Ο Χαρματάν είναι η ξηρή εποχή κατά την οποία τίποτα δεν μπορεί να ανθίσει. Η φύση αδυνατεί να αναγεννηθεί και όλα μοιάζουν να αποδομούνται, όλα εκτός ίσως από έναν έρωτα τόσο αντιφατικό που γι’ αυτόν τον λόγο μπορεί και διαπερνά τις παράλληλες μοναξιές των ανθρώπων διεκδικώντας την αθωότητα και εν τέλει την υπαρκτική ουσία των συναισθημάτων σε έναν κόσμο σκληρό και αδιάφορο.
Μια γυναίκα, στην ώριμη ηλικία των εξήντα δύο της χρόνων, γνωρίζει τον έρωτα στο πρόσωπο του Ισμαήλ, ενός εικοσιεπτάχρονου νεαρού από τη Μπουρκίνα Φάσο. Εκείνη έχει εγκαταλείψει τη συζυγική της ζωή, μια ζωή στην οποία, ακούσια, παγιδεύτηκε, ένα παιδί στο ψυχιατρείο αλλά και τη μητέρα της κι εκείνος μάχεται να αφήσει πίσω του το τραύμα της κακοποίησης που υπέστη μεγαλώνοντας στον δρόμο, την ορφάνια και τη φτώχια. Θα συνδεθούν σε μια σχέση απροσδόκητη και θα μοιραστούν τη μοναξιά και την απόγνωση που διαπερνά τη ζωή τους αλλά παράλληλα θα μοιραστούν και την ελπίδα πως η ζωή έχει μια αισιόδοξη πλευρά που οφείλει κανείς να αντικρίσει.
Φαινομενικά παράδοξος ο έρωτας που θα τους ενώσει, σημαδεύεται από τη διαφορετικότητά τους και τα δίπολα που δημιουργούνται είναι πολλά, ικανά να προβληματίσουν τόσο τους ίδιους τους ήρωες που μάχονται να επιβιώσουν σ’ αυτή τη σχέση όσο και τον αναγνώστη. Μια ηλικιωμένη, πλούσια, λευκή, χριστιανή γυναίκα από τη μια κι ένας νεαρός, φτωχός, μαύρος, ισλαμιστής άνδρας από την άλλη. Πόσο εύκολο είναι να γεφυρωθούν χάσματα αιώνων και πολιτισμικές προκαταλήψεις που έχουν παγιωθεί και έχουν σημάνει τόσο διαφορετικές πορείες στη ζωή και τόσο σοβαρές αντιθέσεις;
Στα πρόσωπά των δύο αυτών ηρώων ωστόσο διαφαίνεται ξεκάθαρα ο συμβολισμός που η συγγραφέας τους θέλει να αποδώσει, καθώς, επί της ουσίας αντιπαραθέτει μια γερασμένη καπιταλιστική Ευρώπη και την Αφρική που βρίσκεται σε μια ατέρμονη εξελικτική πορεία. Κυρίως όμως τη διάττορη και γι’ αυτόν τον λόγο εξαιρετικά σημαντική ευθύνη της δύσης για την κατάσταση που στιγμάτισε την Ιστορία της Αφρικής, για την ιμπεριαλιστική της πολιτική που κατέστησε την Αφρική ένα πρόσφορο πεδίο εκμετάλλευσης σε βαθμό εξουθένωσης.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Με εύσχημο τρόπο η συγγραφέας στήνει το αφηγηματικό της πλαίσιο πάνω στα δίπολα που σχηματίζονται και με βάση αυτά ξεδιπλώνει τις θέσεις της και τους προσωπικούς της στοχασμούς για τη διαφορετικότητα, τις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, τον ρόλο της γυναίκας στις κοινωνίες διαχρονικά, τον ρατσισμό, τις κοινωνικές και ανθρωπολογικές συμβάσεις που αναπτύσσονται ανάμεσά στους ανθρώπους, τον γάμο και τον εγκλωβισμό, την κατάσταση που επικρατεί στην Αφρική, τη ζωή όπως εξελίσσεται στην Αφρική μετά την αποικιοκρατία, τον έρωτα και τη φτώχια, τον δυτικό τρόπο ζωής και τη μοναξιά. Κι όλα αυτά με μια αφηγηματική ροή που κρατά αμείωτο το αναγνωστικό ενδιαφέρον καθώς η αφήγηση εναλλάσσεται ανάμεσα στους δυο ήρωες και φέρνει στο φως τις δικές τους εκτιμήσεις, τις εμπειρίες τους, τις ασύμπτωτες τελικά πεποιθήσεις τους, σαφέστατα την πολιτισμική διαφορά τους. Εναλλάσσεται και ανάμεσα στο χτες και στο σήμερα, στο παρελθόν και στο παρόν, ανάμεσα στην πραγματικότητα και στον μαγικό ρεαλισμό, ανάμεσα στον υπερρεαλισμό και την ανάγκη να ισορροπήσει κανείς στη ζωή του μέσα από ανατρεπτικές καταστάσεις και με αυτόν τον τρόπο η συγγραφέας καταφέρνει να δώσει μια πλήρη εικόνα όσων θέλει να επισημάνει.
Το βιβλίο της Σλοβένας συγγραφέα, το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2015, είναι ένα βιβλίο για τη δύναμη του ανθρώπου να κυριαρχήσει, εν τέλει, σε ό,τι μπορεί να προσδιορίζει τη μοίρα του. Τη μετάφραση του βιβλίου σε μια απρόσκοπτη ελληνική γλώσσα που δίνει με επιτυχία την ατμόσφαιρα του βιβλίου αλλά και τις υφολογικές διακυμάνσεις του υπογράφει ο Γιώργος Γκούμας.
Διαβάστε επίσης:
Γκαμπριέλα Μπάμπνικ – Ξηρή εποχή