Ποιά μαγική δύναμη μπορεί να κρύβει άραγε η μουσική και γιατί ο άνθρωπος τη χρειάζεται σε κάθε έκφανση της ζωής του;
Όλοι μας, απ’ την εμβρυακή μας ακόμη ηλικία, ερχόμαστε σε επαφή με ήχους και μουσικά ακούσματα. Αυτά τ’ ακούσματα, μεγαλώνοντας, γίνονται κομμάτι της ζωής και εν γένει της κουλτούρας και του πολιτισμού μας αφού μας διαμορφώνουν ως οντότητες και ως ανθρώπινες προσωπικότητες. Η μουσική λοιπόν είναι ένα δυνατό όπλο και η μαγική δύναμη των δονήσεών της μπορεί να μας δημιουργήσει πληθώρα συναισθημάτων και συμπεριφορών. Στο άκουσμα μιας μελωδίας μπορούμε να χαρούμε, να λυπηθούμε, να ονειρευτούμε, να ερωτευτούμε, να κλάψουμε, να χορέψουμε. Μπορούμε όμως να οδηγηθούμε και σε φαινόμενα βίας, σκληρότητας και αγριότητας. Μόνο που τότε θα μιλάμε για την «κακή» εκδοχή της μουσικής ή για ακούσματα που δε θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν μουσικά. Αυτά τα ακούσματα φτιάχνονται και εκπέμπονται κυρίως μέσω κομπιούτερ και δυστυχώς προτιμώνται απ’ το μεγαλύτερο ποσοστό των σημερινών νέων. Πρόκειται για την ηλεκτρονική μουσική που μοιάζει με ναρκωτική ουσία αφού όχι μόνο επηρεάζει αλλά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα τα οποία έχει αποδειχτεί ότι δεν αναπαράγονται. Οι συχνότητες της μουσικής σχετίζονται με το νευρικό μας σύστημα ενώ ο μεταλλαγμένος και ηλεκτρονικός ήχος, καθώς και ο επαναλαμβανόμενος ρυθμός- το λεγόμενο bit- μας αγριεύουν και μα υποβάλλουν σε πλύση εγκεφάλου. Δεν πρέπει λοιπόν ν’ ακούμε μονότονη αλλά εναλλασσόμενη σε ένταση και ταχύτητα μουσική και κυρίως φυσική, μουσική δηλαδή από φυσικά όργανα. Η γεύση και η θρεπτική αξία μιας φυσικής τροφής είναι ίδια με μιας κονσερβοποιημένης; Όπως λοιπόν θέλουμε να τρώμε ωραίες τροφές ή να βλέπουμε ωραίες εικόνες και να μυρίζουμε ωραίες μυρωδιές, έτσι θα πρέπει να προσέχουμε ν’ ακούμε και ωραίες μελωδίες. Την ίδια ομορφιά κρύβει ένα λογοτεχνικό βιβλίο με ένα κόμικ; Την ίδια ένταση κρύβει μια δύσκολη, εγκεφαλική μουσική με ένα εύπεπτο τραγουδάκι; Πόσες φορές έχουμε διαβάσει ένα ωραίο λογοτεχνικό βιβλίο αλλά έχουμε απογοητευτεί όταν την ίδια ιστορία τη βλέπουμε σε ταινία; Αναρωτηθήκαμε ποτέ γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί πολύ απλά διαβάζοντας το βιβλίο, έχουμε πλάσει τα πρόσωπα και τις εικόνες με τη δική μας φαντασία, έχουμε ταυτιστεί με τους ήρωες και έχουμε ζήσει μαζί τους την ένταση και το δράμα ή τη χαρά που αυτοί βιώνουν. Συμβαίνει και στον έρωτα όταν εξιδανικεύουμε τον άνθρωπο που ερωτευόμαστε και στην πορεία απογοητευόμαστε. Το ίδιο συμβαίνει και στη μουσική, πότε όμως; Όταν ακούμε περιγραφική μουσική, δηλαδή μουσική χωρίς λόγια αφού μόνο έτσι αναπτύσσεται η φαντασία μας σε αντίθεση με το τραγούδι που μέσω του στίχου μας δίνει την υπόθεση, το story. Πρέπει λοιπόν να μάθουμε ν’ ακούμε και μουσική χωρίς λόγια. Οι συμφωνίες του Μπετόβεν, του Μάλερ του Τσαικόφσκι κ. ά είναι κατάλληλες όχι μόνο για να εξάψουν τη φαντασία μας αλλά και για να εξασκήσουν τον εγκέφαλό μας. Αν είστε ρομαντικοί ακούστε Σοπέν και Λίστ, αν θέλετε να τονωθείτε ακούστε Βάγκνερ και Μάλερ, αν θέλετε εγκεφαλική έξαρση ακούστε Μπαχ, αν θέλετε ν’ απαλλαγείτε από έγνοιες και προβληματισμούς ακούστε Μότσαρτ και Vivaldi ή αν θέλετε να ονειρευτείτε και να ταξιδέψετε με τη φαντασία ακούστε Debussy και Ravel.
Όλα στη σημερινή εποχή δυστυχώς απλοποιούνται. Επιδιώκουμε τα απλά και γρήγορα πράγματα χωρίς να εξασκούμε πολύ το μυαλό μας. Πρέπει όμως ν’ αναζητάμε τους πολύπλοκους ήχους, τους εναρμονισμένους, αυτούς που μας έχουν δώσει σε αφθονία οι μεγάλοι συνθέτες της κλασικής μουσικής. Το άκουσμα όμως και μόνο αυτού του όρου απομακρύνει τον σημερινό άνθρωπο, κυρίως τον νέο. Τι είναι όμως η κλασική μουσική; Είναι ένα ατελείωτο σύνολο ήχων και τεχνοτροπιών, κάποιες φορές αντλημένων από παραδοσιακές μουσικές. Η μουσική ωστόσο είναι μία και είναι παγκόσμια όπως παγκόσμιες είναι οι μορφές του Σβάιτσερ, του Μπετόβεν, του Μπαχ και πολλών άλλων. Ο τελευταίος για παράδειγμα, δε μπορεί να χαρακτηριστεί γερμανός αλλά πανανθρώπινος αφού η μουσική του δε γράφτηκε μόνο για τους γερμανούς αλλά για όλα τα έθνη της γης. Η μουσική λοιπόν δεν έχει σύνορα. Αυτά τα έφτιαξαν οι άνθρωποι και μέσα σε αυτά φυλακίζουν την ψυχή και το πνεύμα τους.
Η δύσκολη και άγρια εποχή που ζούμε μας απογυμνώνει από καθετί αγνό και ρομαντικό. Ωθούμαστε σε ωμό σεξ, σε ωμή βία και δεν ερωτευόμαστε, δεν έχουμε άμεση επαφή με τους άλλους. Όλα γίνονται μέσω μιας οθόνης που μέσω της εικονικής πραγματικότητας μας στερεί την ανάγκη να αγγίξουμε και να αισθανθούμε. Η έλλειψη ρομαντισμού στερεί απ’ την ψυχή μας την τροφή που χρειάζεται. Ο ρομαντισμός όμως σήμερα θεωρείται μελό ενώ αντίθετα το ζωώδες και το άγριο προωθείται συστηματικά μέσω της τηλεόρασης, όλων των μέσων ενημέρωσης αλλά και των δισκογραφικών εταιρειών που θέλουν τον άνθρωπο κοιμισμένο. Γι’ αυτό προωθούνται συγκεκριμένες μουσικές, μεταλλαγμένες και ψεύτικες τροφές, μολυσμένος αέρας, πυρηνικές δοκιμές σε βάρος της ανθρωπότητας και του περιβάλλοντος. Προωθείται ότι εξασφαλίζει το κέρδος στους λίγους όπως ο αθλητισμός, όχι όμως ο καλώς εννοούμενος αλλά τα στημένα παιχνίδια. Σε μερικά σημεία του
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
πλανήτη έχει συσσωρευτεί το κέρδος ενώ στο μεγαλύτερο μέρος του βασιλεύει η φτώχια και η εξαθλίωση. Αυτή είναι άλλωστε και η αιτία της σημερινής κρίσης. Όλες αυτές οι μάζες όμως κάποια στιγμή θα εξαγριωθούν και θα πνίξουν τους λίγους.
Ας μην αφήσουμε λοιπόν το πνεύμα μας στο σκοτάδι. Ας προσπαθήσουμε ν’ απαλλαγούμε από τα άγρια ένστικτά μας δίνοντας στην ψυχή μας την τροφή που τόσο πολύ έχει ανάγκη για να ηρεμήσει, κυρίως σήμερα που υπάρχει τόση ασχήμια και αγριότητα γύρω μας. Τίποτα δε μπορεί να γεμίσει το συναισθηματικό μας κόσμο περισσότερο απ’ την τέχνη, τη μουσική και τον ρομαντισμό. Η ανθρωπότητα στην πορεία της ανά τους αιώνες κατακλύζεται από πολέμους και ωμότητες αναμφισβήτητα. Η τέχνη όμως ακολουθούσε πάντα το δικό της παράλληλο δρόμο εκφράζοντας ακόμη και την ασχήμια, αφού δε πρέπει να ξεχνάμε ότι η τέχνη δεν εκφράζει μόνο το ωραίο και ονειρικό αλλά και το άσχημο και βίαιο, που γεννά εξίσου δυνατό συναίσθημα. Ας στραφούν οι νέοι προς την τέχνη και την καλλιέργεια του πνεύματός τους αφού μόνο έτσι θα σπάσουν τα δεσμά που αυτή η εποχή μας επιβάλλει. Ας αποκτήσουν τις αξίες και τα ιδανικά για τα οποία πολέμησαν οι λαοί και που δυστυχώς εκλείπουν σήμερα. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να κατακτήσουν την κορυφή και να νιώσουν πραγματικά ελεύθεροι.
Infο: Ο Χάρης Πελώνης σπούδασε κιθάρα στο Εθνικό Ωδείο με τον Δημήτρη Φάμπα όπου και τελείωσε τις σπουδές του με άριστα παμψηφεί. Παρακολούθησε σεμινάρια με πολλούς αξιόλογους δασκάλους όπως L. Brouwer, A. Diaz, A. Lagoya, R. Chiesa, R. Aussel, D. Russell, W. Lendle και άλλους. Έχει δώσει πολλά ρεσιτάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει συμμετάσχει σε πολλές συναυλίες και ηχογραφήσεις στο κρατικό ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Το 1993 έλαβε μέρος στο διεθνές φεστιβάλ του F. Tarrega στην Ισπανία και ηχογράφησε Live στην Ισπανική Ραδιοφωνία, αποσπώντας ενθουσιώδεις κριτικές από τον ισπανικό τύπο. Με την σύμπραξη του κιθαρίστα των “Los Paraguayos” J. Jara, ηχογράφησε δίσκο με έργα για δύο κιθάρες. Διδάσκει από το 1985 στο Εθνικό Ωδείο, καθώς και στο Δημοτικό Ωδείο Αμαρουσίου. To 1996 εκδίδεται από τις εκδόσεις «Ανδρομηδά» το βιβλίο του «30 Classic Latin Songs for Guitar» με διασκευές πάνω στα σπουδαιότερα λατινοαμερικάνικα κομμάτια, με επιβραβεύσεις και συγχαρητήριες επιστολές από Αγγλία, Λατινική Αμερική και άλλες χώρες. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το CD «Τα Λάτιν του κόσμου» από την Arcadia Media Sanyo, διασκευάζοντας και εκτελώντας τις μεγαλύτερες λατινοαμερικάνικες επιτυχίες.