Η γκαλερί CITRONNE, ξεκινά την όγδοη καλοκαιρινή της περίοδο με την έκθεση των Τάσου Μαντζαβίνου και Κώστα Παπανικολάου από 1 Ιουνίου μέχρι 24 Ιουλίου 2013.
Δυο καλλιτέχνες, στενοί φίλοι, ίδια γενιά, συνομιλούν γύρω από την κοινή τους αναφορά, την Θάλασσα. Συνθέτουν, συνεκθέτουν, συμπαραθέτουν γύρω από την κοινή τους αναφορά, την Θάλασσα.
Ο διάλογος τους δεν απορρέει μόνο από την αντιπαράθεση έργων όπου ζωγραφίζουν τη θάλασσα, ο καθένας με τη δική του τεχνοτροπία, αλλά επιπλέον με την παρουσίαση στην έκθεση μίας ενότητας “κοινών” έργων – έργα που ξεκινά ο ένας και τα συνεχίζει ο άλλος, δημιουργίες ad hoc. Ο διάλογος μετατρέπεται σε εικαστική παραγωγή, οι λέξεις συμβολοποιούνται με χρώματα και φόρμες. Η συνομιλία αναπαρίσταται και εξελίσσεται επάνω στον καμβά. Μια ανταλλαγή ιδεών με εικαστικούς συνειρμούς, μια μεικτή εικαστική ταυτότητα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο εικαστικός διάλογος συντίθεται πλατωνικά από μια θέση και μια αντι-θέση. Άλλοτε προκύπτει συν-θέση και οι δύο εικαστικές προσεγγίσεις συνυφαίνονται και συλλειτουργούν· άλλοτε, πάλι, το έργο παραμένει ένας προσωπικός μονόλογος.
Στην ατομική του δημιουργία-θέση ο Τάσος Μαντζαβίνος απορρίπτει κάθε νατουραλιστική τάση. Αφορμάται από διαφορετικές πηγές: βυζαντινή και λαϊκή τέχνη, αναφορές στον Κόντογλου, οπτικό υλικό του Καραγκιόζη. Το ύφος του δεν εντάσσεται σε ρεύματα ή κινήματα, δεν ακολουθεί κάποια “σχολή”. Δημιουργεί ένα εκλεπτυσμένο εξπρεσιονισμό, αποσκοπεί σε μια συναισθηματική, συχνά και μυστικιστική έκφραση.
Μας εξηγεί πως οφείλουμε “να ζωγραφίζουμε ό,τι βλέπουμε κι αυτό που βλέπουμε είναι ο γυμνός εαυτός μας”.
Οι μορφές παραμορφώνονται, τα χρώματα διαχέονται, όπως στην παιδική ζωγραφική. Ζωγραφίζει τον φόβο της θάλασσας: νερά βαθυκύανα, σχεδόν μαύρα, αφιλόξενα, επικίνδυνα, απειλητικά.
Η θάλασσα μπορεί να μεταμορφωθεί, να λάβει την όψη που έχουν τα μυθικά τέρατα, όπως στα λαϊκά παραμύθια. “Τόπος έμπνευσης είναι τα όνειρα, που άλλοτε επηρεάζουν τη ζωγραφική και άλλοτε η ζωγραφική τα όνειρα”, με πρώτη ύλη αναμνήσεις, φόβους και τραύματα της παιδικής ηλικίας. Το παρελθόν εκτυλίσσεται και αναβιώνει ως παρόν. Ο θεατής, μέσα από την δυσνόητη εικαστική αφήγηση, ανακαλύπτει συνειρμικά προσωπικές εμπειρίες και συλλογικές μνήμες, την δική του ατομικότητα.
Ο Κώστας Παπανικολάου, σε αντι-θέση με τον Μαντζαβίνο, αναφέρεται σε συγκεκριμένες τοποθεσίες, σε αναγνωρίσιμους προορισμούς. Οι πίνακες απορρέουν από έντονη και βαθιά παρατήρηση και, εκ πρώτης όψεως, παραπέμπουν στην ισχυρή παράδοση της ελληνικής τοπογραφίας. Τα εκτιθέμενα έργα έρχονται από τον Πόρο, απεικονίζουν το νησί και την ακτή της Πελοποννήσου ακριβώς απέναντι. Όμως, παρ’ όλη την ρεαλιστική αίσθηση την οποία προκαλούν, πόρρω απέχουν από μια “φωτογραφική” αναπαράσταση της πραγματικότητας. Ο θεατής εισάγεται “ανεπαισθήτως” σε ένα φανταστικό σύμπαν το οποίο συνθέτουν έννοιες από τον καθημερινό βίο. Τα έργα, μετά την ενδελεχή παρατήρηση, προκύπτουν από μια ενδόμυχη εντύπωση και αφομοίωση της ζωής και της φύσης που μας περιτριγυρίζει. Διακρίνεται μια αυστηρή ομορφιά στις φόρμες, στην περιγραφή του χώρου, στην παρουσίαση του φωτός. Με ένα αριστοτεχνικό χειρισμό των χρωμάτων, ο ζωγράφος μετατρέπει τις πιο μουντές σκηνές σε αρμονικές κατασκευές.
Παραλλάσσοντας την τονικότητα και χρησιμοποιώντας την αλληλεπίδραση των αποχρώσεων (κυανό, πράσινο και ώχρα), απεικονίζει το φως και την ουσία της εποχής και του τόπου. Στην συνείδηση του θεατή εντυπώνονται κοινές αναφορές, οικεία γνωρίσματα του χώρου και του χρόνου.
Ο Τάσος Μαντζαβίνος ζωγραφίζει μια θάλασσα κλειστή, προσωπική, μια θάλασσα που διαχωρίζει. Ο Κώστας Παπανικολάου αντιπαραθέτει μια θάλασσα ενωτική, ένα τοπίο καθησυχαστικό, οικειότητας και συλλογικού βίου. Οι δύο όψεις, θέση και αντι-θέση, λειτουργούν συμπληρωματικά, οδηγούν στην συν-θέση η οποία εκτίθεται εδώ, σαν πρόταση για σκέψη και συλλογισμό. Άλλωστε, το θέμα, η ίδια η θάλασσα, δεν εξαντλείται.
Επιμελήτρια της έκθεσης είναι η Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη, Δρ της Ιστορίας της Τέχνης και Διευθύντρια της Γκαλερί Citronne.
