Το «Υπέρ Ελλάδος» (Η υπόθεση Πολκ στο προσκήνιο) βασίζεται στο μυθιστόρημά της Σοφίας Νικολαΐδου «Χορεύουν οι ελέφαντες» (Εκδόσεις Μεταίχμιο) και είναι το πρώτο της θεατρικό έργο.
Σημείωμα συγγραφέα
1948-49: Ένας Αμερικανός δημοσιογράφος δολοφονείται στη Θεσσαλονίκη. Η κυβέρνηση αναστατώνεται και οι ξένοι επεμβαίνουν. Ένας αθώος μπαίνει στη φυλακή. Η υπόθεση κλείνει.
Εβδομήντα χρόνια μετά την δολοφονία του Τζορζ Πολκ, ένα θεατρικό έργο δίνει φωνή στα πρόσωπα του δράματος που συγκλόνισε τη χώρα. Μέσα στον βαθύ εμφύλιο, κυνηγοί και κυνηγημένοι, θύτες και θύματα, Πόντιες μάνες, κωλοπετσωμένες Αμερικανίδες, ανελέητοι δικηγόροι, ασφαλίτες και κατάσκοποι, σε ένα γαϊτανάκι αφηγήσεων που ξετυλίγει το νήμα της υπόθεσης. Κι απέναντί τους μια ολόκληρη πόλη, που παρακολουθεί και σχολιάζει τα γενόμενα. Πρόσωπα της Ιστορίας αλλά και πρόσωπα της διπλανής πόρτας συνομιλούν και συγκρούονται. Γιατί η Ιστορία (με το γιώτα κεφαλαίο) φτιάχνεται από τις ιστορίες των ανθρώπων.
Μέσα από σπαραγμένες αλήθειες και πανίσχυρα ψέματα κρίνεται η μοίρα ενός αθώου. Και όλα, πάντα και παντού, αποφασίζονται Υπέρ Ελλάδος. Να χαθεί ένας άνθρωπος, να σωθεί μία χώρα.
Σοφία Νικολαΐδου
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Σημείωμα σκηνοθέτη
70 χρόνια ακριβώς από τη δολοφονία του Τζορτζ Πολκ και τη σύλληψη του Γρηγόρη Στακτόπουλου, οι πιθανότητες να μάθουμε τι συνέβη φαίνεται να εξανεμίζονται. Όσοι γνώριζαν πήραν το μυστικό στον τάφο τους. Ο Πολκ δολοφονήθηκε επειδή έγραφε την αλήθεια, ο Στακτόπουλος -ο έλληνας Ντρέιφους- καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη επειδή μιλούσε αγγλικά. Θα μπορούσε να συμβεί σε οποιονδήποτε, θα μπορούσε να συμβεί και σήμερα.
Έφταιγαν οι δικαστές, η χωροφυλακή, οι υπουργοί, ένα σάπιο σύστημα ένα διεφθαρμένο καθεστώς όλοι αυτοί μαζί; Τι σημασία έχει ; Υπάρχουν άραγε Στακτόπουλοι σήμερα;
Εξιλαστήρια θύματα μιας κοινωνίας που κρύβει τα σκουπίδια της κάτω από το χαλί; Αθώοι που σαπίζουν στις φυλακές; Δημοσιογράφοι που υπηρετούν τα συμφέροντα της εκάστοτε εξουσίας; Αστυνομικοί και δικαστικοί που θυσιάζουν κάθε έννοια δικαίου για να εξυπηρετήσουν ένα σύστημα, υπάρχουν;
Το θεατρικό της Σοφίας Νικολαΐδου- πιάνει ακριβώς αυτό το νήμα: τον σπαραγμό των ανθρώπων που συντρίβονται από την κυρίαρχη Ιστορία που σκάει κυριολεκτικά πάνω στα κεφάλια τους ως επιβεβλημένη “νομοτέλεια”, ως “κοινό καλό”, ως χρέος “υπέρ Ελλάδος”. Προσπάθησα να δώσω σαφή πρόσωπα και διακριτό ρυθμό στην πολυφωνική αφήγηση όλων αυτών των ανθρώπων που είδαν την ζωή τους να θρυμματίζεται επειδή μια ιδεολογία έπρεπε να επιβεβαιώσει την ισχύ της. Πάλεψα να δω τους θύτες και τα θύματα μαζί, από την ίδια πλευρά, ως κρίκους μιας κοινής αλυσίδας αφανισμένων. Να τους κατανοήσω ως ηττημένους ίσκιους μιας μισοκατεστραμμένης κόπιας όπου το “άψογο πρόσωπο της Ιστορίας θολώνει…”
Αυτή ήταν η αρχική υπόθεση εργασίας – κι αυτό ας είναι, σε ό,τι με αφορά, το μεγάλο στοίχημα τούτης της παράστασης. Να αφηγηθώ πως δεν υπάρχει “καθαρή” Ιστορία – υπάρχει ένα κουβάρι αδικιών σε έναν βούρκο μίσους. Και πως η μόνη δυνατότητα δικαιοσύνης για τα αδικοχαμένα φαντάσματα της Ιστορίας είναι η μνήμη και η επαγρύπνηση.
Επαγρύπνηση για να προλάβουμε το τωρινό, -σημερινό ή αυριανό- έγκλημα που, αλίμονο, είναι βέβαιο πως συντελείται ή θα συντελεστεί κάπου δίπλα μας, πάντοτε “υπέρ Ελλάδος”…
Πηγή Δημητρακοπούλου, Οκτώβριος 2018
Συντελεστές
Σκηνοθεσία- Δραματουργική επεξεργασία: Πηγή Δημητρακοπούλου
Σκηνικά-Κοστούμια: Κώστας Παππάς
Μουσική: Μπάμπης Παπαδόπουλος
Κίνηση: Αλέξης Τσιάμογλου
Φωτισμοί: Δήμητρα Αλουτζανίδου
Βοηθοί σκηνοθέτη: Κατερίνα Μάγια Ανδριανού, Κική Στρατάκη
Βοηθός σκηνογράφου: Μαρίνα Κελίδου
Φωτογράφιση παράστασης: Τάσος Θώμογλου
Οργάνωση παραγωγής: Μαρία Λαζαρίδου
Παίζουν με αλφαβητική σειρά: Έφη Δρόσου (Η Αμερικανίδα μητέρα), Σοφία Καλεμκερίδου (Η Πόντια μάνα), Γιώργος Κολοβός (Ο Δικηγόρος), Νίκος Κουσούλης (Χορός), Φανή Ξενουδάκη (Χορός), Χρήστος Παπαδημητρίου (Ο Άγγλος Διπλωμάτης), Ιωσήφ Πολυζωίδης (Ο Ταγματάρχης), Μαριάννα Πουρέγκα (Η Χήρα του Αμερικάνου), Κική Στρατάκη (Χορός), Γιάννης Τσεμπερλίδης (Ο Αντάρτης ξάδελφος).
