατάσταση του επίκαιρου της πρακτικής της. Ή, όπως κραυγάζουν τα δύο σώματα δεμένα με ταινία στο κρεβάτι που επιπλέει στη θάλασσα στον πίνακά της: Fragile together, always and forever! Εύθραυστοι μαζί, πάντα και για πάντα!
Άλκηστις Μαυροκεφάλου – τιθωνοί: Έκθεση στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα
Για το έργο του Ένα τέλος – Μία αρχή ο Νίκος Αλεξίου είχε αναφέρει: «Αυτό το σχέδιο, αυτές οι γραμμές, βρίσκονται σε ένα όριο, σε ένα μεταίχμιο. Είναι ο θάνατος και η γέννηση ταυτόχρονα. Είναι το τέλος και η αρχή μαζί». Αυτή η φράση κάλλιστα θα μπορούσε να περιγράφει όλο το καλλιτεχνικό έργο της Άλκηστης Μαυροκεφάλου. Γιατί η δουλειά της -ακόμα και αν με την πρώτη ματιά μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι αφορά μόνο στο περιβάλλον ή την εύθραυστη φύση μας ή και τον ρομαντισμό ακόμα- πραγματεύεται κάποια από τα βαθύτερα υπαρξιακά ζητήματα που απασχολούν το ανθρώπινο γένος. Τη ζωή και τον θάνατο, τον πόνο και την αγάπη, τη θέση μας στον κόσμο και τη σύνδεση όλων των στοιχείων που τον αποτελούν μεταξύ τους, τη συνέχεια της ύπαρξης.
Στην έκθεση «τιθωνοί» η Άλκηστις Μαυροκεφάλου παρουσιάζει μία νέα σειρά μικρογλυπτών, συνεχίζοντας να αντλεί το μεγαλύτερο μέρος των υλικών της από τη φύση. Πουκάμισα τζιτζικιών, απομεινάρια οστρακοειδών, πέταλα λουλουδιών, πυρήνες φρούτων και τσόφλια ξηρών καρπών συνυπάρχουν με χρώματα, κλωστές, δαντέλες και ρητίνη, με στόχο να δημιουργήσουν όλα μαζί περιβάλλοντα και χαρακτήρες που καθορίζουν και διεκδικούν το χώρο που καταλαμβάνουν.
Αστέριος Τόρης – Infrared: Έκθεση στην Art Appel Gallery
Ο Αστέριος Τόρης παρουσιάζει την έκθεση “Infrared” από τις 9 Φεβρουαρίου 2023.
Σημείωμα του επιμελητή
Αρκεί να διαβάσει κάποιος την εν είδει διακήρυξη του Asterios Toris με τα είκοσι δύο σημεία διαπιστώσεις INFRARED, για να αντιληφθεί την πορεία συνειδητοποίησης του συμπαντικού και γήινου χωροχρόνου που οι παλαιότεροι την αντιλαμβανόμαστε με την αριστοτελική έννοια ως αλληλουχία γεγονότων ‘πριν’ και ‘μετά’ αλλά, στις νεότερες γενιές έχει ενσωματωθεί στο DNA τους, ως διευρυμένες αλληλοσυνδέσεις συγχρονικότητας ηλεκτρομαγνητικών σημάτων. Έγραφα παλιότερα (2017), ότι ο Toris πειραματίζεται με τη χειμαρρώδη ροή των χρωμάτων που περιγράφουν λεπτομέρειες του μικρόκοσμου, αόρατου στο ανθρώπινο μάτι και ακόμη, ότι οι λεπτομέρειες του απειροελάχιστου, τα μόρια του Δημόκριτου, που συνθέτουν την ύλη και τη δομή του Σύμπαντος, σε μεγέθυνση δημιουργούν μια νέα οπτική εμπειρία που προσομοιάζει με την εμπειρία του γαλαξιακού χώρου.
Την τελευταία πενταετία, ο Toris προχώρησε ακόμη περισσότερο την έρευνά του με το βλέμμα στραμμένο στον ουρανό. Αυτή τη φορά ανιχνεύοντας την υπέρυθρη ακτινοβολία που εκπέμπουν τα άστρα και οι πλανήτες που φθάνει στη Γη διασχίζοντας τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα σε αμέτρητα έτη φωτός, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να διαπιστώσει το κοινό σε ποιο βαθμό ο αόρατος με γυμνό μάτι γαλαξιακός μακρόκοσμος αυτονομείται ή όχι από την γήινη ορατή πραγματικότητα. Ο υπέρυθρος κόσμος του Toris είναι ένα μικρό τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος.
