Οι εκθέσεις που θα δούμε στην βόλτα στην πόλη της Τρίτης είναι:
Πάσκουα Βοργιά, Παύλος Φυσάκης – Documents of Breathing: Έκθεση από την Στέγη στον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός
H Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση παρουσιάζει στον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός μια έκθεση που δίνει νέα πνοή σε αρχειακά ίχνη, οικογενειακά κειμήλια, ιστορικά ντοκουμέντα, όλα όσα αποτελούν δηλαδή «τεκμήρια αναπνοής», από 20 Απριλίου έως 17 Μαΐου. Με το Documents of Breathing (Τεκμήρια Αναπνοής) η Πάσκουα Βοργιά και ο Παύλος Φυσάκης αναζητούν τα ακροσφαλή στηρίγματα της μνήμης. Οι ίδιοι περιγράφουν το έργο τους ως μια συλλογή από θραύσματα μνημοσύνης που ανευρίσκονται και δομούνται με τρόπο συνειρμικό, προσωπικό και συλλογικό.
Τα Documents of Breathing είναι μια ασυνήθιστη έκθεση. Κάθε φορά παρουσιάζεται διαφορετικά, αλλά πάντα σαν ανοιχτό βιβλίο. Ο τίτλος της έκθεσης, δανεισμένος από ένα αρχαίο αιγυπτιακό ταφικό κείμενο, ένα ξόρκι δηλαδή που δίνει στον νεκρό το δικαίωμα στη μεταθανάτια ζωή, δηλώνει την αρχειακή διάσταση του έργου αλλά και μια εσωτερική αντίφαση. Ενώ τα Τεκμήρια Αναπνοής είναι τεκμήρια πνοής και δημιουργούν ένα άνοιγμα προς τη ζωή, ταυτόχρονα συνομιλούν με τους νεκρούς. Στις επιβιώσιμες εικόνες που συλλέγουν και υπομνηματίζουν η Πάσκουα Βοργιά και ο Παύλος Φυσάκης, το παρόν και το παρελθόν, το προσωπικό και το συλλογικό είναι αδιαχώριστα.
Ένα έργο θεωρητικά τεκμηριωμένο, που δεν σου επιτρέπει να αμφισβητήσεις τις προθέσεις και τις γνώσεις των δημιουργών του. Αυτό το «ανοιχτό αρχείο», όπως το ονομάζουν, χωρίζεται σε δέκα κεφάλαια (The Last Version, Chronos, Dream City, Denkraum, Logos, Pathos, Sacred & Profane, Pothos, Θάνατος, The Afterlife) και αναφέρεται σε δύο ανολοκλήρωτα πρότζεκτ του μοντερνισμού: το Passagen-Werk (1927-40) του Walter Benjamin, μια εργασία για την αστική ζωή στο Παρίσι του 19ου αιώνα αποτελούμενη από αυτούσια και σχολιασμένα παραθέματα, και το Bilderatlas Mnemosyne (1925-29) του Aby Warburg, μια οπτική εγκυκλοπαίδεια που αποσκοπούσε στην ενεργοποίηση της μνήμης και της φαντασίας του θεατή, καθώς και στην κατανόηση της «μεταθανάτιας ζωής της αρχαιότητας».
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Κάρολος Σκυριανός: Αναδρομική έκθεση ζωγραφικής στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
Ο Κάρολος Σκυριανός (1921-2016) ήταν ένας ασυμβίβαστος αγωνιστής και παθιασμένος ζωγράφος, αφοσιωμένος στη Γνώση.
Για δεκαετίες, αυτό το είδος ανθρώπων αποτελούσε εμπόδιο στην προσπάθεια του ελληνικού κράτους να παραμείνει παράλυτο μπροστά στις κοινωνικοπολιτικές αλλαγές που συντελούνταν στις δημοκρατίες της Ευρώπης. Ακολούθησε έτσι το μακρύ ταξίδι της εξορίας σε Μακρόνησο, Ικαρία και Άη Στράτη.
Αυτό όμως το ταξίδι έμελλε να γίνει ένα παράδοξο Grand Tour, που μέσα σε συνθήκες αντίξοες και απάνθρωπες, πάνω στους βραχόκηπους της εξορίας, φύτρωσαν καλλιτεχνικά άνθη.
Σε αυτά τα έργα του, ο Κάρολος Σκυριανός ανοίγει ρωγμές πάνω στον παγωμένο χρόνο της εξορίας. Τα χωρικά σύνορα του τόπου δεν είναι ικανά να περιχαρακώσουν την ελευθερία της σκέψης και τον πλούτο των συναισθημάτων.
Στα έργα του το χρώμα διαχέεται ελεύθερα ανάμεσα στις φόρμες σπάζοντας τα όρια του συγκεκριμένου, ενώ ταυτόχρονα προσπερνά τα σύνορα του χωρικού περιορισμού που συμπίπτουν με αυτά της εξορίας.
