Η Ελένη Γκασούκα σκηνοθετεί «Το χελιδόνι», μία γλυκόπικρη δραματική δημιουργία που ανεβαίνει για δεύτερη σεζόν, στο Μικρό Γκλόρια, μετά τις sold out παραστάσεις της περασμένης χρονιάς.

Το έργο έγραψε ένας από τους πιο ενδιαφέροντες Καταλανούς συγγραφείς, ο Guillem Clua. Αφορμή το οδυνηρό γεγονός της δολοφονίας αθώων ανθρώπων σε gay bar στο Ορλάντο.

Την πολύ καλή μετάφραση έκανε από τα ισπανικά η Μαρία Χατζηεμμανουήλ.

Σοφία Σεϊρλή, ως Αμέλια και Βασίλης Μαυρογεωργίου, ως Ραμόν, δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι με κοινό παρονομαστή την αγάπη για το Ντάνι. Ο Ντάνι, ο νεαρός γιος της Αμέλιας, 33  χρονών που τόσο άδικα σκοτώθηκε στην τρομοκρατική επίθεση στην Αμερική, στις 12 Ιουνίου 2016.

Συγκίνηση, τρυφερότητα, προσοδοφόρες ανατροπές, συγκρούσεις με τον εαυτό, πάλη με τις ιδεοληψίες, περιγράφουν αισθητά τη δομή του συγγράμματος.

Ο G. Clua, προσεγγίζει το νευραλγικό ζήτημα της διαφορετικότητας με την απαιτούμενη ενσυναίσθηση, ώστε το προϊόν που παράγεται να εγκωμιάζει το ιδανικό της ζωής και τη δύναμη της αγάπης. Η σφοδρή δυναμική που διέπει τους χαρακτήρες, αναδεικνύει ξεκάθαρα το δραματουργικό βάθος του έργου και προκαλεί την αυτογνωσία με το δύσκολο τρόπο. «Διδάσκει» την ανάγκη να σεβαστούμε την ποικιλία των ιδεών, σκέψεων, επιθυμιών και συμπεριφορών των άλλων ανθρώπων. Αλλιώς παραμένουμε αμετακίνητα πιστοί στη μισαλλοδοξία μας, στηρίζοντας κρυφά ή φανερά το τέρας του ρατσισμού.

Φωτό: Ελίνα Γιουνανλή

Ο Ραμόν πιέζει την Αμέλια να ξεφύγει από τα ταμπού της και να παραδεχτεί πως ουσιαστικά δεν «γνώριζε» το γιο που υπεραγαπούσε. Εκείνη με πόνο ανακαλύπτει την εθελοτυφλία της, γιατί το μυστικό που έκρυβε τόσα χρόνια ο Ντάνι, το ήξερε. Συνειδητοποιεί τη χειραγώγησή της από τον κοινωνικό κύκλο και πόσο αυτό της στέρησε την ευκαιρία να μοιραστεί πράγματα και συναισθήματα μαζί του. Ο φόβος να απορριφθεί από το περιβάλλον της, την κρατούσε δέσμια των ψυχαναγκασμών της. Έτσι και η ίδια δεν εξελίσσεται ως προσωπικότητα, παρότι είναι μία μορφωμένη δασκάλα μουσικής. Αντίθετα έζησε μέσα σε μια θλιβερή και ένοχη σιωπή, με όχημα την κρυψίνοια και τον καθωσπρεπισμό.

Ο Ραμόν αγωνίζεται σθεναρά για τα δικαιώματα εκείνων που αναγκάζονται να ζουν στο περιθώριο μιας ιδεοληπτικής κοινωνίας. Την αντιμετωπίζει σαν μία δύναμη, η οποία αρνείται πεισματικά να αλλάξει και να αποδεχτεί το ανοίκειο και το μη παραδεδομένο. Είναι ένας θαρραλέος νέος με όνειρα και αγάπη. Αγάπη και σεβασμό για το σύντροφό του Ντάνι, ο οποίος με τη στάση του το τελευταίο βράδυ έδειξε τολμηρά την ποιότητα της ύπαρξής του.

Η θεατρική αυτή δημιουργία με τα λιτά σκηνικά και τα σωστά κοστούμια της Μαίρης Τσαγκάρη είναι ένας ύμνος στην ελεύθερη αυτοδιάθεση του σύγχρονου ατόμου. Μία καταγγελία στην έλλειψη δικαιοσύνης και συμπαράστασης στο συνάνθρωπο.

