Με την για μια ακόμα φορά εξαιρετική μετάφραση της Παλμύρας Ισμυρίδου που καταφέρνει και αποδίδει το σώμα της σκέψης του, ο Σώμερσετ Μωμ, ο κυνικός και ειρωνικός, προσφέρεται ξανά στο ελληνικό κοινό μετά το βιβλίο που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Άγρα με τίτλο “Χονολουλού και άλλα διηγήματα“. Ο λόγος του είναι κεντρί που ακουμπάει κατευθείαν την πληγή και αν και την κάνει να ματώνει το αίμα βγαίνει καθαρό και αγνό, σαν τον λόγο του.
Στην “Βροχή” εκμεταλλεύεται την ευκαιρία να καυτηριάσει την υποκρισία και την ηθικολογική συμπεριφορά των ανθρώπων που αδυνατούν να αποδεχτούν την διαφορετικότητα των ιθαγενών που με βία και αδικία έχουν μόλις κατακτήσει. Η εύκολη λύση της κριτικής και της ακατάπαυστης επίθεσης στα ήθη και τα έθιμά τους είναι σκανδαλώδης, προκλητική και ανάρμοστη αλλά για αυτούς όλα βαίνουν καλώς και όλα πράττονται στο όνομα του Θεού, κάτι σαν σύγχρονοι σταυροφόροι που τους είπαν να “σφάξουν” στο όνομα του Σταυρού. Αλλά ποιου ακριβώς Θεού, ενός δικού τους που είναι τυφλωμένος από τις διακρίσεις και το έντονο άρωμα ρατσισμού; Αυτός ο Θεός δεν είναι σίγουρα ο πραγματικός.
“Εμπιστεύτηκα τη διαχείριση της ιεραποστολής στα χέρια των ιθαγενών ιεραποστόλων και πολύ φοβάμαι πως η κατάσταση θα τους έχει ξεφύγει. Είναι ενάρετοι άνθρωποι, δεν έχω τίποτα να τους καταλογίσω, αληθινά χριστιανοί, ευσεβείς και θεοσεβούμενοι – η ευλάβειά τους θα έκανε πολλούς χριστιανούς στην πατρίδα να ντρέπονται -, ωστόσο τους λείπει οικτρά ο δυναμισμός”. Αυτά αναφέρει ο ιεραπόστολος κύριος Ντέιβιντσον και η σύζυγός του που όπως και εκείνος πρεσβεύουν ότι πιο φανατικό και δογματικά θρησκευτικό, αποστολή τους η εκ των βάθρων υποδούλωση και μετάλλαξη των ιθαγενών σε έναν τρόπο ζωής που εκείνοι θεωρούν φρόνιμο και συμβατό με την ηθική που διατυμπανίζουν, την πολύ προσωπική τους. Το έτερο ζευγάρι των Μακφαίηλ δεν απέχει πολύ, ο μόνος που σώνεται είναι ο γιατρός που απέχει από την στρατηγική αυτή των συμπατριωτών του.
Κατά τα λοιπά, η γυναίκα του γιατρού και το ζευγάρι των Ντέιβιντσον είναι άνθρωποι που φέρονται παράλογα, δυναμιτίζουν την συμβίωσή τους με τους ιθαγενείς σε κάθε στιγμή, προσβάλλουν τα δικά τους πιστεύω, επιβάλλονται με όπλο την καταπίεση και τον φόβο ενώ περιμένουν από αυτούς συμπεριφορές πλήρους υποταγής και συμμόρφωσης. Ο Μωμ είναι λάβρος κατά των ενεργειών αυτών και στέκεται αγέρωχα επικριτικός σε κάθε μορφή μισαλλοδοξίας, σε έναν κόσμο αποικιοκρατίας που εκείνη την εποχή εδραιώνεται με ρυθμούς γοργούς, έναν κόσμο που σπέρνει τον καθωσπρεπισμό αλλά βουλιάζει στο δήθεν και το μη γιατί έχει παρωπίδες.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η βροχή είναι ένα στοιχείο που δυσκολεύει τη ζωή των αποίκων αλλά αυτή η βροχή είναι ένα στοιχείο της φύσης που θυμίζει πως οι ιθαγενείς είναι οι μόνοι που μπορούν και ζουν με αυτή. Από την αφήγηση προκύπτει η δυσανεξία στο κλίμα, η επίπονη διαδικασία προσαρμογής σε έναν τόπο που αν μη τι άλλο δεν ανήκει στους “εισβολείς”, σε αυτούς που θεώρησαν πως μπορούν με τον νόμο των όπλων να εξουσιάσουν και την φύση.
Η φύση όμως τους διδάσκει πως αυτός ο τόπος δεν τους σηκώνει και πως αν συνεχίσουν να σκέφτονται πως μπορούν να την κυβερνήσουν τότε εκείνη θα τους εκδικηθεί. “Και η βροχή…η βροχή και μόνο αρκεί για να σου τσακίσει τα νεύρα” συνέχισε εκνευρισμένος. “Δεν σταματά ποτέ σε τούτο τον καταραμένο τόπο”. Να το απεχθές ερώτημα ασέβειας, να η υπόγεια καταδίκη που θα τους αναγκάσει να συμβιβαστούν με την ιδέα πως αν και νίκησαν τους γηγενείς θα ηττηθούν από τον μεγαλύτερο και ανίκητο “εχθρό”.
Σκωπτικός ο Μωμ και ευθύς στην περιγραφή του δεν αφήνει από το μολύβι του να ξεφύγει κανείς από όσους στα χρόνια των ταξιδιών του παρατηρούσε, με τον αιχμηρό του λόγο μπορεί και χτυπάει την πόρτα της συνείδησης εκείνων που θεωρούν πως όλα τα κατέχουν, όλα τα ελέγχουν, όλα τους ανήκουν και πως είναι οι αυτοκράτορες σε μία εύθραυστη αυτοκρατορία που λίγο αργότερα θα καταρρεύσει σαν χάρτινος πύργος. “Πως είναι δυνατόν να περιμένεις οι άνθρωποι να είναι ενάρετοι, όταν φορούν μονάχα ένα κομμάτι κόκκινο ύφασμα γύρω από τα λαγόνια;” αναρωτιούνται. Πως όμως μπορείς να περιμένεις σεβασμό και αποδοχή, ενάρετο πνεύμα και ανοχή από ανθρώπους που το μόνο που γνωρίζουν είναι η άσκηση εξουσίας που ποτέ δεν τους δόθηκε από κανέναν αλλά λειτουργούν αυθαίρετα στο όνομα μιας εντολής που ποτέ δεν ήρθε;
“Οι χοροί των ιθαγενών, όμως είναι εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Δεν είναι μόνο ανήθικοι από τη φύση τους, αλλά οδηγούν αναφανδόν στην παραλυσία”.
“Αν αναθέσεις το έργο μιας ιεραποστολής σε ιθαγενή ιεραπόστολο, όσο έμπιστος και αν είναι, θα διαπιστώσεις, εν καιρώ, ότι δεν άντεξε να πολεμήσει μέχρι τέλους την ανθρωπότητα”.