Χριστίνα Σουγιουλτζή: Ένας χορός επιστημονικού ενδιαφέροντος στο Θέατρο Τέχνης

Η Χριστίνα Σουγιουλτζή έχει ένα πλούσιο βιογραφικό, με σημαντικές συνεργασίες και συμμετοχές σε πολλές παραγωγές σύγχρονου χορού σε Ελλάδα και εξωτερικό. Από το 2003 περίπου, συμμετέχει σε παραστάσεις της ομάδας “Κι όμως κινείται“, της οποίας είναι συνιδρύτρια.

Αυτήν την περίοδο, ανεβάζουν μια ιδιαίτερη παράσταση χορού και μουσικής στο Θέατρο Τέχνης, με τίτλο “Η εκδίκηση του Πυριτίου“, βασισμένο σε ένα διήγημα του Χαΐνη Δ. Αποστολάκη. Με αφορμή το έργο, η Χριστίνα Σουγιουλτζή, μας μιλά για την πολύ ενδιαφέρουσα σύλληψη και τα διαχρονικά νοήματα που πηγάζουν μέσα από αυτήν.

– Η «Εκδίκηση του Πυριτίου» ανεβαίνει στο Θέατρο Τέχνης. Περιγράψτε μας με λίγα λόγια την κεντρική ιδέα της παράστασης και πώς την προσεγγίσατε σκηνοθετικά και χορογραφικά.

Ένα διαστημόπλοιο ανδροειδών προσεδαφίζεται  στον πλανήτη και διασώζει τον τελευταίο άνθρωπο, μοναδικό επιζώντα πυρηνικής καταστροφής.  Στην ερώτηση :”Ποιό θα είναι το μέλλον του” δίνονται τρείς διαφορετικές απαντήσεις – εξελίσσονται δηλαδή τρεις διαφορετικές εκδοχές της ιστορίας του. Πρόκειται για μια παράσταση χορού, μουσικής, ακροβασίας, βασισμένη στο διήγημα επιστημονικής φαντασίας  του Χαΐνη Δ. Αποστολάκη, από το βιβλίο “Φτου ξελευτερία για όλους!” των εκδόσεων Καστανιώτη.

Η ομάδα δεν έχει επιλέξει το δρόμο της πιστής θεατρικής αναπαράστασης των όσων διαδραματίζονται στο διήγημα. Το κείμενο, επεξεργασμένο από τον Μιχάλη Σιγανίδη, αλλά και ζωντανά ειπωμένο από τους ερμηνευτές, συμπλέει με τη σκηνική δράση των χορευτών- ακροβατών. Είναι στιγμές που ενώνονται εμφατικά σε μια κοινή επεξήγηση και άλλες που διαχέονται σε άλλες περιοχές της νόησης και της αίσθησης. Σε κάθε περίπτωση , ο στόχος είναι η κατανόηση του κειμένου, χωρίς όμως να θυσιαστεί η απαραίτητη συνθήκη της ανεξαρτησίας και αυτοδιάθεσης της χορευτικής παρτιτούρας.

– Ποια ερμηνεία θα μας δίνατε για τον τίτλο «Η εκδίκηση του Πυριτίου»;

Το πυρίτιο χρησιμοποιείται στη σύγχρονη τεχνολογία , μικροτσίπ, κινητό , υπολογιστές, λίστα καθημερινά αναγκαίων και ταυτόχρονα ακατανόητων συσκευών. Απρόσιτες στο το μέσο νου, με μυστηριώδη μηχανική λειτουργία, συνδέονται πλέον απόλυτα με την καθημερινή δραστηριότητα. Άθελά τους, συμβολίζουν την όλο και καθολικότερη  παραίτηση του καθενός από εμάς , πέραν των εξειδικευμένων επιστημόνων, από την κατανόηση και διαχείριση του πλέον, επικίνδυνα, πολύπλοκου, όπως αποδεικνύει ο μοντερνισμός, φαινομένου της ίδιας της ζωής μας. Ο όρος «νοημοσύνη» απομακρύνεται από τα ανθρώπινα. Έχει ταυτιστεί με τη δυνατότητα διαχείρισης πληροφοριών  και τη λήψη αποφάσεων βάσει δεδομένων. Και φυσικά ο όγκος των πληροφοριών που μπορεί να διαχειριστεί ένας πυριτικός εγκέφαλος δε μπορεί συγκριθεί με το εντελώς προσωπικό, μπλεγμένο και πολύχρωμο κουβάρι πληροφοριών, αναμνήσεων, βιωμάτων, ονείρων  και φόβων που κρύβει το κεφαλάκι ενός εξελιγμένου θηλαστικού μετακβαντικής εποχής . Ενός homo sapiens.

Κι αν αυτό το παράξενο και αταχτοποίητο συνονθύλευμα που μαγειρεύεται στους ανθρώπινους εγκεφάλους είναι άξιο εμπιστοσύνης;

Κι  αν η νοημοσύνη δεν είναι παρά μια παράτολμα ήσυχη πλεύση στη θάλασσα του παρόντος;

Ίσως η ζωή να είναι ένα φαινόμενο διαχειρίσιμο από τον άνθρωπο . Ίσως και να μπορεί να τα καταφέρει, χωρίς να πρέπει να την αναθέσει σε ικανότερα και εξυπνότερα από αυτόν όντα ή συστήματα διαχείρισης.