Το κείμενο σκιαγραφεί τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ξορκίσουμε τις όποιες αγκυλώσεις και ζημιογόνες αντιλήψεις που φανατίζουν τους λαούς. Μόνο αν λύσουμε τα προσωπικά μας αδιέξοδα, κτίζουμε έναν κόσμο ειρηνικό χωρίς στερεοτυπικές ανασφάλειες και οπισθοδρομήσεις.

«Το χελιδόνι», ένα νανούρισμα της Αμέλιας στο παιδί της, γίνεται ο άξονας αναμόχλευσης απωθημένων εικόνων και οδυνηρών συναισθημάτων.

Το τραγούδι αυτό, στην αρχή της γνωριμίας της με τον Ραμόν, φέρνει σκληρή αντιπαράθεση, αλλά συνακόλουθα τους ενώνει. Γίνεται συνδετικός κρίκος μεταξύ τους, καθώς ο Ντάνι το τραγουδούσε στον αγαπημένο του Ραμόν.

Βλέπουμε, λοιπόν, με εφαλτήριο «το χελιδόνι», να προάγεται η δραματική ένταση και να εξελίσσεται μία αξιοπρόσεκτη ψυχαναλυτική διαδρομή των ηρώων. Δύο ξένες μεταξύ τους οντότητες, η μάνα και ο φίλος, αναμετρώνται με τα πάθη και τον ίδιο τους τον εαυτό. Πλησιάζονται και μοιράζονται πράγματα που πονάνε, μυστικά και καταχωνιασμένα εσώψυχα. Έτσι ανακαλύπτουν την ταυτότητά τους, δέχονται την απώλεια του αγαπημένου προσώπου και συνειδητοποιούν την ευθραυστότητα της αγάπης.

Η χημεία των πρωταγωνιστών κινεί τα νήματα της δράσης και αφυπνίζει το θεατή που βλέπει και μια άλλη πλευρά του φεγγαριού. Νιώθει πως το σκοτάδι και ό,τι αυτό συνεπάγεται δεν έφερε ποτέ ούτε φέρνει νέες προτάσεις ελεύθερης / αρμονικής διαβίωσης στον πλανήτη.

Φωτό: Μαριλένα Σταφυλίδου

Η Σοφία Σεϊρλή υποδύεται με ώριμο και ρεαλιστικό τρόπο την Αμέλια, χειριζόμενη επιδέξια την έκταση των υποκριτικών της ικανοτήτων. Κλιμακώνει την άκαμπτη στάση της μέχρι την παραδοχή της αδυναμίας της να υποστηρίξει το γιο της, όσο ζούσε. Οι φόβοι της την γέμισαν τεράστιες ενοχές, καθώς υποτάχτηκε στο πολωτικό status quo της εποχής της. Μία πολυδιάστατη ερμηνεία που καθηλώνει το κοινό και εγείρει σοβαρούς προβληματισμούς σχετικά με την ομοφυλοφιλία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου, εύστοχος, ενσαρκώνει το Ραμόν με εύπλαστη τεχνική, σωστές κορυφώσεις, ευαισθησία και σκηνική δεινότητα.

Η σκηνοθετική οπτική αβίαστα εστιάζει στο φως των χαρακτήρων, βγάζοντας στην επιφάνεια κρυμμένες αλήθειες και καταχωνιασμένες ιδιωτικές αναμνήσεις. Η Ελένη Γκασούκα ανέλαβε να φανερώσει την αξιακή εμβέλεια ενός δύσκολου έργου και το πέτυχε. Χρησιμοποίησε το πλούσιο υλικό της με το απαιτούμενο μέτρο, χωρίς υπερβάσεις και υπερβολές. Μία γειωμένη σκηνοθετική δομή, με εμφανή λυρική γονιμότητα.

Τους στίχους έγραψε ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος, τη μουσική φρόντισε ο Θέμης Καραμουρατίδης, τους φωτισμούς ο Λευτέρης Παυλόπουλος και τη μουσική διδασκαλία επιμελήθηκε η Ιώβη Φραγκάτου.

Η ομάδα των συντελεστών δικαιώνει τη σπουδαιότητα αυτής της θεατρικής δημιουργίας που ευαγγελίζεται μια κοινή πατρίδα για όλους. Αναδύεται επομένως ένας δίκαιος κοσμοπολιτισμός με ακλόνητη πίστη στον άνθρωπο και τις επιθυμίες του.

«Το χελιδόνι», ένα φρέσκο έργο, μια «ανοιξιάτικη» πινελιά σε ένα κόσμο σκληρό και άδικο που απειλείται από τη συνάντηση με το διαφορετικό και το ξένο προς τα ειωθότα.


Διαβάστε επίσης:

Το «Χελιδόνι» επιστρέφει στο Θέατρο Μικρό Γκλόρια