Το Movement εξετάζει τη μετανάστευση πληθυσμών στη Μεσόγειο, και όχι μόνο, από τον Μεσοπόλεμο έως τις μέρες μας (1920-2020). Διαλέξεις, συναυλίες, προβολές φιλμ, διαδικτυακό υλικό (αρχειακό και τρέχον) και ένας ραδιοφωνικός σταθμός έρχονται να μας μιλήσουν για όλα αυτά! Έτσι, από τις 14 έως τις 23 Φεβρουαρίου, η Στέγη, η Στοά των Εμπόρων, το Boiler, το Romantso και ο κινηματογράφος Άστορ γίνονται δορυφόροι μιας ατέλειωτης ιστορίας μετακίνησης ανθρώπων, ιδεών και πολιτισμών και υποδέχονται καλλιτέχνες, διανοητές, επιμελητές, djs.
Η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση δημιούργησε το Movement, έχοντας στο μυαλό της ένα κοινό μέλλον μέσα σε έναν ανοιχτό κόσμο, πέρα από σύνορα, φυλετικούς και έμφυλους περιορισμούς. Οι επιμελητές του λοιπόν, οι DETACH (Voltnoi & Quetempo) έρχονται να μας αποκαλύψουν για το πως ένα φεστιβάλ μπορεί να ανοίξει μία γόνιμη συζήτηση με όλους μας, έχοντας ως κεντρικό άξονα αυτό τον φανταστικό ανοιχτό κόσμο: «Θέλουμε να ανοίξουμε έναν διάλογο γύρω από το φαινόμενο της μετανάστευσης, ενός φαινομένου που είναι τόσο παλιό όσο και ο άνθρωπος. Τα αποτελέσματα της σχέσης των πολιτισμών στην περιοχή μας μπορούμε να τα ακούσουμε στην μουσική. Εκεί μπορούμε να ανιχνεύσουμε τι είναι αυτό που μας ενώνει, ποια είναι η ποιότητα της ανταλλαγής στο επίπεδο της κουλτούρας. Το κεντρικό μας μήνυμα είναι ότι η ανθρώπινη ζωή δεν μπορεί να διαχωριστεί από την απρόσκοπτη κίνησή της, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ελεύθερη και σκόπιμη άσκηση της δημιουργικής και παραγωγικής δύναμης του ανθρώπου.»
-Πείτε μας δύο λόγια για το πώς αποφασίσατε να ξεκινήσετε το Φεστιβάλ Movement, καθώς και για το τι θα δούμε στη φετινή διοργάνωση;
Θέλαμε να συνεισφέρουμε και να ανοίξουμε έναν νέο διάλογο πάνω στην μετανάστευση που σαν κεντρικό άξονα θα είχε την πολιτική, την ιστορία και τον πολιτισμό. Ο δημόσιος λόγος αυτήν την στιγμή στην χώρα μας έχει κατρακυλήσει σε δυο φαινόμενα. Στον ρατσισμό και στον ανθρωπισμό. Και είναι λογικό να μην βλέπουμε κάτι κακό στον ανθρωπισμό αλλά ο τρόπος με τον οποίο επιβάλλεται στη δημόσια σφαίρα αποκρύπτει τους λόγους, τις αιτίες του φαινομένου. Έτσι έχουμε δει καλλιτεχνικά έργα με σωσίβια, έχουμε δει να γίνετε εμπορεύσιμος ο πόνος και η απώλεια σε εκθέσεις, αλλά δεν έχουμε δει έναν γόνιμο διάλογο πάνω σε ένα φαινόμενο που θα διαμορφώσει το μέλλον του πλανήτη μας έχοντας μια ιστορική συνέχεια που έρχεται από τα έγκατα του ανθρώπινου πολιτισμού. Τα σύνορα, η πολιτική και τεχνολογική τους οντότητα, η ελευθερία κίνησης του ανθρώπου, η σχέση των πολιτισμών και η ανταλλαγή τους μέσα από τη μουσική στη περιοχή της Μεσογείου είναι κάποια από τα θέματα που θα ανοίξουν στο αθηναϊκό κοινό στα πλαίσια του movement.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
-Το Movement εξετάζει τη μετανάστευση πληθυσμών στη Μεσόγειο, και όχι μόνο, από τον Μεσοπόλεμο έως τις μέρες μας (1920-2020). Με ποιους τρόπους εξετάζει αυτό το τόσο ιδιαίτερο ζήτημα και μάλιστα σε τόσο μεγάλο χρονικό πλαίσιο;
Ο πρόσφυγας και ο μετανάστης είναι το σημείο εκείνο της ανταλλαγής μεταξύ των πολιτισμών που ανοίγει ένα παράθυρο στο νέο, ένα παράθυρο στο μέλλον. Καθένας που ζει στην Ελλάδα το ξέρει αυτό και μπορεί να το δει στο άμεσο περιβάλλον του είτε κοιτώντας τους παππούδες του από την Σμύρνη και τον Πόντο, είτε τις οικογένειες που ξενιτεύτηκαν για μια καλύτερη ζωή στα πέρατα του κόσμου είτε τις αφρικανικές, ασιατικές ή ανατολικό ευρωπαϊκές κοινότητες στην πόλη μας.
