Ποιο είναι το νήμα που μπορεί να συνδέει τρεις ιστορίες που διαδραματίζονται σε διαφορετικό χώρο και χρόνο; Την αυτοκτονία του ποιητή Χάινριχ φον Κλάιστ και της Ενριέττε Φόγκελ στη λίμνη Βανζέε έξω απ’ το Βερολίνο, το 1811• μια μυστική συνάντηση αξιωματούχων των SS, που σφράγισε τη μοίρα εκατομμυρίων Εβραίων, στην ίδια λίμνη το 1942 • και ταυτόχρονα το θάνατο από πείνα του ποιητή Σουβάροφ τον ίδιο χρόνο, στο πολιορκημένο από τους Ναζί Λένινγκραντ.
Τρεις διαφορετικές αφηγήσεις ξετυλίγονται παράλληλα και συνδέουν μια ιστορία αγάπης και μια σειρά από τραγικά γεγονότα που σημάδεψαν τον κόσμο, αναδεικνύοντας τα πιο φωτεινά και τα πιο σκοτεινά ένστικτα του ανθρώπου• την καλύτερη και τη χειρότερη εκδοχή της Ανθρωπότητας.
Ζωντανή μουσική:
Κατά τη διάρκεια της παράστασης η μουσικός Μάγκυ Μελισσάρη ερμηνεύει ζωντανά στο πιάνο κομμάτια από το Winterreise του Schubert, ενώ ακούγεται ηχογραφημένο ένα ποίημα του συγγραφέα με τη φωνή του ηθοποιού Γιώργου Νινιού.
Λίγα λόγια για την αληθινή ιστορία:
Ο Heinrich von Kleist (Χάινριχ φον Κλάιστ) γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1777 στη μικρή πόλη της Φρανκφούρτης-πάνω-στον-Όντερ. Ορφανός από μικρός ζούσε με τη θεία του και στα 14 του στάλθηκε σε οικοτροφείο. Με τη συγγραφή θεατρικών έργων ασχολήθηκε από το 1803 μέχρι το 1811.Η «Σπασμένη Στάμνα», η «Πενθεσίλεια» και πολλά άλλα έργα του θεωρούνται σήμερα κλασικά.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο ίδιος ήταν καταθλιπτικός και κάποιες επαγγελματικές ατυχίες επιδείνωσαν την κατάστασή του. Τότε έτυχε να συναντήσει τη Χενριέτε Φόγκελ, μια παντρεμένη γυναίκα που έπασχε από ανίατο καρκίνο. Πριν είχε προτείνει στην ξαδέρφη του μια συμφωνία αυτοκτονίας, την οποια εκείνη αρνήθηκε. Αντίθετα η Φόγκελ δέχτηκε με ενθουσιασμό την ιδέα ενός διπλού θανάτου. Ετοίμασαν επιμελώς τις τελικές λεπτομέρειες. Ο Κλάιστ έκαψε τα υπολείμματα των έργων του . Το μεσημέρι της 21ης Νοεμβρίου του 1811, βγήκαν στην εξοχή,στις όχθες της λίμνης Wannsee, νοτιοδυτικά του Βερολίνου. Εκεί ο Κλάιστ πρώτα πυροβόλησε τη Φόγκελ κι έπειτα τον εαυτό του. Την προηγούμενη μέρα είχαν κάνει πρόβα αυτοκτονίας στο πανδοχείο Στίμμινγκ και είχαν αφησει επιστολές στον πανδοχεα για να σταλούν στα δικά τους πρόσωπα. Ο ίδιος φυσικά, δεν γνώριζε τίποτα.
Το μνημείο:
Μπορεί κανείς να φτάσει στον τάφο του Heinrich von Kleist και της Henriette Vogel πηγαίνοντας με το τρένο μέχρι τη στάση του S-bahn Wannsee. Από εκεί ο τάφος απέχει περίπου 10 λεπτά με τα πόδια. Κατά τους θερινούς μήνες μπορεί κανείς να δανειστεί και ακουστικά από ένα περίπτερο που έχει τοποθετηθεί δίπλα στη στάση του τρένου και να ακούσει τις σχετικές με την αυτοκτονία καταθέσεις, καθώς και πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα. Κάθε χρόνο στις 21 Νοεμβρίου, ημέρα της επετείου του θανάτου τους, διοργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις στο σημείο του τάφου.
Σκηνοθετικό σημείωμα:
Δύο πραγματικά γεγονότα:
Μία ρομαντική ιστορία αγάπης δύο επιφανών ανθρώπων που ολοκληρώνεται με την εκπλήρωση του στόχου που τους ένωσε: τη διπλή αυτοκτονία τους.
Μια γιορτή αξιωματούχων της ελίτ του γερμανικού στρατού για την εκπλήρωση του δικού τους στόχου: την εξόντωση ολόκληρου του εβραϊκού πληθυσμού της Ευρώπης.
Τα δύο αυτά γεγονότα συμπληρώνονται με την αφήγηση μιας φανταστικής ιστορίας με φόντο το πολιορκημένο από τους Ναζί Λένινγκραντ και πρωταγωνιστή έναν δάσκαλο, που μοιράζει όλα τα δελτία τροφίμων του σε ηλικιωμένους και παιδιά μέχρι που πεθαίνει από την ασιτία.
Στο έργο του Σταμάτη Πολενάκη τρία πρόσωπα αφηγούνται αυτές τις τρεις ιστορίες: Ένας πανδοχέας (Δημήτρης Φραγκιόγλου), του οποίου το πανδοχείο βρίσκεται λίγο έξω απ’ τη λίμνη Βάνζεε και φιλοξένησε το ζευγάρι τις δύο τελευταίες μέρες της ζωής του, ο ίδιος ο Κλάιστ (Βασίλης Μπατσακούτσας) και η Ενριέττε (Μέρω Μελισσάρη). Εμπνέονται από την Έβδομη συμφωνία του Σοστακόβιτς και από το έργο του Σούμπερτ Χειμωνιάτικο ταξίδι, κομμάτια του οποίου ερμηνεύει ζωντανά στο πιάνο η μουσικός Μάγκυ Μελισσάρη και μέσα από ένα ταξίδι στο χώρο και το χρόνο, οι τρεις τους – ο καθένας με το δικό του τρόπο και από τη δική του οπτική – αφηγούνται το παρελθόν, βιώνουν το παρόν και προφητεύουν το μέλλον, μας θυμίζουν την ανάγκη του ανθρώπου για ευτυχία, την προσευχή που όλοι κάποια στιγμή απευθύναμε σ’ έναν άγνωστο Θεό και επιβεβαιώνουν τη ρήση του Λέσσινγκ: «Τι είναι λοιπόν ο άνθρωπος; Πολύ κακός για να είναι δημιούργημα του Θεού. Πολύ καλός για να είναι δημιούργημα της τύχης». –Έφη Ρευματά
Συντελεστές:
Σκηνοθεσία: Έφη Ρευματά
Σκηνικά: Νίκος Δεντάκης
Κοστούμια: Βάσια Χρονοπούλου
Φωτισμοί: Δημήτρης Μπαλτάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Βάσια Χρονοπούλου
Επιμέλεια κίνησης: Περικλής Σκορδίλης
Παίζουν: Δημήτρης Φραγκιόγλου, Μάρω Μελισσάρη Βασίλης Μπατσακούτσας
Πιάνο ζωντανά στη σκηνή: Μάγκυ Μελισσάρη
Παραγωγή: Αντώνης Λάμπρος
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Φραγκούλης
Επικοινωνία: Γιώτα Δημητριάδη