– Θα θέλατε να μας μιλήσετε για την αφετηρία της σύλληψης της ιδιαίτερης αυτής δημιουργίας;

Η πράξη της κατασκευής ομοιώματος είναι μια πράξη αυτογνωσίας. Ένα παιδί στο παιγνίδι του (κούκλα , στρατιωτάκι ,εξωγήινο, ρομπότ) δίνει τα χαρακτηριστικά  εκείνα που θα ήθελε να έχει , είναι μια προβολή του εαυτού  πάνω σε κάτι άτρωτο , άφθαρτο, παντοδύναμο και όμως ελέγξιμο από αυτόν τον ίδιο τον ευάλωτο τρωτό και αναλώσιμο άνθρωπο. Είναι ένα «αχ» δύναμης , υπερφυσικής ικανότητας και αθανασίας του ατομικού εαυτού. Μια κατάσταση τόσο επιθυμητή, αλλά και τόσο απρόσιτη για τον άνθρωπο, που είναι δεμένος στην τύχη του γένους του και κυματίζει σε μια οικουμενική μοίρα, την οποία φυσικά είναι αδύνατο να ελέγξει. πώς μπορείς να είσαι στεγνός σ’ ένα κόσμο βρεγμένων;

Δεν είναι η πιθανή αστοχία του ατομικού σκοπού που φέρνει δυστυχία. Είναι πιστεύω η αστοχία της επιδίωξής του. Και επιδιώκεται με μανία. Σαν να υπάρχουμε σε κοινότητες απομονωμένων σούπερ ηρώων, που ο καθένας αγωνίζεται μόνος του ανάμεσα σε τρομερά τέρατα, που με τη σειρά τους αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους σαν μοναχικούς σούπερ ήρωες. Αγωνίζεται, για να πετύχει τη μη εξαθλίωση, τη μη αρρώστια , το μη θάνατο. Είναι το φως, το μη σκοτάδι; Δεν ξέρω, μπορεί.

Η πρακτική  της κοινότητας, της συμβίωσης και  συνεργασίας των ανθρωπίνων όντων μας είπαν συνέβη από ανάγκη, ακριβώς για να  καταφέρουν να διαχειριστούν από κοινού το επικίνδυνο, το ακραίο , να υποτάξουν το τρανό , να μετριάσουν το επίπονο, να κατευνάσουν το  παράλογο.

– Ποιοι συμβολισμοί κρύβονται μέσα στην υπόθεση του έργου και τι νοήματα επιδιώκει να περάσει για όσα μας  αφορούν προσωπικά;

Ανθρωποειδές ρομπότ: μέγιστη ατομική δυνατότητα. έχει φτιαχτεί για να δουλεύει, φτηνά και γρήγορα, να αντέχει , να λύνει κάθε δυσκολία, δεν είναι συναισθηματικά ευάλωτο. Νοητικά και μηχανικά, ανά περίπτωση,  απίστευτα ισχυρό. Δεν αρρωσταίνει. Δεν πεθαίνει. Αυτάρκες. Δε σχετίζεται, δεν πονά , δε συμπονά. Προγραμματίζεται. Ανακυκλώνεται.

Περιέργεια : πυξίδα πλοήγησης μέσα στη διαδρομή της ζωής.

Παράλληλα σύμπαντα : Γύρω μας υπάρχουν άπειρα παράλληλα σύμπαντα. Ίσως κάποιες φόρες, η  επιλογή να μεταπηδήσει κανείς σ ένα από αυτά, εγκαταλείποντας τα αυστηρά και αμετάκλητα δεδομένα του σύμπαντός του, να είναι μονόδρομος. Μπορεί να οδηγεί στον παράδεισο ή την κόλαση ή σε άλλα άγνωστα μέρη. Πάντα , κάθε ώρα και στιγμή υπάρχει η  δυνατότητα αλλαγής σύμπαντος.

– Πείτε μας δυο λόγια για την ομάδα «Κι όμως κινείται» με την οποία δημιουργείτε παραστάσεις από το 2003 που ιδρύθηκε.

Είναι συνεργασία καλλιτεχνών. Φτιάχνει παραστάσεις χορού, ακροβασίας , μουσικής… Είμαστε λίγο αμήχανοι σιγά-σιγά με τον τίτλο, τι να χωρέσεις; Μπορώ να πω σίγουρα, ότι υπάρχει μια γλώσσα της ομάδας, που επικοινωνεί και εξελίσσεται. Υπάρχουν οι άνθρωποι που τη φτιάχνουν, οι περισσότεροι πολλά χρόνια μαζί. Και υπάρχει και όρεξη για επικοινωνία και περιπέτειες. Για να δούμε…

– Κλείνοντας, θα μας αποκαλύψετε πού θα μπορέσουμε να σας παρακολουθήσουμε στην συνέχεια;

Η ομάδα παραδίδει μαθήματα (βασικά χορού και ακροβασίας), για την ακρίβεια μοιράζεται το πεδίο έρευνας της, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Στο χώρο αυτό, όπου πρακτικά στεγαζόμαστε, ετοιμάζουμε από Οκτώβρη σειρά παραστάσεων. Σ ό,τι αφορά στο καλοκαίρι, η ομάδα θα ταξιδέψει αμέσως μετά στο BE festival  της Αγγλίας, όπου επιλέχθηκε να παρουσιάσει την παράσταση Betelgez.  Θα επαναληφθεί, επίσης, η παράσταση του Ερωτόκριτου, σε συνεργασία με τους Χαΐνηδες.

Διαβάστε επίσης: Η εκδίκηση του Πυριτίου, του Χαΐνη Δ. Αποστολάκη στο Θέατρο Τέχνης