Το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Αθηνών ιδρύθηκε με το ΠΔ527/1989, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα τόσο της πανεπιστημιακής κοινότητας όσο και των ανθρώπων του θεάτρου να αποκτήσει επιτέλους η χώρα που γέννησε το θέατρο, θεατρικές σπουδές σε πανεπιστημιακό επίπεδο και δέχθηκε τους πρώτους φοιτητές του το Σεπτέμβριο του 1990.
Ιδρυτές του οι δύο διαπρεπείς θεατρολόγοι, ο ομότιμος σήμερα Καθηγητής και Ακαδημαϊκός κ. Σπύρος Ευαγγελάτος και ο Καθηγητής κ. Βάλτερ Πούχνερ.
Με δεδομένη τη λειτουργία μεγάλου αριθμού Δραματικών Σχολών, το Τ.Θ.Σ., ενταγμένο στην Φιλοσοφική Σχολή στο κτήριο της οποίας και στεγάζεται, στράφηκε εξαρχής στη θεωρητική πλευρά της θεατρικής παιδείας, δίνοντας βάρος στη θεωρία και ιστορία του θεάτρου από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας (αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό θέατρο, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο και βεβαίως νεοελληνικό θέατρο που αποτελεί πρώτιστα έναν από τους βασικούς τομείς των ενδιαφερόντων του).
Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει επίσης μαθήματα ιστορίας της σκηνογραφίας και της ενδυματολογίας, θεατρικής αρχιτεκτονικής, ιστορίας της τέχνης, ιστορίας και θεωρίας της σκηνοθεσίας και της υποκριτικής και τα τελευταία χρόνια μαθήματα θεατρικής αγωγής, κινηματογράφου και λυρικού/μουσικού θεάτρου, ενώ συμπληρώνεται με μαθήματα γενικής παιδείας (ιστορία και θεωρία της λογοτεχνίας, ιστορία του πολιτισμού, αρχαία ελληνικά, λατινικά, παιδαγωγικά, ψυχολογία και γλωσσολογία) και ένα ευρύ φάσμα επιλεγομένων μαθημάτων.
Το διάστημα 2003-2008 στο πλαίσιο της Αναμόρφωσης του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών, με επιστημονική υπεύθυνη την καθηγήτρια κα Άννα Ταμπάκη, το πρόγραμμα εμπλουτίστηκε με νέα θεωρητικά μαθήματα (θεατρική μετάφραση, θέατρο και εκπαίδευση κ.ά.) καθώς και με εξειδικευμένα εργαστήρια στη Σκηνοθεσία, Σκηνογραφία – Ενδυματολογία, Υποκριτική και Αγωγή του Λόγου, Κινησιολογία – Χορό, με πολύ καλά αποτελέσματα και θετική ανταπόκριση εκ μέρους των φοιτητών. Εργαστηριακά μαθήματα για τη Σκηνοθεσία, την Υποκριτική και τη Σκηνογραφία συνεχίζουν να παρέχονται μέχρι σήμερα από καταξιωμένους καλλιτέχνες με τους οποίους το Τμήμα συνεργάζεται στην προσπάθειά του να συνδέσει τη θεωρία με την πράξη και να προσφέρει στους φοιτητές του μία συνολική εικόνα του θεατρικού γίγνεσθαι.
Παράλληλα στο Τμήμα λειτουργεί από το 1994 μέχρι σήμερα Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών διετούς διάρκειας και αυτό με θεωρητικό θεατρολογικό προσανατολισμό που απονέμει: α) Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Θεατρολογία και β) Διδακτορικό Δίπλωμα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Πέρα των ανωτέρω από το καλοκαίρι του 2003 λειτουργεί στο Λυγουριό, σε συνεργασία με το Δήμο Ασκληπιείου εντατικό πρόγραμμα θερινών μαθημάτων για την μελέτη των παραστάσεων αρχαίου ελληνικού δράματος, υπό την εποπτεία του καθηγητή κ. Πλάτωνα Μαυρομούστακου, σημερινού Προέδρου του Τ.Θ.Σ.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι επίσης η συμβολή του Τμήματος στον τομέα της έρευνας, όπως αποδεικνύει ο αριθμός των προσωπικών ερευνητικών προγραμμάτων των μελών ΔΕΠ που έχουν χρηματοδοτηθεί από το Πρόγραμμα «Καποδίστριας» του Πανεπιστημίου Αθηνών, όσο και τα τρία συλλογικά ερευνητικά προγράμματα που ολοκληρώθηκαν χρηματοδοτούμενα από το κοινοτικό Πρόγραμμα «Πυθαγόρας 1». Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι από τους αποφοίτους του έχει ξεπηδήσει ένας αριθμός αξιόλογων νέων ερευνητών που έχουν δώσει μεγάλη ώθηση στη θεατρολογική έρευνα και αποτελούν φυτώριο μελλοντικών πανεπιστημιακών δασκάλων.
