Χριστόφορος Αντωνιάδης: Ο παράδεισος έχει δύσκολη διαδρομή αλλά μπορείς να φτάσεις εκεί, αν δε φοβηθείς αυτό που είσαι

Η παράσταση Alexandros Iolas του Χριστόφορου Αντωνιάδη, μετά το εξαιρετικά επιτυχημένο θεατρικό «ταξίδι» της στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης και στη λεηλατημένη Βίλα του Αλέξανδρου Ιόλα, θα παρουσιαστεί σε μια ακόμη εκδοχή της, στον Ειδικά Διαμορφωμένο Υπόγειο Χώρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, για πέντε μόνο ημέρες.

Ο πολυτάλαντος καλλιτέχνης που, εκτός από τη συγγραφή του θεατρικού κειμένου, τη σκηνοθεσία και την μουσική επιμέλεια, έχει αναλάβει και την ερμηνεία, μας μίλησε για την παράσταση και για τον Αλέξανδρο Ιόλα, τον «άνθρωπο που κατάφερε το ανέφικτο» αλλά πέθανε με μία ανεκπλήρωτη επιθυμία: Να χαρίσει ένα Μουσείο παγκόσμιας εμβέλειας στην Ελλάδα, με δέκα χιλάδες σπάνια έργα τέχνης.

Συνέντευξη: Ερριέττα Μπελέκου

Culturenow.gr: Μετά τις παραστάσεις στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης και στη Βίλα του Αλέξανδρου Ιόλα, η παράστασή σας Alexandros Iolas, θα παρουσιαστεί σε μια ακόμη εκδοχή της, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Τι αποτέλεσε για σας πόλο έλξης και αποφασίσατε μεταφέρετε στη σκηνή την «βιογραφία» του “ανθρώπου που πήγαινε κόντρα στους θυμωμένους ωκεανούς”, όπως έλεγε για εκείνον ο Μαξ Ερνστ;

Χριστόφορος Αντωνιάδης: Πόλος έλξης;; Μα φυσικά η ζωή του. Μια ζωή γεμάτη σπουδαίους καλλιτέχνες, ανθρώπους θρύλους , ρυθμιστές της ιστορίας του σύγχρονου κόσμου αλλά και μια ζωή γεμάτη έρωτες, πάθη, πόνο, δόξα , προδοσία , μοναξιά. Μια ζωή ευλογημένη αλλά και εξίσου καταραμένη. Ο Ιόλας έζησε στα άκρα και αυτό για έναν δημιουργό δε μπορεί παρά να είναι μια μεγάλη πρόκληση.

Cul. N.: Η σκηνική σας πρόταση, που βασίζεται στο βιβλίο τού Νίκου Σταθούλη “Αλέξανδρου Ιόλα: η ζωή μου”, αποτελεί σίγουρα μεγάλη πρόκληση αλλά και ρίσκο.. Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε στο να συγκεντρώσετε όλο το υλικό για τη ζωή του, αλλά και να το διαχειριστείτε –συγγραφικά και σκηνοθετικά;

Χρ. Α.: Η μεγάλη δυσκολία ανεβάζοντας μια οποιαδήποτε βιογραφία σύγχρονη η όχι, αφού συλλέξεις όλες τις πληροφορίες και το υλικό που μπορείς, πιστεύω ότι  είναι το να επιλέξεις ποια σημεία της ζωής του ήρωα θα φωτίσεις, ποια θα παραβλέψεις, ποιους ανθρώπους της ζωής  του θα αναφέρεις και ποιους όχι. Να τον αντιμετωπίσεις με σεβασμό χωρίς όμως να τον αγιοποιήσεις. Να τον αγαπήσεις αλλά και να έρθεις σε ρήξη μαζί του. Όσον αφορά τώρα σκηνοθετικά, η όλη προσέγγιση είναι κυρίως σουρεαλιστική καθώς μιλάμε και για έναν άνθρωπο που ο γαλλικός τύπος χαρακτήρισε ως μέγα σουρεαλιστή, έναν άνθρωπο που έζησε αλλά και πέθανε σουρεαλιστικά.

Cul. N.: Εκτός από τη συγγραφή του θεατρικού κειμένου, τη σκηνοθεσία και την μουσική επιμέλεια, έχετε αναλάβει να ερμηνεύσετε και το ρόλο του εκκεντρικού συλλέκτη. Πως προσεγγίσατε υποκριτικά την αμφιλεγόμενη προσωπικότητά του και ποιες πτυχές αυτής επιχειρείτε να αναδείξετε σκηνικά;

Χρ. Α.: Η μεγάλη παγίδα πιστεύω ότι είναι να μπεις στο παιχνίδι της μίμησης. Δεν υπάρχει ίχνος  μίμησης του Ιόλα (εξωτερικής εικόνας-φωνής) αλλά μια προσπάθεια προσέγγισης  του πώς μπορεί να έβλεπε ορισμένα πράγματα, πώς μπορεί να σκεφτόταν, πώς αντιδρούσε, τι ένιωθε, τι θα επιθυμούσε να πει.

