Όταν διάβασα το πρώτο βιβλίο του Haruki Murakami βρέθηκα αντιμέτωπη με μια μεγάλη έκπληξη και ένα εξίσου μεγάλο δίλημμα.
Της Γιώτας Παπαδημακοπούλου
Ήταν εξαιρετικά δύσκολο να μιλήσω για το βιβλίο αυτό καθώς και για το θέμα το οποίο πραγματεύεται. Ένα θέμα που δεν είναι καθόλου απλό και ξεκάθαρο ωστόσο, εξαιρετικά γοητευτικό και μυστηριώδες. Και αν και δεν μπορώ να δηλώσω fan του μεγαλύτερου εν ζωή Ιάπωνα λογοτέχνη, το “1Q84” με το πρώτο βιβλίο της τριλογίας, με έκανε να διψάσω και να θέλω κάτι περισσότερο. Ήταν αδύνατον όπως αντιλαμβάνεστε να μην ξεκινήσω αμέσως την ανάγνωση του 2ου βιβλίου το οποίο, όπως ακριβώς ευελπιστούσα, μου έλυσε περισσότερες απορίες απ’ όσες θα μπορούσα να περιμένω αφήνοντας την ίδια στιγμή, όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, σε ένα φινάλε που αν μη τι άλλο, αναμένουμε να κορυφώσει αυτό το φουτουριστικό, ιδιόμορφο love story.
Η Αομάμε και ο Τένγκο εξακολουθούν να ζουν στον ίδιο κόσμο αλλά σε μιαν άλλη εποχή. Εκείνη, βρίσκεται στο 1Q84 και το να γυρίσει πίσω στο 1984 όπου βρίσκεται εκείνος, φαντάζει αδύνατον. Ο καθένας από μεριά του, είναι ορκισμένος να βρει το έτερον ήμισυ που λαχταράει η καρδιά του. Και με έναν παράξενο τρόπο, καταφέρνουν να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον, ψάχνοντας σαν ναυαγοί το νησί που θα μπορέσουν να ξαποστάσουν, να βρουν το άλλο τους μισό και να ολοκληρωθούν έπειτα από μια ζωή που πάντα φάνταζε μισή και ανολοκλήρωτη. Όμως διακυβεύονται πολύ περισσότερα απ’ όσα νομίζουν και απ’ όσα μπορούν να χωρέσουν στο μυαλό τους. Οι ισορροπίες είναι πιο λεπτές από κάθε άλλη φορά και το να ζήσουν όλοι ευτυχισμένοι απέναντι στα Ανθρωπάκια και τα σχέδιά τους, είναι πολύ πιο δύσκολο απ’ όσο ίσως μπορούν ν’ αντέξουν. Κι αν χρειαστεί να θυσιαστεί κάποιος, ποιος θα είναι αυτός; Ποιος θα πληρώσει πρόθυμα το τίμημα σε ένα παιχνίδι που ποτέ δεν δέχτηκε να συμμετάσχει;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Αν κάτι έχει μεγάλο ενδιαφέρον στην ιστορία αυτή του Murakami, είναι οι χαρακτήρες του οι οποίοι, αν κι εκ διαμέτρου αντίθετοι ως προσωπικότητες και ιδιοσυγκρασία, έχουν ένα κοινό στοιχείο. Την εσωτερική μοναξιά που τους κατακλύζει, βυθίζοντάς τους σε μια παράξενη μορφή ανυπαρξίας η οποία μοιάζει να εξασθενεί όταν κάποιος από αυτούς, βρίσκεται κοντά σε κάποιον άλλο, νοερά ή μη. Είναι σαν κομμάτια ενός παζλ που χώρια, δεν εξυπηρετούν κάποιον ιδιαίτερο ή σημαντικό σκοπό και την ίδια στιγμή, όταν ενώνονται, οδηγούν σε ένα δυνατό κρεσέντο συναισθημάτων και σκέψεων, βαθιά θαμμένες μέσα τους, αλλά όχι ξεχασμένες, που έχουν την ανάγκη να εξωτερικευτούν, να σχηματοποιηθούν και να ολοκληρωθούν μέσω της σύνδεσης. Σας ακούγεται κάπως περίπλοκο αυτό; Τότε, και που να το διαβάσετε.
Ουσιαστικά, το “1Q84”, ως ολοκληρωμένο έργο, αν και θα χρειαστεί να περιμένουμε λίγο ακόμα για το τελευταίο μέρος της ιστορίας, είναι ένα φουτουριστικό, ερωτικό μυθιστόρημα φαντασίας, που οι φαινομενικά καταδικασμένοι εραστές πρέπει να αναζητήσουν ο ένας τον άλλον ανάμεσα σε παράλληλα σύμπαντα, παράλληλους χρόνους, που αν και τρέχουν προς την ίδια κατεύθυνση, είναι μάλλον αμφίβολο αν η μοίρα θέλει να έχουν τον ίδιο προορισμό. Ο ορισμός της αλληγορίας και του συμβολισμού, μέσα από ένα σενάριο που αν και τοποθετείται χρονικά στο 1984, θα μπορούσε να είναι τόσο παλαιικό, όσο και σύγχρονο. Ενώ αποπνέει τον αέρα μιας άλλης εποχής, καταφέρνει να ταιριάξει στην λογοτεχνική αφήγηση του σήμερα χωρίς να σε κάνει να βαρεθείς ή να δυσανασχετήσεις και αυτό, ειδικά αν δεν είσαι λάτρης του συγγραφέα είναι αν μη τι άλλο, σημαντικό επίτευγμα.
Σίγουρα το συγκεκριμένο βιβλίο, δεν θα το συνέστηνα στον καθέναν. Όχι γιατί δεν είναι καλό, μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, αλλά γιατί δεν είναι ένα εύκολο ανάγνωσμα. Με το τελευταίο σχόλιο, δεν υπονοώ σε καμία περίπτωση πως πρέπει να είσαι εξαιρετικά ευφυής για να αντιληφθείς τα βαθύτερα νοήματα και τους συμβολισμούς του αλλά, παρά το γεγονός ότι η γραμμική, σταθερή, εναλλασσόμενη αφήγηση ανάμεσα στους δύο βασικούς πρωταγωνιστές είναι άκρως αποδοτική ως προς το να αντιληφθούμε τι ακριβώς και για ποιον λόγο συμβαίνει, χρειάζεται να αφιερώσεις την αμέριστη προσοχή σου και χρόνο κατά την ανάγνωση ώστε να γίνεις ένα με τους χαρακτήρες και το ίδιο το κείμενο. Πρέπει να μπεις στην λογική του δημιουργού και να κατανοήσεις την δομή του παράξενου σύμπαντός του και τους περίπλοκου τρόπου λειτουργίας του. Αν είσαι διατεθειμένος να το κάνεις, σίγουρα θα ζήσεις μια μοναδική εμπειρία.
