Η καμένη βάτος. Δάκρυ στον ωκεανό – Μανές Σπέρμπερ

Από τις εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορεί το βιβλίο του Μανές Σπέρμπερ, με τίτλο «Η καμένη βάτος. Δάκρυ στον ωκεανό» σε μετάφραση της Έμης Βαϊκούση.

Στη δεκαετία του ’30, ο σταλινισμός διαποτίζει τις συνειδήσεις των λαών της Δ. Ευρώπης και της ΕΣΣΔ. Όμως οι περισσότεροι κομουνιστές πιστεύουν ότι το δηλητήριο ήταν βάλσαμο. Λίγοι συνειδητοποιούσαν πως κάτι δεν πήγαινε καλά, πως είχαν κάνει λάθος. Οι προσβολές της αλήθειας και οι ενδοκομματικές προδοσίες (φαινόμενα που αποτυπώθηκαν καθαρά στις δίκες της Μόσχας) διέψευσαν με τραγικό τρόπο τα οράματα όσων είχαν επενδύσει όλη τους την υπόσταση στην υπόθεση της σοσιαλιστικής επανάστασης. Ένας απ’ αυτούς ήταν ο Ντόινο Φάμπερ, ιστορικός, ηγετικό στέλεχος του γερμανικού ΚΚ, κεντρικός ήρωας του βιβλίου. Μέσα από τη διαδρομή του επαναστάτη-στοχαστή, ο συγγραφέας στήνει μια μεγαλειώδη τοιχογραφία της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων, εισχωρεί στα άδυτα της Κομιντέρν και αποκαλύπτει ότι το εργαστήρι των μηχανισμών που αλλοίωσαν τα ανθρωπιστικά ιδεώδη της Επανάστασης δεν είχε άλλη έδρα από τη μεγαλύτερη των αβύσσων: την ανθρώπινη ψυχή. Προσωπικά πάθη και αδυναμίες διαπλέκονται σ’ ένα μείγμα εκρηκτικό, που τινάζει πολλές ζωές στον αέρα.

Ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα που μένει αξέχαστο στη μνήμη του αναγνώστη.

«Opus magnum της ευρωπαϊκής μυθιστοριογραφίας του 20ού αιώνα. Έργο πολιτικό και φιλοσοφικό, απαράμιλλο “πορτρέτο των καιρών μας”, που συνδυάζει το πάθος ενός Ντοστογιέφσκι με την πνευματική διαύγεια των Γάλλων ηθικολόγων».

Ζίγκριντ Λεντς

«Ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα της μεταπολεμικής περιόδου, που δεν θα δίσταζα να τοποθετήσω δίπλα στο Πόλεμος και Ειρήνη του Τολστόι».

Χάινριχ Μπελ

«Η Σάγκα της Κομιντέρν».

Άρθουρ Καίστλερ

«“Σάγκα της Κομιντέρν”, ναι, αλλά παράλληλα ένα αριστούργημα όπου θίγονται οι πιο θεμελιώδεις όψεις της ανθρώπινης υπόστασης».

Μαρσέλ Ράιχ-Ρανίτσκι

«Το μυθιστόρημα του 20ού αιώνα που εγώ προσωπικά αγάπησα περισσότερο (μαζί με το Χόμο Φάμπερ, τη Μαλίνα (Ί. Μπάχμαν), τον Ξένο, το Λύκο της Στέπας και τη Δίκη) είναι το Δάκρυ στον Ωκεανό, του Μανές Σπέρμπερ. […] Ένα στοιχείο που αγαπώ στον συγγραφέα αυτόν, είναι ο αισιόδοξος σκεπτικισμός του».

Ντανιέλ Κον Μπεντίτ

Ο Μανές Σπέρμπερ γεννήθηκε το 1905 στο χωριό Ζαμπλότοφ της Αν. Γαλικίας (σημ. Ουκρανία), όπου έζησε ως τα 16 του χρόνια σ’ έναν κόσμο άγνωστο σ’ εμάς σήμερα: τον κόσμο του χασιδικού Εβραϊσμού, στις παρυφές της επικράτειας των Αψβούργων. Στη Βιέννη, όπου η τηρουμένων των αναλογιών εύπορη οικογένεια εγκαθίσταται το 1916, γίνεται μαθητής και αργότερα συνεργάτης του Άντλερ. Το 1927 μετακομίζει στο Βερολίνο, όπου εργάζεται ως ψυχοθεραπευτής και εμπειρογνώμων για θέματα κοινωνικής πρόνοιας. Μέσα από την «Κοινότητα των καλλιτεχνών» (Künstlerkolonie) συναναστρέφεται τον Μπρεχτ, τον Νταίμπλιν και τον Καίστλερ, φίλο έκτοτε διά βίου. Μέλος του γερμανικού ΚΚ, το 1933 συλλαμβάνεται από το ναζιστικό καθεστώς, τον ελευθερώνουν ως Αυστριακό πολίτη, και εγκαταλείπει τη Γερμανία. Το 1937 οι σταλινικές εκκαθαρίσεις τον οδηγούν στη ρήξη με το ΚΚ. Τότε ξεκινά η μεγάλη του θεωρητική αντιπαράθεση με τον ολοκληρωτισμό. Μετά τον πόλεμο εγκαθίσταται οριστικά στο Παρίσι. Παράλληλα με τη δραστηριότητά του ως ελεύθερου συγγραφέα, εργάζεται ως σύμβουλος των εκδόσεων Καλμάν-Λεβύ και της γαλλικής κυβέρνησης σε θέματα πολιτισμού. Η τριλογία Δάκρυ στον Ωκεανό θεωρείται το αριστούργημά του.

Πέθανε το 1984 και ενταφιάστηκε στο κοιμητήριο Μονπαρνάς.

Διακρίσεις:

Βραβείο Λογοτεχνίας της Βαυαρικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών (1971)

Βραβείο Λογοτεχνίας της πόλης της Βιέννης (1974)

Βραβείο Γκέοργκ Μπύχνερ (1975)

Μεγάλο βραβείο λογοτεχνίας του Αυστριακού κράτους (1977)

Βραβείο Ειρήνης του Γερμανικού Συνδέσμου Εκδοτών (1983)

Το 1984, η Αυστριακή Δημοκρατία καθιέρωσε το βραβείο Μανές Σπέρμπερ, για τη γερμανόφωνη λογοτεχνία και μεταφράσεις ξενόγλωσσων έργων στη γερμανική γλώσσα.

Σημαντικότερα έργα:

Alfred Adler (1926)

Η ανάλυση της τυραννίδος. Η δυστυχία της χαρισματικής προσωπικότητας (1939)

Η φτέρνα του Αχιλλέα (1960)

Η καθημερινή Παγκόσμια Ιστορία (1967)

Όλα τα παρελθόντα (αυτοβιογραφία, 3 τόμοι, 1974-77)

Εμείς και ο Ντοστογιέφσκι (Συντονιστής σε συζήτηση με τον Χ. Μπελ κ.ά., 1972)

Ο Γιάννης Αντωνιάδης γράφει κριτική για το βιβλίο του Μάνες Σπέρμπερ, «Η καμένη βάτος. Δάκρυ στον ωκεανό». Διαβάστε την κριτική εδώ.