Τα πρόσωπα των συνεξορίστων του περνάνε μέσα από το ιδιαίτερο προσωπικό του φίλτρο, χωρίς να έχει διάθεση εξιδανίκευσης, με αποτέλεσμα να γίνεται ένας ξεχωριστός μεσολαβητής μεταξύ της ρεαλιστικής απεικόνισης και της εκφραστικής ελευθερίας.
Αμαλία Κορωνάκη – Παράλληλα: Έκθεση στην Chili Art Gallery
Η Αμαλία Κορωνάκη παρουσιάζει έργα που προέκυψαν από τις αστικές πορείες της στην Αθήνα και τη Κωνσταντινούπολη επί σειρά ετών, δημιουργώντας μια άυλη εννοιολογική πόλη, ενοποιητική δύο κόσμων.
Πρόκειται για τη τρίτη ατομική έκθεση της εικαστικής δημιουργού, η οποία θα διαρκέσει με φυσική παρουσία στον αθηναϊκό χώρο τέχνης μέχρι τις 6 Μαΐου, και, παράλληλα, μερικές μέρες μετά τα εγκαίνια και για έναν μήνα θα είναι διαθέσιμη και διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας ARTgrID. Στην έκθεση συμπεριλαμβάνεται καλλιτεχνικό βίντεο που αποτυπώνει μέρος εμπειριών των δύο πόλεων που ενέπνευσαν την Αμαλία Κορωνάκη, το οποίο δημιούργησε για την καλλιτέχνη ο Τούρκος κινηματογραφιστής Batu Özer.
Η Αμαλία Κορωνάκη είναι δεξιοτέχνης στην αποτύπωση της ουσίας των καθημερινών ανθρώπων και καταστάσεων, ενώ το έργο της είναι βαθιά ριζωμένο στην παράδοση του αστικού σκίτσου, ένα κίνημα που κερδίζει δυναμική τα τελευταία χρόνια και που επιδιώκει να καταγράψει τη ζωή και τον πολιτισμό των πόλεων μέσα από τα μάτια των καλλιτεχνών. Τα “συνομιλούντα δίδυμά” της, ζωγραφικά έργα που απεικονίζουν τη ζωή της πόλης σε Αθήνα και Κωνσταντινούπολη, αλλά και τις περιπλανήσεις της ιδίας της ζωγράφου στις δύο πόλεις, δημιουργούν μια παράλληλη διάσταση που τη χωρίζουν μόνο οι χιλιομετρικές αποστάσεις, αφού η ζωή, οι διαπροσωπικές σχέσεις, η ίδια η πόλη ως βιωμένη εμπειρία, ατομική ή συλλογική, τα μικρά συμβάντα της καθημερινότητας στο δημόσιο χώρο, το πλήθος και λιγότερο η τοπιογραφική της διάσταση βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Παραδοσιακά, αυτό το είδος της αστικής τοπιογραφίας αποτελεί πολύτιμο ντοκουμέντο για την καταγραφή των κοινωνικοπολιτικών, οικονομικών και πολιτισμικών συνθηκών μιας συγκεκριμένης εποχής, και η διαχείριση της ανθρώπινης μορφής μέσα της, προσφέρει εξίσου σημαντικές πληροφορίες για την ανθρωπογεωγραφία του τόπου. Στη σύγχρονη εποχή όμως, στο επίκεντρο του αστικού σκίτσου βρίσκεται η ιδέα ότι οι καλλιτέχνες έχουν έναν μοναδικό ρόλο να διαδραματίσουν στην αποτύπωση της ουσίας της αστικής ζωής. Εστιάζοντας στους ανθρώπους και τα μέρη που συνθέτουν τον ιστό μιας πόλης, οι αστικοί ζωγράφοι δημιουργούν έργα βαθιά προσωπικά και προσφέρουν μια μοναδική οπτική στον κόσμο γύρω μας, ενώ παράλληλα, πραγματεύονται την επιρροή της μνήμης στο σήμερα και το χθες. Η επιλογή της καλλιτέχνιδας να αποτυπώνει τα θέματα της συχνά σε παλιές εφημερίδες προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο νόημα στο έργο της. Χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένα υλικά, δίνει έμφαση στην παροδικότητα των στιγμών και των ανθρώπων που απαθανατίζει και τονίζει το γεγονός ότι αυτές οι φαινομενικά ασήμαντες στιγμές είναι στην πραγματικότητα μέρος μιας ευρύτερης αφήγησης που εκτείνεται πολύ πέρα από τα όρια των έργων της.
Photo Credit: Pathos, Obama’s visit in Athens, 15 November 2016 © Pavlos Fysakis, Pasqua Vorgia