Βροχή πάνω στην πέτρα – Νατάσα Γκουτζικίδου: Κριτική βιβλίου

Δεν μου είναι εύκολο να μιλάω για βιβλία που έχουν γράψει άνθρωποι που αγαπάω κι εκτιμώ. Από τη μία φοβάμαι μήπως φανώ υπερβολικά συγκρατημένη, προκειμένου να μην παρεξηγηθώ, ενώ από την άλλη φοβάμαι μήπως έτσι κι αλλιώς θεωρηθεί πως η άποψή μου επηρεάζεται από το προσωπικό συναίσθημα ή και από την “ανάγκη” να μιλήσω θετικά για το έργο ενός φίλου.

Παρ’ όλα ταύτα θεωρώ πως έχω καταφέρει μέχρι σήμερα να διαχωρίσω το συναίσθημα από τις εκτιμήσεις μου. Αυτό, λοιπόν, σκοπεύω να κάνω και σήμερα, μιλώντας για ένα πολυαγαπημένο βιβλίο, μιας αγαπημένης φίλης, μιας εξαιρετικά ταλαντούχας συγγραφέως και ιδιαίτερα πολυγραφότατης παρά το νεαρό της ηλικίας της. Φυσικά, αναφέρομαι στη Νατάσα Γκουτζικίδου και το νέο της μυθιστόρημα, “Βροχή πάνω στην πέτρα”.



Μια παραδοσιακή κρητική οικογένεια που ζει κάτω από το σκοτεινό πέπλο μιας παλιάς βεντέτας και των μυστικών που αυτή κρύβει. Μια οικογένεια που ο λόγος του πατέρα είναι νόμος ο πραγματικός της στυλοβάτης, όμως, είναι η μάνα. Ένα νεαρό αγόρι, ο Μίνωας. Ένα νεαρό κορίτσι, η Μάγια. Μια φιλία χρόνων που μέλλει να εξελιχθεί σ’ έναν μεγάλο έρωτα που η ζωή όμως δεν μοιάζει να θέλει να τον αφήσει ν’ αναπτυχθεί και να επιζήσει. Οι δρόμοι τους χωρίζουν άδοξα και ο καθένας τους χαράζει την δικιά του πορεία. Όμως τα χρόνια περνούν οι δυο τους θα ξανασμίξουν χρόνια μετά, πάλι στον τόπο τους, στην Κρήτη τους, στην διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενός πολέμου που το μόνο που πετυχαίνει είναι να περιπλέξει ακόμα τα πράγματα με την σκληρότητά του αλλά και με τις αλήθειες που φέρνει στο φως. Κάπου εκεί έρχεται η στιγμή ν’ αντιμετωπίσει ο καθένας από τους ήρωές μας τους δαίμονές του, αλλά και τα φαντάσματα ενός παρελθόντος που δεν ήξερα πως τους κυνηγούσε.


Η Νατάσα μας μεταφέρει στην όμορφη Κρήτη, με αφετηρία της αφήγησής της την δεκαετία του ’30, ταξιδεύοντάς μας στα χρόνια του πολέμου, της Κατοχής, της αντίστασης των Κρητικών έναντι των Γερμανών, φτάνοντας μέχρι την μεταπολεμική εποχή όπου και ο κύκλος της ιστορίας των ηρώων της κορυφώνεται και ολοκληρώνεται. Και μέσα από το ταξίδι αυτό, η συγγραφέας μάς αποδεικνύει περίτρανα πως γνωρίζει πολύ καλά την ιστορία και τους ήρωές της και πως τα περίπλοκα μονοπάτια της ζωής τους που διασταυρώνονται με τρόπους ποικίλους και μυστήριους, οδηγούν όλα σ’ ένα σημείο απόλυτα μελετημένο, συγχρονισμένο και ισορροπημένο και πάνω απ’ όλα, άψογα δομημένο γιατί το να βρεις ψεγάδια στην δομή μιας τέτοια ιστορίας είναι το πλέον εύκολο όμως η ιστορία της Νατάσας, δεν έχει κανένα.

Αν έπρεπε να περιγράψω με μία και μόνο λέξη το “Βροχή πάνω στην πέτρα”, θα μπορούσα πολύ εύκολα να επιλέξω και η λέξη αυτή δεν θα ήταν άλλη από ανθρωποκεντρικό. Σαφέστατα και η εποχή στην οποία εξελίσσονται τα γεγονότα έχει μεγάλο ιστορικό αλλά και κοινωνικό ενδιαφέρον, στοιχεία που η συγγραφέας φαίνεται πως έχει μελετήσει καλά αφού μας μεταφέρει όχι μόνο το κλίμα της εποχής αλλά και βασικές ιστορικές λεπτομέρειες που βοηθούν στο χτίσιμο της μυθιστορίας, αλλά και την αντίληψη, τα ήθη και τα έθιμα της εποχής εκείνης και περισσότερο, του τόπου της Κρήτης, που είναι ξεχωριστός και ιδιαίτερος. Όμως, παρ’ όλα ταύτα, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι οι ίδιοι οι εμπλεκόμενοι, οι αντικρουόμενοι χαρακτήρες τους, τα κοινά και διαφορετικά τους θέλω, η αλληλεπίδρασή τους μέσα στην κοινωνία, την οικογένεια, αλλά και τις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Κι ενώ είναι πολύ εύκολο όταν μια ιστορία είναι πολυπρόσωπη να σε μπερδέψει, η ιστορία της Νατάσας είναι αληθινή και ξεκάθαρη.

Εκεί που ιστορία συναντά την μυθιστορία, εκεί που η πραγματικότητα παντρεύεται με το παραμύθι, εκεί που ο πόλεμος συγκρούεται με τη ζωή, εκεί που τα πιο καλά κρυμμένα μυστικά εναντιώνονται στον έρωτα, γεννήθηκε το “Βροχή πάνω στην πέτρα”. Γραμμένο με ρεαλισμό αλλά και με συναίσθημα, μεταφέροντάς μας το κλίμα μιας ταραγμένης μεν, πολύ σπουδαίας στην σύγχρονη ελληνική ιστορία δε, ένα βιβλίο που μιλάει όχι μόνο για τον έρωτα αλλά για την αγάπη και τις δεκάδες μορφές που αυτή μπορεί να εκφραστεί, που μας προσφέρει μοναδικά ψυχογραφήματα και μια ιστορία κεντημένη με τέχνη που κρίνεται στις λεπτομέρειες και οδηγεί σ’ έναν αποθεωτικό φινάλε, το μυθιστόρημα αυτό της Νατάσας μας συγκαταλέγεται πλέον στα αγαπημένα μου της ελληνικής λογοτεχνίας. Και θα το ξαναπώ, αυτό δεν έχει να κάνει με το ότι αγαπώ τη Νατάσα, αλλά με το ότι αγαπώ τη δύναμη της πένας της και το πως αυτή με κάνει να αισθάνομαι.

Το βιβλίο της Νατάσας Γκουτζικίδου, Βροχή πάνω στην πέτρα, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μάτι.