Στις πολύωρες ασπρόμαυρες καταγραφές μέσα από infrared κάμερες και μονόκυαλα night vision ή αλλιώς στα 20.000 βίντεο 2,3,5,10,20 λεπτών σε τρεις συγκεκριμένες περιοχές στον ουρανό της Αττικής σε χαμηλό ύψος, ο Toris ανίχνευσε τη μη ορατή με γυμνό μάτι ακτινοβολία. Στις καταγραφές του, η προσπίπτουσα ακτινοβολία σαν μήκος κύματος δεν είναι παρά μικρά δακτυλικά αποτυπώματα ενέργειας των ατόμων και των μορίων που την παρήγαγαν. Γιατί ο Toris ταυτίζει την καλλιτεχνική διαδικασία με τα φωτεινά ενεργειακά πεδία; Σε ποιο βαθμό οι σχεδόν επιστημονικές του παρατηρήσεις με τα επίγεια οπτικά μηχανήματα που διαθέτει συμβαδίζουν με τους χειμαρρώδεις ασαφείς μαυρόασπρους πίνακες που ζωγραφίζει σαν να είναι διαδοχικές αλληλεπικαλύψεις φωτεινών κυμάτων που εκπέμπουν τα χρώματα, όπως τα άστρα του γαλαξία που αλλάζουν διευθύνσεις;
Στις μέρες μας, είναι κοινή διαπίστωση ότι κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής διαδικασίας ο χρόνος και ο χώρος διαστέλλονται. Παλιότερα, οι Σαμάνοι με τις αρχαϊκές τεχνικές έκστασης, οι φιλόσοφοι, οι μύστες έσκαβαν βαθιά στο ανθρώπινο υποσυνείδητο για να φέρουν στο φως τα ορατά και τα αόρατα του απείρου, να δείξουν και να ερμηνεύσουν την πολλαπλότητα της χωροχρονικής ουσίας μέσα από το ένστικτο και τη διαίσθηση. Μετά τη θεωρία της σχετικότητας και την κβαντική μηχανική, ο χωροχρόνος, η καμπύλωση του χρόνου στο χώρο και η απροσδιοριστία ή το τυχαίο που επηρεάζει τη συμπεριφορά της ύλης στο σύμπαν ή ακόμη το σύμπαν χωρίς όρια χωρίς αρχή και τέλος ενσωματώθηκαν στο καθημερινό λεξιλόγιο και στη συνείδησή μας. Μία συνείδηση πλατωνική και ταυτόχρονα αριστοτελική…
Πέτρος Ζουμπουλάκης – Εσωστρέφεια σε μικρό format: Έκθεση στην γκαλερί Αργώ
Ο Πέτρος Ζουμπουλάκης θα παρουσιάσει την καινούργια του δουλειά με ζωγραφικά έργα, κάτω από το γενικό τίτλο «Εσωστρέφεια σε μικρό format», η οποία θα εγκαινιαστεί την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου στις 7 το απόγευμα και θα διαρκέσει ως τις 11 Μαρτίου 2023.
Μιλώντας για τη δουλειά του, ο Πέτρος Ζουμπουλάκης, μας αναφέρει:
[…] «Η κρίση (κρίσεις;) και οι πολλαπλές συνέπειές της σε βάθος χρόνου “τροφοδότησε” την θεματική μου αυτή. Πάντοτε ήμουν επιρρεπής στον κοινωνικό σχολιασμό που “ανεπαισθήτως” εισέδυε στη δουλειά μου ή μάλλον σε κάποιες φάσεις της.
Ζώντας μιαν ολόκληρη ζωή σε μια πόλη σαν την Αθήνα δεν μπορείς να τον αποφύγεις. Σε πιέζει και σε εκβιάζει να τον βγάλεις, δεν σε αφήνει αδιάφορο, όσο και να θέλεις να κάμεις αμιγή ζωγραφική. Είναι μια πόλη θεματικά πλούσια και πληθωρική.
Αυτή η δουλειά λοιπόν θέμα της έχει το ποτό, “θεσμό” πανάρχαιο, παρηγοριά προσωρινή και καταφύγιο πρόσκαιρο μέχρι να γίνει μόνιμο, οριστικό και ολέθριο, που όμως του οφείλουμε πολλά, του οφείλει πολλά ο πνευματικός μας πολιτισμός… (αρκεί να σκεφθούμε πόσο πιο φτωχός θα ήταν χωρίς την…. συμβολή του). Η μικρή εγκατάστασή μου, αναπαράσταση καλύτερα, ανάμνηση από τη θητεία μου στο θέατρο είναι.
Το Vintage και το Retro πάντα με γοήτευαν και με συγκινούσαν και ήθελα να τα αναπαριστώ με ρεαλισμό και ακρίβεια. Τα “αυθεντικά” κοστούμια(βασισμένα σε φωτογραφίες τους) και το “περιβάλλον” των δύο σπουδαίων ζωγράφων Λωτρέκ και Μοντιλιάνι με αυθαίρετο αναχρονισμό, αφού δεν συνυπήρξαν, καθώς και οι μορφές γνώριμών μας αλλά και διάσημων “μπεκρήδων” (οινόφλυγες), ας είναι μια μικρή σπονδή στο πνεύμα τους, στο έργο τους, στη μνήμη τους…».
Κεντρική εικόνα θέματος: Αστέριος Τόρης