Το Movement θα πλαισιωθεί μέσα από ένα τριήμερο συνέδριο στη μικρή σκηνή της στέγης. Εκεί θα αναπτυχθούν μια σειρά από θέματα γύρω από τα σύνορα και την πολιτικής της μετανάστευσης, η σύνδεση της ανταλλαγής πληθυσμών το 22 με το σήμερα καθώς και η ανταλλαγή των πολιτισμών στην λεκάνη της Μεσογείου. Το φεστιβάλ πλαισιώνεται από δυο κινηματογραφικές μέρες στο σινε Αστορ σε συνεργασία με το Goethe Institut Athen, με την μέρα που ξεχωρίζει να είναι αυτή με την ποπ κουλτούρα και τα νέα ρεύματα ηλεκτρονικής μουσικής στην ευρύτερη περιοχή. Επίσης σημαντικό κομμάτι του φεστιβάλ είναι το Movement Radio. Ένα διαδικτυακό ραδιόφωνο που θα εκπέμπει για 10 μέρες αντανακλωντας ήχους και ιστορίες από την Μεσόγειο και πέρα από αυτήν. Το Μovement Radio μάς προσκαλεί σε μια μίξη ήχων και ιστοριών των πόλεων, της ερήμου και της θάλασσας, λαϊκών τραγουδιών και επιτυχιών της ξενιτιάς, άσματα του ξεριζωμού και της προσφυγιάς, ηχογραφήσεις πεδίου, εκστατικών παραδοσιακών γιορτών και πολυεπίπεδων ρυθμών της νέας ηλεκτρονικής χορευτικής μουσικής. Είναι συγχρόνως ένας τόπος συνάντησης για ανταλλαγές απόψεων πέρα από σύνορα και προκαταλήψεις. Έχουν δημιουργηθεί περίπου 200 ώρες πρωτότυπου υλικού για το Movement Radio. Η γεωγραφία του ραδιοφώνου καλύπτει την Μεσόγειο και επεκτείνεται πέρα αυτή καλύπτοντας ήχους και αφηγήσεις από τo Durban, το Χαρτούμ, την Ιταλία, τη Βηρυτό, το Κάϊρο, την Αθήνα, την Τουρκία, την Ήπειρο.
Μπορείτε να μας ακούσετε απο τις 14 Φεβρουαρίου στο movementradio.org αλλα και να μας επισκεφθείτε στην Στοά των Εμπόρων στο Σύνταγμα. Τα καταστήματα της Στοάς Εμπόρων που επαναλειτουργούν στο πλαίσιο αστικών παρεμβάσεων της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής του δήμου Αθηναίων παραχωρήθηκαν από τον ΕΦΚΑ στην στέγη του ιδρύματος Ωνάση για τους σκοπούς της εκδήλωσης.
Το προγραμμα μας έχει ακόμα δύο βραδιές ηλεκτρονικής μουσικής στο Ρομάντσο και το Boiler. Καλύπτουμε τον ήχο γύρω από την λεκάνη της Μεσογείου με τους Still, Dj Marfox, Zuli, Deena Abdelwahed, Jay Glass Dubs, Karina, Flokosh και Muqata’a. H Moor Mother στην δεύτερη εμφάνιση της μπροστά στο αθηναϊκό κοινό αποτελεί τη φωνή ενάντια στο ρατσισμό και τις διακρίσεις. Οι στίχοι της είναι ένα κεντρικό μέρος της αφήγησής του φεστιβάλ. Ενώ στις αποσκευές της φέρνει ένα νέο track φτιαγμένο για το Movement.
-Ποιο είναι το μήνυμα που προσπαθείτε να περάσετε μέσω του Φεστιβάλ;
Θέλουμε να ανοίξουμε έναν διάλογο γύρω από το φαινόμενο της μετανάστευσης, ενός φαινομένου που είναι τόσο παλιό όσο και ο άνθρωπος. Τα αποτελέσματα της σχέσης των πολιτισμών στην περιοχή μας μπορούμε να τα ακούσουμε στην μουσική. Εκεί μπορούμε να ανιχνεύσουμε τι είναι αυτό που μας ενώνει, ποια είναι η ποιότητα της ανταλλαγής στο επίπεδο της κουλτούρας. Το κεντρικό μας μήνυμα είναι ότι η ανθρώπινη ζωή δεν μπορεί να διαχωριστεί από την απρόσκοπτη κίνησή της, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ελεύθερη και σκόπιμη άσκηση της δημιουργικής και παραγωγικής δύναμης του ανθρώπου.