Συγχρόνως, το Τ.Θ.Σ. έχει παρουσιάσει μεγάλη εκδοτική δραστηριότητα (ετήσια έκδοση της επιστημονικής επετηρίδας «Παράβασις» κατάλογοι εκθέσεων, πρακτικά συνεδρίων, κ.ά.) και έχει δικτυωθεί σε συνεργασίες με αντίστοιχα ελληνικά και ξένα πανεπιστημιακά ιδρύματα (βλ. Ευρωπαϊκό Δίκτυο Έρευνας και Τεκμηρίωσης Παραστάσεων Αρχαίου Ελληνικού Δράματος), πολιτιστικούς φορείς (θέατρα, θιάσους, μουσεία κ.ά.) και ερευνητικά κέντρα στην Ελλάδα και το εξωτερικό
.
Με ένα μεγάλο αριθμό αποφοίτων και των τριών βαθμίδων, το Τ.Θ.Σ. έχει προσφέρει στη χώρα μας ένα αξιόλογο επιστημονικό προσωπικό, στην εκπαίδευση, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια, όπου εργάζεται στην πλειονότητά του καλλιεργώντας στη νέα γενιά την αγάπη για την θεατρική τέχνη στα πλαίσια της αισθητικής αγωγής, στον πολιτισμό στελεχώνοντας επάξια δημόσιους και ιδιωτικούς πολιτιστικούς φορείς (Κρατικές Σκηνές, ΔΗΠΕΘΕ, πνευματικά κέντρα Δήμων, εταιρείες πολιτιστικής διαχείρισης κ.ά.) και στις παραστατικές τέχνες, καθώς δε λείπουν οι ταλαντούχοι νέοι που δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους ως ηθοποιοί, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, χορογράφοι κ.ά. Άλλωστε δεν είναι λίγοι οι απόφοιτοι δραματικών σχολών που συνεχίζουν τις σπουδές τους στο Τμήμα μας.
Ας ελπίσουμε ότι τόσο μετά την ψήφιση του νέου νόμου για τα Α.Ε.Ι., όσο και με τις κοσμογονικές αλλαγές που συμβαίνουν στη χώρα μας, οι Θεατρικές Σπουδές διασυνδεόμενες με τομείς των Ανθρωπιστικών Επιστημών και των Τεχνών του Θεάματος, χωρίς να παραβλέπουν τα διεθνή δεδομένα, θα κατορθώσουν να επιζήσουν, διατηρώντας το στίγμα της ελληνικότητας μέσα σε μια παγκοσμιο-ποιημένη αγορά, προς όφελος της συνέχειας της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.
Πηγές: 1) Δέκα χρόνια Τμήμα Θεατρικών Σπουδών. Επιμ. Χ. Σταματοπούλου – Βασιλάκου. Αθήνα: Ergo, 2001. 2) Είκοσι χρόνια Τμήμα Θεατρικών Σπουδών: 1990-2010.Επιμ. Κωνστάντζα Γεωργακάκη. Αθήνα: Ergo, 2010.
Info: Η Χρυσόθεμις Σταματοπούλου–Βασιλάκου είναι Καθηγήτρια-Αν . Πρόεδρος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αντικείμενα του επιστημονικού της ενδιαφέροντος αποτελούν η ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου το 19ο και 20ό αιώνα, με έμφαση στο θέατρο του Μείζονος Ελληνισμού και του Ελληνισμού της Διασποράς, η συγκριτική δραματολογία, καθώς και η θεατρική βιβλιογραφία και τεκμηρίωση. Έχει εκδώσει και επιμεληθεί δεκατρείς (13) αυτοτελείς τόμους, ενώ περισσότερα από εξήντα (60) μελετήματά της έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους στην Ελλάδα και το εξωτερικό.