Ο τίτλος του τόμου αυτού –από το φερώνυμο δοκίμιο που περιέχει– δεν παραπέμπει σε μια ουμανιστικής εμπνεύσεως ψυχοπαιδαγωγική ούτε σε μια καταγγελία της κακοποίησης των παιδιών. Για τη φροϋδική αντίληψη, απεναντίας, το ξύλο μέσα στη διανθρώπινη συνάντηση γίνεται ένα μέσο για να κυλήσει η τριχοειδής ροή της επιθυμίας. Το ξύλο βγαίνει από τον «παράδεισο» της ηδονής ή από την «κόλαση» του ασυνειδήτου, και γίνεται η πανούργα εκείνη βελόνα που, ξετυλίγοντας το κουβάρι των σαδομαζοχιστικών φαντασιώσεων, θα πλέξει το αίτημα της αγάπης ανάμεσα στα παιδιά και στους γονείς.
Οπότε δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε μήπως η σωματική επαφή που προϋποθέτει ο ξυλοδαρμός θα μπορούσε να σηματοδοτηθεί με έναν καινούργιο τρόπο μέσα στις παιδαγωγικές μας αντιλήψεις και στη σύλληψη της ανθρώπινης διεπαφής γενικότερα. Στα δοκίμια του τόμου ο ναρκισσισμός, ο φετιχισμός, ο μαζοχισμός και άλλες παρεκκλίσεις, ή διαστροφές όπως θα έλεγε τότε ο Φρόυντ –λέξεις που έχουν περάσει στην λογόσφαιρα της μαζικής κουλτούρας, σηματοδοτώντας ανώδυνους και χαριτόβρυτους τύπους συμπεριφοράς–, εξετάζονται με το πλήρες σεξουαλικό, συγκρουσιακό και, αναπόφευκτα, μοιραίο τους φορτίο.
«Όταν κανείς βλέπει τη στάση των στοργικών γονέων απέναντι στα παιδιά τους, πρέπει σε αυτή να αναγνωρίσει την αναβίωση και την αναπαραγωγή του δικού τους, προ πολλού εγκαταλειμμένου, ναρκισσισμού. Το καίριο σημάδι της υπερτίμησης, που το έχουμε ήδη εκτιμήσει ως ναρκισσιστικό στίγμα κατά την επιλογή αντικειμένου, δεσπόζει, όπως είναι πασίγνωστο, σε τούτη τη συναισθηματική σχέση. Έτσι, προκύπτει ένας ψυχαναγκασμός να αποδώσουμε όλες τις χάρες στο παιδί –κάτι που δεν θα επέτρεπε η νηφάλια παρατήρηση, να καλύψουμε και να ξεχάσουμε όλα τα ψεγάδια του, πράγμα με το οποίο σχετίζεται, βέβαια, η απάρνηση της παιδικής σεξουαλικότητας». Sigmund Freud
Περιεχόμενα
1. Eισαγωγή στον ναρκισσισμό
2. Για κάποιους νευρωτικούς μηχανισμούς στη ζήλεια, στην παράνοια και στην ομοφυλοφιλία
3. Xτυπούν ένα παιδί
4. Tο οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού
5. Φετιχισμός
6. Περί λιβιδινικών τύπων
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
EΠIMETPO
Sándor Ferenczi: Γλωσσική σύγχυση μεταξύ των ενηλίκων
και του παιδιού