– Πώς βλέπετε τη μεταναστευτική κρίση της σημερινής Ελλάδος;
Το ζήτημα είναι να δούμε ποιες είναι οι αιτίες που οδηγούν σε μαζική έξοδο μεγάλα κομμάτια πληθυσμού. Στο περιοχή μας είναι οι παρατεταμένες πολεμικές συγκρούσεις. Έπειτα να δούμε ποιοι είναι οι λόγοι των πολέμων αυτών. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν στόχο παραγωγικούς πόρους. Μια ασταμάτητη μάχη για τον έλεγχο του Πετρελαίου, των σπάνιων γαιών και των εμπορικών διόδων. Στη μέση αυτής της μάχης ελέγχου βρίσκονται οι πληθυσμοί, που γίνονται γεωπολιτικά εργαλεία άσκησης πίεσης εντός και εκτός των συνόρων των κρατών. Αυτή είναι η κρίση. Η μετανάστευση είναι η λογική συνέχεια της επιβίωσης από ένα αβίωτο μέλλον ανάμεσα από πείνα και βομβαρδισμούς.
-Οι σύγχρονοι Έλληνες είναι φιλικοί προς τους μετανάστες;
Η δημόσια σφαίρα στην Ελλάδα κυριαρχείται από τον παραλογισμό του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Αυτό έχει να κάνει με τα μέσα αλλά και με την εκπαίδευση στην Ελλάδα. Υπάρχει μεγάλο απόθεμα σε δηλητήριο εθνικού και θρησκευτικού μύθου στην χώρα μας. Όμως αν δούμε την ιστορία της Ελλάδας θα δούμε ότι η ταυτότητα μας είναι ρευστή και ένα πράγμα που πολεμήθηκε ιστορικά είναι η πολυπολιτισμικότητα. Αν αφουγκραστούμε τους ήχους της Ελλάδας και της Μέσης Ανατολής π.χ. θα βρουμε δεσμούς και σχέσεις. Αυτοί είναι χαραγμένοι στο τοπίο μας. Εκείνο που λείπει αυτήν τη στιγμή είναι να ακουστούν δυνατά οι φωνές όλων όσων δεν αντέχουν άλλο αυτή την ρατσιστική μονοθεματικότητα που επιβάλλει μια μερίδα του τύπου στο δημόσιο διάλογο. Το movement είναι μέρος αυτού του κομματιού της κοινωνίας.
-Τι πιστεύετε πως λείπει από την ελληνική κοινωνία, ώστε να προχωρήσουμε ως λαός στην όσο δυνατόν μεγαλύτερη εξάλειψη του ρατσισμού και των διακρίσεων που μας κατατρέχουν;
Ο εχθρός του ρατσισμού είναι η γνώση. Ο ρατσισμός χρησιμοποιεί τον φόβο απέναντι στο «άλλο». Τον ξένο. Εκείνο που πρέπει να κάνουμε σαν κοινωνία είναι να δούμε και να κατανοήσουμε τα πράγματα του άλλου, του ξένου και ανοίκειου και να τα οδηγήσουμε σε σχέσεις και όχι σε διαφορές. Στην πραγματικότητα αυτά που χωρίζουν δυο λαούς είναι πράγματα που ανάγονται στο επίπεδο της πολιτιστικής διαφοράς. Αυτές οι διάφορες είναι στοιχείο διαφορετικότητας και δεν θα οδηγήσουν σε μίσος απέναντι στο άλλο εκτός και εάν δαιμονοποιηθούν για να εξυπηρετήσουν άλλους σκοπούς. Ένας από τους σκοπούς του ρατσισμού είναι η δημιουργία διαιρέσεων εκεί που δεν υπάρχουν. Στην ύπαρξη ανθρώπων με λιγότερα ή περισσότερα δικαιώματα εντός της κοινωνίας. Ποιους άραγε εξυπηρετεί αυτό? Αυτή είναι η ερώτηση κλειδί για την εξάλειψη του ρατσισμού.
-Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης του Φεστιβάλ;
Να μπορέσουμε να χαρτογραφήσουμε πολιτιστικά την Αθήνα ως ένα δυναμικό πεδίο πολιτιστικών ανταλλαγών, τις νέες τάσεις στην μουσική, να εξερευνήσουμε παλιές και νέες σχέσεις στη Μεσόγειο, να έρθουμε σε επαφή με πολύ διαφορετικό κόσμο από κάθε γωνία αυτού του κόσμου. Επίσης να μπορέσουμε να δούμε πίσω από τον θρήνο και τον ανθρώπινο πόνο τι υπάρχει. Ποιες είναι εκείνες οι αστείρευτες δυνάμεις της δημιουργίας πίσω από την ανθρώπινη κίνηση που ξεπερνάει εμπόδια, σύνορα και προκαταλήψεις.
-Με ποιο κριτήριο επιλέξατε τις δράσεις που θα παρακολουθήσουμε;
Θέλαμε να ξεπεράσουμε το στερεότυπο του προβλήματος και του πόνου που διατρέχει τον δημόσιο λόγο το ζήτημα της μετανάστευσης. Να ανοίξουμε την κουβέντα όχι πάνω σε ένα πρόβλημα άλλα σε ζητούμενο, σε μια λύση για έναν κόσμο ανοιχτό χωρίς προκαταλήψεις.
Διαβάστε επίσης:
Movement: Ένα φεστιβάλ από τη Στέγη για την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων, ιδεών και πολιτισμών