Cul. N.: Ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου, έως τώρα, σε αυτό σας το εγχείρημα; Πως αντέδρασαν οι ίδιοι οι κάτοικοι του Δήμου Αγίας Παρασκευής όταν άνοιξε, μετά από είκοσι επτά ολόκληρα χρόνια, η «λεηλατημένη» έπαυλη, για τις ανάγκες της παράστασης;

Χρ. Α.: Η ανταπόκριση είναι συγκινητική. Όπου και αν ανέβηκε η παράσταση αγκαλιάστηκε θερμά από τον κόσμο, ίσως ξεπερνώντας ακόμα και τις προσδοκίες μας, μιας και από την αρχή γνωρίζαμε ότι αγγίζουμε ένα δύσκολο θέμα. Οι κάτοικοι της Αγίας Παρασκευής και οι τοπικοί άρχοντες του Δήμου, μας στήριξαν, πίστεψαν στο εγχείρημα του ανεβάσματος της παράστασης στη βίλα του Ιόλα και βοήθησαν ουσιαστικά στην πραγμάτωση του. Μια χαρακτηριστική ατάκα που ακούγαμε από τους ανθρώπους που μένουν στη γειτονιά του Ιόλα ήταν ‘Σας ευχαριστούμε που ξαναδώσατε ζωή σε αυτό το σπίτι’.

Cul. N.: Η επιθυμία του Ιόλα να δωρίσει την αμύθητη συλλογή του από σπάνια έργα τέχνης στο ελληνικό κράτος δεν εκπληρώθηκε ποτέ. Αν στην οδό Δημοκρατίας στεγαζόταν τώρα το περίφημο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που οραματιζόταν, σε ποιο βαθμό θα είχε επηρεάσει τον ελληνικό πολιτισμό, τους καλλιτέχνες και το φιλότεχνο κοινό; Πιστεύετε πως υπάρχει ακόμη κάποια ελπίδα να αξιοποιηθεί ο ιστορικός αυτός χώρος;

Χρ. Α.: Αν το όνειρο του Ίολα είχε πραγματοποιηθεί, ίσως η μοναδική του επιθυμία που έμεινε ανεκπλήρωτη, η Ελλάδα θα είχε ένα από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου, με δέκα χιλιάδες θησαυρούς, από την αρχαία Ελλάδα, Αίγυπτο , Μεσοποταμία και μοντέρνα έργα ανεκτίμητης αξίας.  Ένα μουσείο παγκόσμιας εμβέλειας και πόλο έλξης ανθρώπων από όλα τα σημεία της γης. Φυσικά και θα είχε επηρεάσει θετικά τους πάντες, καλλιτέχνες, φιλότεχνο κοινό αλλά κυρίως την ίδια την Ελλάδα. Στη χώρα μας λέμε η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, ελπίζω και εύχομαι ότι θα αξιοποιηθεί ο χώρος, ήδη οι σημερινοί ιδιοκτήτες , κάνουν προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση.

Cul. N.: Ο πιανίστας που έγινε χορευτής μπαλέτου και στη συνέχεια έμπορος έργων τέχνης, ο κοσμοπολίτης άνθρωπος της τέχνης που «διασύρθηκε» από τον Ελληνικό Τύπο της δεκαετίας του ’80, πέθανε λαμβάνοντας διεθνή –αλλά όχι ελληνική- αναγνώριση. Ποιος ήταν τελικά, σύμφωνα με την προσωπική σας άποψη, ο Αλέξανδρος Ιόλας;

Χρ. Α.: Ένας άνθρωπος που κατάφερε το ανέφικτο. Που πάλεψε για αυτό που πίστευε ότι του αξίζει. Ένας άνθρωπος που έζησε τη ζωή που ονειρεύτηκε και πέθανε με τρόπο που δε θα επιθυμούσε ούτε για το χειρότερο εχθρό του. Ένα ζωντανό γλυπτό, όπως τον είχε αποκαλέσει ο Άντι Γουόρχολ και να συμπληρώσω εγώ, ένα γλυπτό που θα μείνει για πάντα στην ιστορία της τέχνης

Cul. N.: Σε προσωπικό επίπεδο, ποιοι είναι οι στόχοι και οι προσδοκίες σας για το μέλλον, ως νέος άνθρωπος και καλλιτέχνης, Έχετε κάποια επόμενα καλλιτεχνικά σχέδια, τα οποία θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;

Χρ. Α.: Ένας είναι ο στόχος μου, να κάνω όσο μπορώ πράγματα που γεμίζουν την καρδιά μου, με τους ανθρώπους που εκτιμώ και πιστεύω στο ταλέντο τους. Να κυνηγώ τα όνειρα μου χωρίς εκπτώσεις και χωρίς συμβιβασμούς. Σχέδια υπάρχουν αλλά δεν είναι κάτι ανακοινώσιμο ακόμα. Τώρα βλέπω μόνο αυτές τις πέντε παραστάσεις που θα δώσουμε στο Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης , όλη η προσοχή και η ενέργεια μου είναι σε αυτές και στο έργο «Alexandros Iolas»  που σημαίνει για μένα τόσα πολλά.

Cul. N.: Κλείνοντας, ας επιστρέψουμε στην παράσταση. Τί πιστεύετε ότι θα αφήσει στο θεατή φεύγοντας και ποιο είναι το στίγμα που άφησε μέσα σας;

Χρ. Α.: Στον κάθε θεατή πιστεύω αφήνει κάτι διαφορετικό, ο καθένας μας βλέπει με τα δικά του μάτια, αντιλαμβάνεται με τη δική του συναισθηματική νοημοσύνη. Εγώ εύχομαι απλά κάτι να τους αφήσει ,θα είναι μεγάλη επιτυχία αν για αυτούς η παράσταση δε τελειώσει με την τελευταία ατάκα του έργου αλλά την κουβαλήσουν μέσα τους και μετά το τέλος της. Τι άφησε σε εμένα;; Ότι ο ‘παράδεισος’ έχει δύσκολη διαδρομή αλλά μπορείς να φτάσεις εκεί, αν δε φοβηθείς αυτό που είσαι.

Η παράσταση «Alexandros Iolas» του Χριστόφορου Αντωνιάδη θα παρουσιαστεί στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης από 22 έως 26 Απριλίου 2015. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