Η περιοδεία του Μπαλέτου της ΕΛΣ στην Κύπρο υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Στον Χορό με τη σκιά μου –παραγωγή η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ το 2019 και στη συνέχεια στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού το 2021– ο Διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ Κωνσταντίνος Ρήγος χορογραφεί τέσσερα μοναδικά έργα του σπουδαίου Μάνου Χατζιδάκι για το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Στον Κύκλο του C.N.S. η αγριεμένη θάλασσα αποτελεί το σκηνικό για την απώλεια και την οδύνη, στον Καπετάν Μιχάλη ο νυχτερινός υγρός άνεμος του νότου «πέφτει πάνω στις γυναίκες σαν άντρας και πάνω στους άντρες σαν γυναίκα», στο Καταραμένο φίδι η μορφή του Καραγκιόζη στέκει σαν σύμβολο της διαχρονικής λαϊκής τέχνης, ενώ στο Χαμόγελο της Τζοκόντας η Νέα Υόρκη γίνεται το πολυτελές και πολύβουο φόντο που περιβάλλει τη μοναξιά και την απόγνωση της σύγχρονης ζωής.
Ο Μάνος Χατζιδάκις έχει ορίσει το τοπίο της ελληνικής μουσικής και του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού όσο ελάχιστοι. Οι αναζητήσεις του αλλά και οι επιρροές του τον οδήγησαν σε πολλές και διαφορετικές διαδρομές. Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι οι καρποί της δημιουργικής του σποράς μπορούν να βρεθούν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Από το τοπίο αυτό εμπνεύστηκε ο Κωνσταντίνος Ρήγος για τη χορογραφία, στην οποία περιηγείται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα του χατζιδακικού έργου, εντάσσοντας ισάριθμα εμβληματικά έργα σε μια σπονδυλωτή παράσταση.
Τέσσερα δωμάτια, τέσσερις κατευθύνσεις.
Ο κύκλος του C.N.S. –έργο για βαρύτονο και πιάνο σε ποίηση του συνθέτη, το οποίο γράφτηκε για τον θάνατο του νεαρού Ισπανού Ετιέν Ραίριχ Μόριτς (1952)– συμβολίζει τον βορρά, το αφαιρετικό τοπίο της «ερημικής παραλίας», την έρημη χώρα του θανάτου.
Ο καπετάν Μιχάλης –η μουσική για τη θεατρική διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη (1966)– συμβολίζει τον νότο, με το μεσογειακό, άνυδρο τοπίο, τον άνεμο που πέφτει ερωτικά πάνω στα σώματα, τη μορφή του καζαντζακικού άντρα που έχει μέγεθος μεγαλύτερο από το πραγματικό.
Το καταραμένο φίδι –η σουίτα μπαλέτου με δύο πιάνα που γράφτηκε για το Ελληνικό Χορόδραμα (1949)– είναι η ανατολή, μια χώρα των σκιών και του παραμυθιού, όπου το παλιό και το καινούριο συνυπάρχουν αλληλοσπαρασσόμενα.
Το χαμόγελο της Τζοκόντας –το έργο ορόσημο για τη μεταπολεμική ελληνική δημιουργία (1965)– είναι η δύση, μια σπουδή του συνθέτη πάνω στην ιστορία της δυτικής μουσικής, αλλά και μια άσκηση προσωπικής συνθετικής πειθαρχίας.
Στον κόσμο που δημιουργεί ο Κωνσταντίνος Ρήγος κάθε σημείο του ορίζοντα είναι κι ένα δωμάτιο, κάθε κατεύθυνση του ορίζοντα περικλείεται σε έναν εσωτερικό χώρο, όπου ο χορός γίνεται ένα με τη μουσική. «Τι είναι ο Χορός με τη σκιά μου; Ένας χορός με τον εαυτό μου. Μια εξομολόγηση επί σκηνής όλων αυτών που έχω ζήσει και που κουβαλάω για πάντα μέσα μου», σημειώνει ο Κωνσταντίνος Ρήγος, και συνεχίζει: «Από την εφηβική μου ηλικία, η μουσική και ο λόγος του Μάνου με επηρέασαν βαθιά. Δεν τον γνώρισα ποτέ – τον πλησίασα κάποιες φορές, αλλά πάντα υπήρχε μια απόσταση. Η απόσταση στην οποία σε κρατάει ο φόβος τη στιγμή που βρίσκεσαι απέναντι σε κάτι σπουδαίο. Η ευαισθησία, η λογική και ο πολιτικός λόγος του Μάνου υπήρξαν πάντα τα στοιχεία που με προκαλούσαν να χορογραφήσω ένα έργο του. Τώρα πια ο φόβος έχει φύγει, αλλά το δέος παραμένει. Καθώς πια νιώθω το έργο του ως ένα κομμάτι του ίδιου μου του εαυτού, πλέον νιώθω πιο τολμηρός να το αγγίζω και να το κάνω δική μου χορογραφία. Στον Χορό με τη σκιά μου, την πρώτη μου “αναμέτρηση” με τον Μάνο, αλλά και τον έφηβο εαυτό μου, δημιουργώ τέσσερα διαφορετικά δωμάτια –ένα για κάθε έργο–, με μάτια παράθυρα στον κόσμο που ζούμε ή σε αυτόν που ζει μέσα στη φαντασία μας. Τέσσερις χώροι για να φτιάξει ο κάθε θεατής την προσωπική του μυθολογία».
Ο Κωνσταντίνος Ρήγος εκτός από τη χορογραφία υπογράφει και το σκηνικό της παράστασης, με τη συνεργασία της Μαίρης Τσαγκάρη. Τα κοστούμια σχεδιάζουν οι Deux Hommes, τους φωτισμούς ο Χρήστος Τζιόγκας και το βίντεο ο Βασίλης Κεχαγιάς.
Συμμετέχουν οι Α΄ Χορευτές, οι Σολίστ, οι Κορυφαίοι και το Corps de ballet της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Ταυτότητα
Μπαλέτο
Μάνος Χατζιδάκις
Χορός με τη σκιά μου
Χορογραφία, σκηνικό: Κωνσταντίνος Ρήγος
Κοστούμια: Deux Hommes
Συνεργάτιδα αρχιτέκτονας: Μαίρη Τσαγκάρη
Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
Βίντεο: Βασίλης Κεχαγιάς
Καλλιτεχνική επιμέλεια: Γιώργος Χατζιδάκις
Με τους Α΄ Χορευτές, τους Σολίστ, τους Κορυφαίους και το Corps de ballet της ΕΛΣ