Συνδυάζοντας δύο κλασικά είδη, την προσωπογραφία και την τοπιογραφία, στη νέα του έκθεση ο φωτογράφος Χάρης Κακαρούχας αναζητά «ένα εύθραυστο θαύμα», την αφτιασίδωτη ομορφιά της καθαρής ψυχής και του παρθένου τοπίου. Οι φωτογραφίες του δεν διεκδικούν το βλέμμα σου για να υπάρξουν, ούτε επιδεικνύουν το φυσικό τους κάλλος. Είναι φωτογραφίες χαμηλών τόνων, διακριτικές και ήρεμες, όπως τα πρόσωπα και τα τοπία που καταγράφουν. Εδώ οι άνθρωποι και οι τόποι μοιάζουν πραγματικοί, αυθεντικοί, χωρίς ίχνος εξιδανίκευσης, χωρίς τη χρήση φλας και βελτιωτικών φίλτρων.
Οι 71 φωτογραφίες που παρουσιάζει στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» του Δήμου Αθηναίων αποτελούνται από 28 πορτρέτα και 43 τοπία (για την ακρίβεια, αποσπάσματα ή λεπτομέρειες τοπίων) που έχει τραβήξει την τελευταία εικοσαετία, από το 2003 έως το 2024, κυρίως από το 2007 και μετά, σε 32 διαφορετικά τόποι, στην Ελλάδα και στον κόσμο. Ωστόσο δεν έχουμε να κάνουμε με αυτό που είθισται να ονομάζεται «ταξιδιωτική φωτογραφία». Πρόκειται για εικόνες χωρίς αφηγηματική πληρότητα και χρονική αλληλουχία.
Για τον Κακαρούχα, όλη αυτή η ενότητα και η αντιπαράθεση εικόνων που προτείνει είναι μια υπόθεση συνάντησης, είτε έχει απέναντί του ένα πρόσωπο είτε ένα τοπίο. Κατά βάθος, ο καλλιτέχνης αναζητά και επιχειρεί να προσφέρει μια μαγική αγκαλιά. «Όταν ανοιγόμαστε σε αυτή την διαδικασία [ο φωτογράφος και το μοντέλο ή το θέμα του], συνήθως προκύπτει μια αληθινή συνάντηση. Ένας ουσιαστικός εναγκαλισμός χωρίς να έχουμε αγκαλιαστεί στην πραγματικότητα. Για αυτό εξάλλου και το κάνω» ομολογεί ο ίδιος. Οι εικόνες των τοπίων εκπέμπουν γαλήνη, ψυχική και συναισθηματική ηρεμία. Αντίστοιχα, οι άνθρωποι που φωτογραφίζει φαίνονται πολύ ήσυχοι και χαλαροί. Αλλά ο καλλιτέχνης σπεύδει να διευκρινίσει: «Σημασία δεν έχει να είναι χαλαροί αλλά να είναι αυτό που είναι. Να αποκαλυφθεί όσο γίνεται κάτι πίσω από την προσωπικότητα του άλλου, κάτι που η προσωπικότητα καλύπτει. Αυτό είναι το ζητούμενο». Αν κατά την εννεάμηνη παραμονή του στην Κούβα ο Κακαρούχας φωτογράφιζε την αθωότητα με έναν μπαρόκ τρόπο και με την αφήγηση παρούσα, στο «Ένα εύθραυστο θαύμα» επιχειρεί μια χαρτογράφηση των φυσικών στάσεων και των αβίαστων συναισθημάτων. Εδώ η φωτογραφία είναι περισσότερο μια φυσική και απαραίτητη ανάγκη, όπως η αναπνοή για τον οργανισμό μας. Ο φωτογράφος κάνει το χρέος του απέναντι στην ανθρώπινη ύπαρξη-παρουσία. Το εύθραυστο θαύμα του Χάρη Κακαρούχα είναι ένας ύμνος στη φυσικότητα, ένας ύμνος στην αληθινή φωτογραφία, μια περιήγηση στην ζώνη του αφυπνισμένου βλέμματος.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Χάρης Κακαρούχας:
Ο Χάρης Κακαρούχας σπούδασε Χαρτογραφία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Οπτική εντύπωση και θεωρία χρώματος στο University of Glasgow (M.Sc) και Φωτογραφία στο University of Derby (Ph.D 2008) (τίτλος διατριβής: «Προσωπογραφία: Εικονίζοντας τον εαυτό»). Σπούδασε διάφορους τρόπους θεραπείας μέσω της τέχνης, καθώς και άλλες πρακτικές σύγχρονης ψυχοθεραπείας. Φωτογραφική του δουλειά έχει δημοσιευτεί σε διάφορα περιοδικά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχουν εκδοθεί τρία φωτογραφικά του λευκώματα: «Στα μονοπάτια του χρόνου» (Εκδόσεις Φωτοχώρος, 1994), «Μετέωρος χρόνος: Ένα πορτραίτο της Κούβας» (2004), το οποίο έχει εκδοθεί σε έξι χώρες της Ευρώπης και έχει βραβευτεί με το European Publishers Award και με το βραβείο «Μήλος» για το καλλιτεχνικό βιβλίο της χρονιάς στην Ελλάδα, και το «Natural Presence» (Εκδόσεις Luminous Eye, 2019). Έχει βραβευτεί επίσης με το Schweppes Photographic Portrait Prize (London National Portrait Gallery) ως επιλαχών. Διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής του πρώτου Eco-Art Festival στην Αθήνα, το οποίο οργανώθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2013). Έχει επιμεληθεί ομαδικές και ατομικές εκθέσεις σε αθηναϊκές αίθουσες τέχνης. Έχει πραγματοποιήσει μεγάλο αριθμό φωτογραφικών εκθέσεων ατομικών και ομαδικών ανά τον κόσμο. Παραδίδει φωτογραφικά βιωματικά σεμινάρια με γενικό τίτλο «Η φωτογραφία ως καθρέφτης». Φωτογραφική δουλειά του βρίσκεται σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές.