Ξόμπλια – Πλουμίδια και στολίσματα: Η έκθεση ταξιδεύει στο Παρίσι

Το Φιλανθρωπικό μη Κερδοσκοπικό Σωματείο Daughters of Penelope Paris, σε συνεργασία με την ιστορικό τέχνης και επιμελήτρια Ίριδα Κρητικού, παρουσιάζει την έκθεση «ΞΟΜΠΛΙΑ – Πλουμίδια και Στολίσματα» στο Παρίσι. Η πρωτότυπη αυτή έκθεση με πηγή έμπνευσης την πολύτιμη Λαογραφική Συλλογή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου της Ελλάδος, πραγματοποιείται με τη συμμετοχή του ανθού των Ελλήνων δημιουργών που αντλούν έμπνευση από τη διαχρονία του παραδοσιακού ελληνικού ενδύματος, των πολύτιμων υλικών του και των μονάκριβων οργανικά συνοδευτικών κοσμημάτων του και αποτελεί μια μικρή γιορτή της ιστορίας και της καταγεγραμμένης μνήμης και ταυτόχρονα, έναν μικρό θρίαμβο της αισθητικής και μαζί, όλων των αισθήσεων.

Η έκθεση παρουσιάστηκε αρχικά στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο τον Δεκέμβριο του 2018 στην Αθήνα και υλοποιήθηκε με τη συνεχή στήριξη της διοίκησης και των επιστημονικών συνεργατών του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, ειδικότερα της κυρίας Ιφιγένειας Βογιατζή, Υπεύθυνης Μόνιμων Συλλογών του Μουσείου και της κυρίας Αγγέλας Βιδάλη, Υπεύθυνης Λαογραφικής Συλλογής του Μουσείου. Η έκθεση παρουσιάστηκε στη συνέχεια στην Ιστορική Οικία Λάζαρου Κουντουριώτη (Παράρτημα του ΕΙΜ) στην Ύδρα (Ιούνιος-Οκτώβριος 2019). Το καλοκαίρι του 2022, παρουσιάστηκε με ιδιαίτερη επιτυχία στο Λαογραφικό Μουσείο Κυπαρισσίας, σε διοργάνωση του Δήμου Τριφυλίας και της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Τριφυλίας, ενώ για τον ίδιο σκοπό παραχωρήθηκαν σημαντικά κειμήλια προς έκθεση από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Η έκθεση συνεχίζει τώρα το ταξίδι της στο Ελληνικό Σπίτι στο Παρίσι, σε διοργάνωση των Daughters of Penelope Paris, με την τιμητική υποστήριξη του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.

To σκίρτημα στη θέα μιας παλαιάς σωζόμενης χρυσοκλωστής και η επιτακτική ανάγκη της διάσωσης της ωραιότητάς της, ο ανυπόκριτος θαυμασμός μπροστά στην ανεπανάληπτη φόρμα και την επινοητικότητα ενός ευκίνητου χρυσού ή αργυρού ελάσματος, η συγκίνηση μπροστά στην εύθραυστη αλλά αυτόνομη ύπαρξη ενός μικροσκοπικού μα επίπονα κεντημένου ή υφασμένου κλώστινου μίσχου, ο ενθουσιασμός και το ξάφνιασμα μπροστά σε μια οργανική όσο και αναπάντεχη σύνθεση τρυφερά ετερόκλητων υλικών, αποτέλεσαν το εναρκτήριο λάκτισμα, την επίμονη κεντρική ιδέα αλλά και το κεντρικό πεδίο αναζήτησης της πρώτης ύλης της έκθεσης «Ξόμπλια», που ευτύχησε να αγκαλιαστεί ως ιδέα από την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος και να φιλοξενηθεί κατά την πρώτη της εκδοχή το 2018, σε ιδανική εκθεσιακή συνύπαρξη με την ενδυματολογική συλλογή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου και συνεχίζοντας σήμερα το ταξίδι της.

Ο τίτλος της έκθεσης προτείνεται ως ένα ανοιχτό πεδίο συνύπαρξης παλαιών και νέων συμβάντων και εικόνων, ανοιχτών διαλόγων ελαφριάς ύλης και αιωρούμενων επιτόπιων περιπάτων του βλέμματος και του νου, δίνοντας διακριτό τόπο σε πολυσχιδείς προσεγγίσεις στολισμού και σε προφανείς ή και αθέατες συγκλίσεις και εσοχές μιας τρυφερής εκλεκτικής διαχρονικής συγγένειας.

Με κύρια αφετηρία τα κειμήλια του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, πολλά από τα οποία σπάνια όπως της Ίου, της Χίου, της Αστυπάλαιας και της Νισύρου, ή και πραγματικά μονάκριβα, όπως η ενδυμασία Ψαριανής, δωρεά του Νικηφόρου Λύτρα, ή η φορεσιά της Λήμνου και η «αρχαία στολή γυναικεία της Αμοργού», το βελουδένιο μωβ φόρεμα με τους διπλούς χρυσοκεντημένους αετούς και το πορτοφολάκι της κυρά-Φροσύνης, η περίτεχνη αθηναϊκή ενδυμασία της κόρης της οικογενείας Μπενιζέλου και η αυστηρή υδραίικη φορεσιά της Κονδύλως Μιαούλη, αλλά ακόμη, με μια δεύτερη αφετηρία τις βαρύτιμες μεταξωτές φορεσιές των επιφανέστερων οικογενειών της Ύδρας αλλά και εκείνων από την ευρύτερη νησιωτική Ελλάδα, που φυλάσσονται στην Ιστορική Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, παράρτημα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου όπου η έκθεση επίσης παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 2019, συλλέχθηκαν και αντιστοιχήθηκαν με γόνιμη ελευθερία αλλά διακριτή σύνδεση τα έργα εξήντα σύγχρονων Ελλήνων δημιουργών. Άλλα από αυτά, παλαιότερα φτιαγμένα, μα επιλεγμένα για την προφανή τους σχέση με τα μουσειακά αντικείμενα κοντά στα οποία αρχικά παρουσιάστηκαν και άλλα φτιαγμένα με ενθουσιώδη έμπνευση και αφοσιωμένη προσήλωση, με αφορμή την έκθεση.

Κατά την αρχική παρουσίαση της έκθεσης στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, οι καταστόλιστες γιορτινές φορεσιές των μόνιμων συλλογών, μαζί με τα παραδοσιακά συνοδευτικά τους κοσμήματα, τα χρυσά γιορντάνια με τα φλουριά και τα αργυρά στέφανα γάμου, τα δαχτυλίδια των αρραβώνων, τις μαλαματένιες ζώνες, τις πόρπες, τις περόνες και τα βαρύτιμα ενώτια με τους ημιπολύτιμους λίθους, τις τρέμουλες, τα συρματερά βραχιόλια, τους σταυρούς προστασίας, τις ηχηρές αρματωσιές, τα εγκόλπια και τα περιδέραια με τις πολύχρωμες χάντρες και τα στιλπνά μαργαριτάρια, υποδέχτηκαν μέσα στις ίδιες τους τις βιτρίνες τα σύγχρονα στολίδια –τα ξόμπλια. Στην τρέχουσα έκθεση, τα σύγχρονα Ξόμπλια, προτείνονται ως ξεχωριστές αισθητικές αυτοτέλειες και ταυτόχρονα, ως ενεργοποιημένα θραύσματα ιστορικής μνήμης και απτών εικόνων που ο κάθε συμμετέχων εικαστικός φέρει στη δική του σκευή, μεταποιώντας τα με έναν σύγχρονο οργανικό τρόπο. Κοντά τους, επιλεγμένα αντικείμενα από τη μόνιμη ενδυματολογική συλλογή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.

Τα «Ξόμπλια» των σύγχρονων δημιουργών, αντλώντας από μια πληθώρα πολύτιμων, φυσικών αλλά και ευτελών υλικών, που κυμαίνονται από τον χρυσό, το ασήμι, τον μπρούντζο, τον χαλκό, το φίλντισι, το ψηφιδωτό, το σίδηρο, το κέρατο, την πορσελάνη, το κεχριμπάρι, το χρώμα, το κερί και τις πολύτιμες ή ημιπολύτιμες πέτρες, το ξύλο, τη λάβα, το δέρμα, το γυαλί, τις παλαιές αποτμήσεις κεντημένου υφάσματος, την κλωστή και το χαρτί, ή ακόμη, το πλαστικό, τις χάντρες, τις τρέσες, τις κορδέλες, τη δαντέλα, τον σπάγκο, τον τενεκέ, τις εφημερίδες, τα φτερά, το αλουμίνιο ή το τύπωμα, μετατρέπονται σε χάρτινες παιδικές φορεσιές, σε ζώνες με τενεκεδένια καθρεφτάκια και σε αλαφροΐσκιωτα στέφανα γάμου, σε πλατιά βραχιόλια από πολύχρωμα υφάσματα και σε περίτεχνα στολίδια για τα μαλλιά, σε περιδέραια με διάτρητα τσολιαδάκια και σε μαγικά χαϊμαλιά, σε υφασμάτινα πετούμενα και σε κεντημένα στο χέρι τσαντάκια, σε πασουμάκια και υφαντά τοίχου από ψηφίδες και σε χάρτινα καπελάκια, σε κεφαλόδεσμους και κορώνες από μετάξι και από νάιλον, σε κεντημένα με ασήμι τσόκαρα του χαμάμ, σε μαγικά χαλιά, σε εκσυγχρονισμένες σαρακατσάνικες ποδιές και σε ολόσωμες χάρτινες φορεσιές της Ύδρας.

Η έκθεση «Ξόμπλια», είναι μια συρραφή ανέκδοτων ιστοριών από μαλλί και από βελούδο, από ατλάζι κι από μετάξι. Και πάνω από όλα αποτελεί μια αναδίφηση στις εικόνες, τις φόρμες, τις αφές, τις μνήμες, τις εμπειρίες και τις διαχρονικές μας γνώσεις, μια απρόσμενη συνάντηση παλαιών και νέων πολύτιμων φίλων. Αλλά ταυτόχρονα, μία συνύπαρξη πολλών διαφορετικών «ιερών τεράτων» της σύγχρονης ιστορίας των εφαρμοσμένων τεχνών στην Ελλάδα και των νέων δυνάμεων, που επιβεβαιώνουν και ενδυναμώνουν την οργανική συνέχεια της επινοητικής πρωτογενούς δημιουργίας.

Η έκθεση παρουσιάζει τα έργα περισσότερων των 60 διακεκριμένων δημιουργών από τον χώρο των εφαρμοσμένων κυρίως τεχνών, που αντλούν την έμπνευσή τους από την εξακολουθητική οργανική λάμψη, τις φόρμες, τα υλικά, τα μοτίβα και τους συμβολισμούς των θησαυρών της νεότερης ελληνικής ενδυματολογικής παράδοσης.

Συμμετέχοντες εικαστικοί από την έκθεση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου ΞΟΜΠΛΙΑ:
Βάσια Αδάμου-Βανέζη, Χριστίνα Αθανάσουλα-Μαντζαβίνου, Κατερίνα Αναστασίου, Νεκτάριος Αποσπόρης, Κώστας Αργυρίου, Άννυ Αρχιμανδρίτου, Άννα Αχιλλέως Staeubli, Ειρήνη Βογιατζή, Μίκα Βογιατζή, Έλενα Βότση, Μάριος Βουτσινάς, B612, Μαίρη Γαλάνη Κρητικού, Μαρία Γέρουλα, Μαρία Γιαννακάκη, Τάσσα Θεοχάρις Γκανίδου, Πέννυ Γκέκα, Άκης Γκούμας, Γεωργία Γκρεμούτη, Μαρία Γρηγορίου, Χριστίνα Δάρρα, Μαρία Διακοδημητρίου, Άννα Θεοχαράκη, Κατερίνα Ιωαννίδη, Σταυρούλα Καζιάλε, Δέσποινα Καλλιγά, Βάσω Καλουδιώτη, Τίνα Καραγεώργη, Βούλα Καραμπατζάκη, Άννα Κίτσου, Μάρω Κορνηλάκη, Άγγελος Κωνσταντακάτος, Κατερίνα και Εύα Μακρυγιάννη, Κατερίνα Μακρυγιάννη, Λούλα Λεβέντη, Μαρία Μάστορη, Τάσος Μαντζαβίνος, Βαρβάρα Μαυρακάκη, Γεωργία Μπλιάτσου, Δημήτρης Ξανθούλης, Απόστολος Παπαγεωργίου, Ιωάννης Παπαγιαννούλης, Σοφία Παπακώστα, Σοφία Πάσχου, Βάλια Πλαΐνη, Βαγγέλης Πολύζος, Κλάρα Πουλαντζά, Ιφιγένεια Σδούκου, Ελένη Σιούστη, Χριστίνα Σούμπλη, sugar line productions (Κατερίνα Γεωργουδάκη), Κωνσταντίνα Τζαβιδοπούλου, Γιάννης Τσαλαπάτης, Αλεξάνδρα Τσουκαλά, Threads Of Patience (Eιρήνη Γκόνου, Κλεοπάτρα Τσαλή), Λιλή Φραγκάκη.

Με την εικαστική συμμετοχή στο Παρίσι: Λέλα Αρβανίτη, Πάνος Καρδάσης, Κατερίνα Σαράφη, Μηνάς Μαυρικάκης, Σοφία Μελά, Ζωή Σεκλειζιώτη, Παρασκευή Σπύρου, Κυριακή Χριστακοπούλου

Η έκθεση ΞΟΜΠΛΙΑ Πλουμίδια και Στολίσματα, θα εγκαινιαστεί στο Παρίσι την Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2022 στις 19.00, με την παρουσία της Ίριδος Κρητικού, Επιμελήτριας της έκθεσης και της κυρίας Μαριέττας Μινώτου Α’ Αντιπροέδρου της Εθνολογικής και Ιστορικής Εταιρείας της Ελλάδος. Θα ακολουθήσει δεξίωση.

Η έκθεση θα παραμείνει επισκέψιμη από την Παρασκευή 7 έως και την Κυριακή 9 Οκτωβρίου, από τις 16.00 έως τις 20.00, στο Ελληνικό Σπίτι, 9 rue Mesnil 75116.

Παράλληλα, θα πραγματοποιηθούν θεματικές ξεναγήσεις καθώς και εργαστήρια για ενήλικες και παιδιά, με έμπνευση την ελληνική παράδοση.

Εργαστήριο Κεντητικής για ενήλικες με τη Μαίρη Γαλάνη Κρητικού: Σάββατο 8 Οκτωβρίου, 10:30-12:00
Ζωγραφική και Κατασκευή για παιδιά με την Ίριδα Κρητικού: Κυριακή 9 Οκτωβρίου, 15:00-16:30 6-12 ετών | 16:30-18:00 13-18 ετών 

Daughters of Penelope Paris

Οι Daughters of Penelope Paris (DOP Paris Chapter #437 – Phaetuse) είναι ένας μη κερδοσκοπικός φιλανθρωπικός οργανισμός, βασισμένος στον γαλλικό νόμο του 1901 και ιδρύθηκε στο Παρίσι το 2018. Ο οργανισμός είναι μέρος της μεγαλύτερης διεθνούς οικογένειας των Daughters of Penelope, ένωση γυναικών που ιδρύθηκε στις Η.Π.Α. Σε αρμονία με την αποστολή μας, οι στόχοι μας βασίζονται στην προώθηση του Ελληνισμού, της Παιδείας, της Φιλανθρωπίας, της Πολιτικής Υπευθυνότητας, της Οικογενειακής και Ατομικής Αριστείας.